اوستا

آنانیکه دیروز در صدد پیاده کردن ایده انتزاعی پیاده نمودن قوانین الاهی بر روی کره ارض یا زمین و در بین جوامع بشری بودند ، امروز با شعار زن و زندگی و آزادی مواجه شدند و براساس پیش بینی های علمی کارل مارکس ، فردا یا فرداهای پس از فرداها با انقلاب سلسله و دودمان و خاندان و خانمان برانداز مواجه خواهند شد و از بلندی های خیالی و اواهمی بر فراز میدان شناخت های تجربی با تخت پشت و یا شکم بر روی زمین سفت واقعیت عینی سقوط خواهند نمود و عضلات گردن و بازو و سینه و شکم و ران و داربست استخوانی شان خدای ناخواسته نرم و خمیر خواهند گردید. این حضرات والامقام و شیفته مقام و منزلت و جاه و جلال دنیوی بهتر است که بدانند، سعادت به اصطلاح اُخروی از پیش بطور مطلق تعیین گردیده است و انسان هیچگونه دخل و تصرفی در فرم یا شکل و محتوای نمی تواند بنماید و یا با پندارها و گفتار ها و رفتار های نیک و بد دنیوی خویش کوچکترین تاثیر مثبت یا منفی روی آن بگذارد. لذا انسان فهمیده و عاقل یا خردمند و بیدار و آگاه و هوشیار انسانی است که توجهات قوای ادراکی فهم و عقل خودرا بطور کامل معطوف زندگی دنیوی نماید و تا حد توان سعی و کوشش کند که سطح زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی خود را ارتقاء دهد و به سعادت دنیوی برسد. افرادی که از طریق آئین و دین و معارف آئینی و وحیانی و حدیثی و روائی دینی به خداوند متعال اعتقاد و باور و ایمان و امید دارند و به مبداء و معاد و آخرت دینی ایمان دارند بخصوص در سطوح بالای رهبریت و پیشوائی و مرجعیت تقلید کلیه لحظات عمر شریف دنیوی خویش را در ظلمت های ژرف و جهل های علاج ناپذیر بسر خواهند برد. اما در خیال تصورات اوهامی شان این خواهد بود که خود آنان بطور شبانه روزی در نور و روشنایی مشغول سیر و سلوک در آفاق و انفس اند و دیگران در جهل و ظلمت گیر کرده و نیازمند شفا و نجات و هدایت معنوی اند.

- اهو نویریه: اهو نوی ریه به معنای هو ارگان نوین تنفسی ( ریه یا شش ) در مقایسه با نِفِس تورائی.
- یسنها: یا سین ها یعنی سین های هفتگانه؛ هفت سین نه به معنای هفت سبزی کاشتنی و برداشتنی و پختنی و خوردنی و نوش جان کردنی بلکه سامان های هفتگانه کیهانی و زندگانی ها و عشق های هفتگانه انسانی.
- اَمشاسپند: آم شا س پند به معنای پند های عام شاه یا شاه آم یعنی پروردگار جهان. حرف س نشانه جمع پند می باشد. اهورا و مزدا و شش آمشاسپند روی همدیگر هفت تا ، اشاره به پند سامان های هفتگانه کیهانی و زندگانی ها و عشق های هفتگانه انسانی داشته اند و نه فرشتگان.
برجسته ترین امتیاز جهان بینی زرتشت قبل از افلاطون این بوده است که دو جهان مینوی و مانوی ( مادی و معنوی ) را روی همدیگر و اجین و تنیده در هم تصور می نموده و افلاطون آنها را از هم جدا کرده و یکی را در بالا یا ماوراء قرار داده تحت عنوان عالم ایده ها یا ماوراء طبیعت و دیگری را در پایین یا مادون قرار داده تحت عنوان عالم محسوسات یا طبیعت. ارسطو شاگرد برجسته افلاطون ، جهان بینی استاد را رد نموده و مثل زرتشت عالم ایده ها یا ماوراء طبیعت را پایین کشیده و آنرا روی عالم محسوسات یا طبیعت قرار داده و ایده های خوب و زیبا را بصورت فرم ها یا شکل های جاودانه در باطن موجودات و آن دو عالم را به یک جهان قدیمی و غیر حادث و باز و بیکران تبدیل نموده است . بخش اول جهان بینی ارسطو حقیقت داد ، اما بخش دوم آن یعنی یک جهان قدیمی و غیر حادث و باز و بیکران حقیقت ندارد بلکه جهان های متناهی و موازی و مساوی و بیشمار دموکریت حقیقت دارد. جهان بینی یعنی بینهایت شناسی دموکریت را می توان تاج طلائی بر سر کلیه رشته های مختلف فلسفی غرب دانست از یونان باستان تاکنون . نظریه دنیا های متناهی و مساوی و موازی و بیشمار دموکریت معکوس نظریه اتمی وی می باشد که هردو حقیقت دارند.

