مفاهیم
/mafAhim/
مترادف مفاهیم: مفهوم ها، معناها، مدلول ها
متضاد مفاهیم: صور، مصادیق
برابر پارسی: دریافته ها، دانسته ها، پنداره ها، اندریافت ها
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
( اسم ) جمع مفهوم
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] مفاهیم به معنای ملازم با معنای منطوق و مستفاد از آن اطلاق می شود.
مفاهیم، جمع مفهوم است و مفهوم در لغت، معنایی است که از لفظ فهمیده می شود؛ چنان که گفته می شود: «مفهوم اللفظ» یعنی: «ما یفهم من اللفظ»، و «مفهوم الجملة» یعنی: «ما یفهم من الجملة».
← مفاهیم در عرف عام
خصوصیتی که سبب وجود مفهوم می شود، در مفهوم موافق، اولویت یا اتحاد در علت و مناط حکم است؛ برای مثال، وقتی گفته می شود: «نباید به پدر و مادرت اف بگویی»، مفهوم موافق آن، که از او اولویت فهمیده می شود، این است که «نباید آنها را بزنی».در این که خصوصیت در مفهوم مخالف چیست، اختلاف وجود دارد؛ قدمای اصولی بر اساس «عقلی بودن» مفهوم، معتقدند اگر مولای عاقل، مختار و ملتفت، در مقام جعل حکم و تبیین وظیفه بگوید: «ان جاءک زید فاکرمه»، عقل پی می برد که میان آمدن زید و وجوب اکرام ارتباط وجود دارد، به گونه ای که با فقدان شرط، وجوب اکرام منتفی می شود.
دیدگاه متأخرین اصولیون
متاخران اصولی بر مبنای «مدلول التزامی بودن» مفهوم، معتقدند مثلا از « ادات شرط » یا «اطلاق جمله شرطیه» علیت منحصره شرط برای جزا به دست می آید و با انتفای شرط، سنخ حکم در جزا نیز منتفی می شود. بنا بر مبنای متاخران که مفهوم را مدلول التزامی جمله منطوق می دانند، منظور از لزوم، لزوم بیّن به معنای اخص است.
مفهوم صفت مدلول یا صفت دلالت
...
مفاهیم، جمع مفهوم است و مفهوم در لغت، معنایی است که از لفظ فهمیده می شود؛ چنان که گفته می شود: «مفهوم اللفظ» یعنی: «ما یفهم من اللفظ»، و «مفهوم الجملة» یعنی: «ما یفهم من الجملة».
← مفاهیم در عرف عام
خصوصیتی که سبب وجود مفهوم می شود، در مفهوم موافق، اولویت یا اتحاد در علت و مناط حکم است؛ برای مثال، وقتی گفته می شود: «نباید به پدر و مادرت اف بگویی»، مفهوم موافق آن، که از او اولویت فهمیده می شود، این است که «نباید آنها را بزنی».در این که خصوصیت در مفهوم مخالف چیست، اختلاف وجود دارد؛ قدمای اصولی بر اساس «عقلی بودن» مفهوم، معتقدند اگر مولای عاقل، مختار و ملتفت، در مقام جعل حکم و تبیین وظیفه بگوید: «ان جاءک زید فاکرمه»، عقل پی می برد که میان آمدن زید و وجوب اکرام ارتباط وجود دارد، به گونه ای که با فقدان شرط، وجوب اکرام منتفی می شود.
دیدگاه متأخرین اصولیون
متاخران اصولی بر مبنای «مدلول التزامی بودن» مفهوم، معتقدند مثلا از « ادات شرط » یا «اطلاق جمله شرطیه» علیت منحصره شرط برای جزا به دست می آید و با انتفای شرط، سنخ حکم در جزا نیز منتفی می شود. بنا بر مبنای متاخران که مفهوم را مدلول التزامی جمله منطوق می دانند، منظور از لزوم، لزوم بیّن به معنای اخص است.
مفهوم صفت مدلول یا صفت دلالت
...
wikifeqh: مفهوم_(منطوق)
[ویکی اهل البیت] مفاهیم (اصول فقه). مفاهیم ( اصول فقه ) : معنای ملازم با معنای منطوق و مستفاد از آن
مفاهیم، جمع مفهوم است و مفهوم در لغت، معنایی است که از لفظ فهمیده می شود؛ چنان که گفته می شود: " مفهوم اللفظ " یعنی: " ما یفهم من اللفظ "، و " مفهوم الجملة " یعنی: " ما یفهم من الجملة ".
در عرف عام، مفهوم، یعنی مطلق معنای نقش بسته شده در ذهن، چه منشأ حضور معنا در ذهن وضع باشد چه غیر آن .
