[ویکی فقه] اِبْن مُلْجَم، عبدالرحمان مرادی (م ۴۰ق/۶۶۱م)، مردی از خوارج و قاتل امام اول شیعیان امیرالمؤمنین حضرت علی (علیه السلام) می باشد.
بلاذری به نقل از کلبی او را عبدالرحمان بن عمرو بن ملجم خوانده است. گفته اند تبار وی به اعراب حمیری می رسد. ابن ملجم از قبیله مراد بود که با بنی جبّله از قبیله کنده هم پیمان بودند. برخی نیز او را از قبیله تجوب ، یکی از قبایل حمیری و هم پیمان قبیله مراد خوانده اند، اما بلاذری گوید که تجوب جد او بوده است.
زندگینامه
از زندگی ابن ملجم اطلاع روشنی در دست نیست، زیرا نامش تنها در آخرین روزهای زندگی و در نتیجه به شهادت رساندن علی بن ابی طالب (علیه السلام) زبانزد شد. قدر مسلم این است که ابن ملجم از پیروان حضرت علی (علیه السلام) بود که پس از ماجرای حکمیت در جنگ صفین به خوارج پیوست.ابن حجر گوید که او جاهلیت را درک کرده است، همو از قول ابوسعید بن یونس در تاریخ مصر، آورده است که ابن ملجم در گشودن مصر شرکت داشت. عمروبن عاص ، فرمانروای مصر، وی را که از سواران و قاربان بود و قرائت قرآن را از معاذبن جبل آموخته بود، از مقربان و همراهان خود قرار داد.گفته اند هنگامی که عمروبن عاص از خلیفه عمر درباره مشکلات قرآن یاری خواست، عمر طی نامه ای به وی فرمان داد که عبدالرحمان ابن ملجم را در کنار مسجد جای دهد تا او قرآن و فقه به مردم بیاموزد. عمرو خانه ای را در کنار خانه ابن عدیس به ابن ملجم اختصاص داد. اگر این دو روایت ابن حجر درست باشد، باید پذیرفت که ابن ملجم هنگام مرگ چندان جوان نبوده است. نیز روشن می گردد که وی در قرائت قرآن و معارف دینی آن روزگار چندان مهارت داشت که خلیفه مسلمانان و عمروبن عاص او را رسماً به کار تعلیم قرآن گماردند.
انگیزه قتل امیرالمؤمنین
درباره چگونگی شهادت امام علی (علیه السلام) و انگیزه ابن ملجم، روایت مشهوری هست که تمامی مورخان و محدثان با تفاوت هایی آن را نقل کرده اند.
← روایت ابن سعد
...
بلاذری به نقل از کلبی او را عبدالرحمان بن عمرو بن ملجم خوانده است. گفته اند تبار وی به اعراب حمیری می رسد. ابن ملجم از قبیله مراد بود که با بنی جبّله از قبیله کنده هم پیمان بودند. برخی نیز او را از قبیله تجوب ، یکی از قبایل حمیری و هم پیمان قبیله مراد خوانده اند، اما بلاذری گوید که تجوب جد او بوده است.
زندگینامه
از زندگی ابن ملجم اطلاع روشنی در دست نیست، زیرا نامش تنها در آخرین روزهای زندگی و در نتیجه به شهادت رساندن علی بن ابی طالب (علیه السلام) زبانزد شد. قدر مسلم این است که ابن ملجم از پیروان حضرت علی (علیه السلام) بود که پس از ماجرای حکمیت در جنگ صفین به خوارج پیوست.ابن حجر گوید که او جاهلیت را درک کرده است، همو از قول ابوسعید بن یونس در تاریخ مصر، آورده است که ابن ملجم در گشودن مصر شرکت داشت. عمروبن عاص ، فرمانروای مصر، وی را که از سواران و قاربان بود و قرائت قرآن را از معاذبن جبل آموخته بود، از مقربان و همراهان خود قرار داد.گفته اند هنگامی که عمروبن عاص از خلیفه عمر درباره مشکلات قرآن یاری خواست، عمر طی نامه ای به وی فرمان داد که عبدالرحمان ابن ملجم را در کنار مسجد جای دهد تا او قرآن و فقه به مردم بیاموزد. عمرو خانه ای را در کنار خانه ابن عدیس به ابن ملجم اختصاص داد. اگر این دو روایت ابن حجر درست باشد، باید پذیرفت که ابن ملجم هنگام مرگ چندان جوان نبوده است. نیز روشن می گردد که وی در قرائت قرآن و معارف دینی آن روزگار چندان مهارت داشت که خلیفه مسلمانان و عمروبن عاص او را رسماً به کار تعلیم قرآن گماردند.
انگیزه قتل امیرالمؤمنین
درباره چگونگی شهادت امام علی (علیه السلام) و انگیزه ابن ملجم، روایت مشهوری هست که تمامی مورخان و محدثان با تفاوت هایی آن را نقل کرده اند.
← روایت ابن سعد
...
wikifeqh: عبدالرحمن_بن_ملجم_مرادی
[ویکی شیعه] عَبدالرّحمن بن عمرو بن مُلْجَم مُرادی معروف به إبن مُلْجَم مُرادی از خوارج نهروان و قاتل علی بن ابی طالب(ع)، امام اول شیعیان، است. ابن ملجم پس از به خلافت رسیدن علی(ع)، با او بیعت کرد، در جنگ جمل در کنار او جنگید و پس از جنگ صفین و پایان حکمیت، به خوارج پیوست. او در جنگ نهروان با علی(ع) نبرد کرد و از معدود افراد بازمانده از این جنگ بود. به نقل مشهور، ابن ملجم، در ۲۱ رمضان با یک ضربت شمشیر امام حسن(ع) قصاص شد. وی بنا بر روایات اهل بیت(ع)در بین شیعیان به «اَشقَی الاَولّینَ وَ الآخرین» و «اشقی الاشقیاء» شهرت دارد.
از تاریخ ولادت ابن ملجم خبری گزارش نشده است. اما گفته اند وی جاهلیت را درک کرده است. ابن سعد درباره نسبش می نویسد: وی از اعراب حِمیری و از قبیله مراد بود که با بنی جبله از قبیله کنده هم پیمان بودند. برخی نیز او را از قبیله تجوب، یکی از قبایل حمیری و هم پیمان قبیله مراد خوانده اند. بلاذری می گوید: تجوب جد ابن ملجم بوده است.
درباره شهادت علی بن ابی طالب(ع) توسط ابن ملجم و انگیزه آن روایت های متفاوتی بیان شده است.
از تاریخ ولادت ابن ملجم خبری گزارش نشده است. اما گفته اند وی جاهلیت را درک کرده است. ابن سعد درباره نسبش می نویسد: وی از اعراب حِمیری و از قبیله مراد بود که با بنی جبله از قبیله کنده هم پیمان بودند. برخی نیز او را از قبیله تجوب، یکی از قبایل حمیری و هم پیمان قبیله مراد خوانده اند. بلاذری می گوید: تجوب جد ابن ملجم بوده است.
درباره شهادت علی بن ابی طالب(ع) توسط ابن ملجم و انگیزه آن روایت های متفاوتی بیان شده است.
wikishia: ابن_ملجم_مرادی