گردونه مهر خردمندان گم نام میترائی و سمبل یا علامت چلیپا روی آن در اعصار دور دست تاریخ در سرزمین ایران ( قبل از پیدایش خط ) و گردونه یا چرخه تولد و مرگ خردمندان گم نام هندو و ماقبل عصر ودائی و سمبل سواستیکا یا صلیب شکسته ( غلابی ) روی آن و دنیاهای متناهی و مساوی و موازی و بیشمار از دیدگاه دموکریت فیلسوف برجسته یونان باستان، ایده های حقیقی و طلایی و منور و درخشان اند در زمینه های خود شناسی ؛ انسان شناسی ؛ عشق و زندگی شناسی ؛ حقیقت و واقعیت و طبیعت و کیهان شناسی ؛ جاودانگی شناسی ؛ بی نهایت و با نهایت شناسی و سر انجام خدا شناسی و نه کلام های کودکانه نوآه ( نوح ) و آبراهام ( ابراهیم ) و موسا ( موسی ) و زرتشت و ایسا ( عیسی ) و محمد به عنوان خاتم آنها.

- اَهو به معنای هو اولیه ؛ آغازین؛ ازلی و ابدی .
- را علامت یا نشانه مفعول بی واسطه .
- پسوند مزدا در اصل و ریشه به شکل مَزِدا بوده است که ریشه در مصدر زدودن یا پاک کردن دارد و بصور امر نهی و خطاب به شنونده به معنای پاک نکن یا از یاد نه بر . لذا عنوان " اهو را مَزِدا " در اصل و ریشه بصور امر و خطاب به شنوندگان و خوانندگان به معنی زیر بوده است : نام هو آغازین و ازلی و ابدی را فراموش نکن بلکه همیشه آنرا به یاد داشته باش.
- مَزِدی سنا در اوایل پیدایش خود یک نوع تمرین تمرکز فکری انفرادی و دسته جمعی و هم سنگ و هم طراز یوگای خردمندان هندو بوده است در جهت بیداری و تقویت استعداد حفظ کردن و بخاطر سپردن کلام و پند و اندرز های خردمندان و آموزگاران و انتقال آن سینه به سینه به نسل های آینده قرن ها قبل از پیدایش خط . پسوند سنا یک روش تشویق برای شاگردان بوده است که بخوبی و درستی توانسته اند که کلام آموزگاران را بخاطر سپرده بوده باشند. آن روش مفید و علمی با پیدایش زرتشت به آئین ستایش و پرستش و نیایش و مناجات و دعا و عبادات تبدیل می شود و معنا و کاربرد اولیه خود را از دست میدهد و از مسیر راست و درست منحرف می گردد و روی گمراهه روان و جاری میگردد و تاکنون ادامه می یابد و امروز بطور کامل جای خود را به ستایش و پرستش و نیایش و مناجات و دعا و عبادات به الله داده است بر مصداق آیه قرآنی : انس و جنس را نیافریدم الا یعبدون.
در پاسخ :
آفریدگار کائنات نیافرید مرا بهر طاعت و بندگی و الا یعبدون/ بلکه تا کند مرا 🤔به معرفت کامل ابعاد فراوان و بیکران خویش رهنمون/.