در اصطلاح اصولیون، مفهوم، مقابل منطوق بوده و به معنایی گفته می شود که در ظاهر کلام آورده نشده، ولی به سبب خصوصیتی، از منطوق کلام فهمیده می شود؛ برای مثال، در جمله شرطیه " ان جاء زید فاکرمه "، منطوق، " وجوب اکرام زید به شرط آمدن او " است که از ظاهر لفظ به دست می آید، ولی مفهوم آن، " عدم وجوب اکرام زید در صورت نیامدن او " است که به سبب وجود خصوصیتی در منطوق به دست می آید. بنابراین، منظور از مفهوم، مفهوم جمله است نه مفهوم لفظ مفرد، و مفهوم در اصطلاح اصولیون قضیه ای است که از جمله ترکیبی به دست می آید.
خصوصیتی که سبب وجود مفهوم می شود، در مفهوم موافق، اولویت یا اتحاد در علت و مناط حکم است؛ برای مثال، وقتی گفته می شود: " نباید به پدر و مادرت اف بگویی "، مفهوم موافق آن، که از او اولویت فهمیده می شود، این است که " نباید آنها را بزنی ".
در این که خصوصیت در مفهوم مخالف چیست، اختلاف وجود دارد؛ قدمای اصولی بر اساس " عقلی بودن " مفهوم، معتقدند اگر مولای عاقل، مختار و ملتفت، در مقام جعل حکم و تبیین وظیفه بگوید: " ان جاءک زید فاکرمه "، عقل پی می برد که میان آمدن زید و وجوب اکرام ارتباط وجود دارد، به گونه ای که با فقدان شرط، وجوب اکرام منتفی می شود.
متأخران اصولی بر مبنای " مدلول التزامی بودن " مفهوم، معتقدند مثلاً از " ادات شرط " یا " اطلاق جمله شرطیه " علیت منحصره شرط برای جزا به دست می آید و با انتفای شرط، سنخ حکم در جزا نیز منتفی می شود.
بنا بر مبنای متأخران که مفهوم را مدلول التزامی جمله منطوق می دانند، منظور از لزوم، لزوم بیّن به معنای اخص است .
مفاهیم، جمع مفهوم است و مفهوم در لغت، معنایی است که از لفظ فهمیده می شود؛ چنان که گفته می شود: " مفهوم اللفظ " یعنی: " ما یفهم من اللفظ "، و " مفهوم الجملة " یعنی: " ما یفهم من الجملة ".
در عرف عام، مفهوم، یعنی مطلق معنای نقش بسته شده در ذهن، چه منشأ حضور معنا در ذهن وضع باشد چه غیر آن .
در اصطلاح اصولیون، مفهوم، مقابل منطوق بوده و به معنایی گفته می شود که در ظاهر کلام آورده نشده، ولی به سبب خصوصیتی، از منطوق کلام فهمیده می شود؛ برای مثال، در جمله شرطیه " ان جاء زید فاکرمه "، منطوق، " وجوب اکرام زید به شرط آمدن او " است که از ظاهر لفظ به دست می آید، ولی مفهوم آن، " عدم وجوب اکرام زید در صورت نیامدن او " است که به سبب وجود خصوصیتی در منطوق به دست می آید. بنابراین، منظور از مفهوم، مفهوم جمله است نه مفهوم لفظ مفرد، و مفهوم در اصطلاح اصولیون قضیه ای است که از جمله ترکیبی به دست می آید.
خصوصیتی که سبب وجود مفهوم می شود، در مفهوم موافق، اولویت یا اتحاد در علت و مناط حکم است؛ برای مثال، وقتی گفته می شود: " نباید به پدر و مادرت اف بگویی "، مفهوم موافق آن، که از او اولویت فهمیده می شود، این است که " نباید آنها را بزنی ".
در این که خصوصیت در مفهوم مخالف چیست، اختلاف وجود دارد؛ قدمای اصولی بر اساس " عقلی بودن " مفهوم، معتقدند اگر مولای عاقل، مختار و ملتفت، در مقام جعل حکم و تبیین وظیفه بگوید: " ان جاءک زید فاکرمه "، عقل پی می برد که میان آمدن زید و وجوب اکرام ارتباط وجود دارد، به گونه ای که با فقدان شرط، وجوب اکرام منتفی می شود.
متأخران اصولی بر مبنای " مدلول التزامی بودن " مفهوم، معتقدند مثلاً از " ادات شرط " یا " اطلاق جمله شرطیه " علیت منحصره شرط برای جزا به دست می آید و با انتفای شرط، سنخ حکم در جزا نیز منتفی می شود.
بنا بر مبنای متأخران که مفهوم را مدلول التزامی جمله منطوق می دانند، منظور از لزوم، لزوم بیّن به معنای اخص است .
wikiahlb: مفاهیم_(اصول_فقه)
پیشنهاد کاربران
جمع فهم. مفهوم. مفاهیم.
دانسته ها
دانسته ها