هو نام خدای پدر در فرهنگ و زبان قوم فارسی زبان ایلام ( Elam : با تلفظ اِل آم یا ایل عام ) مخترع یکی از خطوط سه گانه میخی و موسس کوره های آجرپزی و صنعت گل و الواح و ظروف گلی بهمراه قوم فارسی زبان سومر در منطقه بصره امروز و قوم اُگاریتی در شمال غربی سرزمین شام، و محل فرمانروایی زمینی وی در پانتئون ها یا مجامع خدایان در شهر های باستانی شوش ( در استان خوزستان ) و اِشان ( در استان فارس ) بوده است. قوم اکّد ( اک کد به زبان فارسی سومری به معنای کوتاه قد ) وارث فرهنگ و تمدن قوم سومر و بخشی از فرهنگ و تمدن قوم ایلام ( عیلام ) و بنیانگذار اولین امپراتوری روی کره زمین ( حدود چهار هزار و دویست سال پیش و قبل از تولد آبراهام و نمرود ) ، کلمه هو را اقتباس و پیشوند یا را به آن می افزاید و آنرا به " یاهو " تبدیل میکند که بعدا در زبان عبری به شکل یاهوَه و یا یَهوَه در می آید. در ایران به اَهو تبدیل می شود. واژه هوم در اصل و ریشه یعنی به زبان قوم ایلام به شکل هوَم تلفظ می شده است که دو معنا داشته است ؛ یکی از زبان خود هو به معنای من هو هستم و دیگری از زبان باورمندان به هو به معنای هوِ من یا خدای من. این کلمه توسط قوم سومر اقتباس گردیده و به گیاه تبدیل شده و طبق داستان گیل گامیش در جنگلی در یک جزیره دور افتاده می روئیده و نگهبان آن جنگل یک موجود خیالی تحت نام هوم بابا ( humbaba ) بوده است. نگهبان پانتئون ها یا مجامع خدایان در شهر شوش و اشان موجودی خیالی بوده است به نام هو بان ( huban ) یعنی نگهبان هو . مصرف شیره آن گیاه و یا استشمام دود آن بهنگام ریختن برگ های خشک آن روی آتش، گویا گذر زمان را متوقف می نموده و انسان را جوان نگه می داشته است . لذا گیاه هوم موبدان ( باریک بینان یا نکته دانان ) زرتشتی هیچ چیز دیگری نیست غیر هوَم ایلامیان و هوم سومریان و چیز دیگری نبوده است غیر از همین گانجا یا گراس یا ماری ژوانا ( ماری جوان یا باکره ) که به قول ابن سینا مصرف آن فهم را تیز و حس و فکر و خیال را روشن می کند. آیه قرآنی به شکل : قل هوَّ اللهُ احد به معنای بگو او احد و واحد است نمی باشد بلکه در اصل و ریشه یعنی از دیدگاه خود پیامبر اسلام خطاب به نمایندگان اقوام یهود و آرامی و پارس و عرب به معنای زیر بوده است : بگوئید که هو و الله هم معنی اند و به یک موجود احد و واحد یعنی خالق سماوات سبع و الارض اطلاق می شوند.
در پایان کلام کودکانه امروز خویش که امیدوارم سر خوانندگان گرامی را بدرد نیاورده باشد، به یک نکته بسیار مهم اشاره می نمایم و آن اینکه واژه فراباستانی - اوستایی " خویدوده " که زرتشت و شاگردان و هم عصران وی هیچکدام به تلفظ ریشه ای و معنای اصلی آن علم و آگاهی نداشته اند، از دیدگاه خردمندان گم نام و آفرینندگان اولیه این واژه در میدان های کلی خود شناسی و انسان شناسی و خداشناسی ، خطاب به تک تک افراد انسانی به معنای زیر بوده است :
《 خود تو ده تائی 》
- واژه سانسکریت در اصل و ریشه به شکل زان سکری ت به معنای دانش رمزی و محرمانه بوده است یعنی به زبان فارسی .

گویند اوستا همان پارسی یا فارسی قدیم است و امروزه برای شناسایی نام زبان اوستایی روش گذاشتند، بخواطر این است که کتابی با نام اوستا همان کتاب مقدس زرتشتیان بود.
بخواطر همین نظریه هایی گفته شد که آریایی ها نخست در هند بودند و پس از آن به ایران ( درون ) وارد شدند که پس از آن با تحقیقات بیشتر نظریه هایی بیان شد و گفته شد که آریایی ها در سیبری و قزاقستان امروز بودند یعنی پیش ( قبل ) از بدنیا آمدن اشو زرتشت پیامبر
بدلیل همین است که در کتاب مقدس زرتشتی در اوستا آمده است ایرانویچ مکان بسیار سردی بوده.
الهه در دین زرتشتی وجود داشته است به نام زم
و گویند زم نقش ویژه ای در سرزمین ایران داشته است.
به دلیل همین از نام زم واژگانی پارسی ساخته شد که مربوط به ایرانویچ آن زمان است.
زمین ( زم ین ) ، زمان ( زم ان ) ، زمستان ( زم ستان )
سرزمین آریایی ها بسیار سرد بوده بنا بر این زمین و زمان سرد و یخبندان بوده
ایرانویچ سرزمین ناشناخته ای بوده است ولی اینطور تعبیر شده است که سیبری و قزاقستان امروز مکان های اولیه آریایی ها بوده است که بسیار سرد بوده است که بعد ها به سمت ایران امروزی حرکت میکنند و تبدیل به دو قوم میشوند به نام های ماد و پارس و در متن هایی که از مادها نوشته اند در سطح گوگل به این صورت است که ماد ها را آریایی نخونده اند و فقط پارسیان را آریایی خوانده اند ولی در نوشته های کهن که توسط تاریخ نویسان یونانی نوشته شده است به این صورت هست که دو قوم آریایی به نام ماد و پارس را نام میبرند و گویا پس از نوشته های زرتشت و با گذشت هزاران سال همه چیز فراموش میشود و بعد حکومت های ایلامیان ، ماد ها میتوانند نخستین حکومت مرکزی ایران و جهان را در هگمتانه ( همدان ) بوجود بیاورند که نخستین حکومت مرکزی جهان به حساب می آید و در بخش های دیگر ، هخامنش که تعبیری شده است که هخامنش نام یک پادشاه پارسی بوده است که کوروش بزرگ نام اجدادی پدری خود را ادامه میدهد.
در سنگ نبشتهٔ بیستون، داریوش بزرگ، هخامنش را پدر چیش پیش معرفی می کند و می گوید هشت هخامنشی پیش از او شاه بوده اند:
بدین جهت ما هخامنشی خوانده می شویم [که] از دیرگاهان اصیل هستیم. از دیرگاهان خاندان ما شاهان بودند. ۸ [تن] از نیاکان من شاه بودند. من نهمین [هستم] ما ۹ [تن] پشت اندر پشت ( در دو شاخه ) شاه هستیم.
— برگفته از�سنگ نبشته بیستون
با این حساب، این هشت تن را باید اینگونه برشمرد:
• هخامنش� ( شاه پارس )
• چیش پیش� ( شاه پارس )
• کوروش یکم� ( شاه انشان ) ، پسر چیش پیش و پدر کمبوجیه یکم )
• آریارمنه� ( شاه پارس، پسر چیش پیش و پدر آرشام )
• کمبوجیه یکم� ( شاه انشان، پسر کوروش یکم و پدر�کوروش بزرگ یا همان ( کوروش دوم ) )
• آرشام� ( شاه پارس ) ( پسر آریارمنه، پدر ویشتاسپ و پدربزرگ�داریوش بزرگ )
در ابتدای تعاریف مادها و پارس ها سر قدرت باهم در گیر میشوند و مادها حکومت قدرتمند تری بودند و دارای ارتش بیشتر و بزرگتر
کوروش یکم شاه انشان قسمتی از استان پارس آن زمان بوده است
و پسرش کمبوجیه یکم جانشین پدرش میشود و شاه انشان میشود و با ماندانا دختر شاه ماد ازدواج میکند و حاصلش میشود کوروش دوم ( معروف به کوروش بزرگ )
اخرین شاه ماد خوابی میبیند که نوه اش بر حکومت مادیان چیره میشود بنا بر این دستور میدهد که نوزاد بدنیا آمده را ببرند بیرون از کاخ هگمتانه و بکشند
ولی شخصی که این ماموریت بهش سپرده میشود بدلیل نداشتن فرزند کوروش را به فرزند خواندگی میپذیرد و آن را بزرگ میکند و با مشکوک شدن شاه ماد به شاه پارسیان درگیری هایی میان این دو حکومت ادامه پیدا میکند و کوروش شاهد این ماجرا ها بوده است و پس از این که کوروش میبیند مردم پارس بهشون ستم میشود و کشته میشوند به مردم استان پارس آن زمان که بزرگتر از حال حاضر بوده میگوید من برای شما میجنگم و مردم با اشتیاق میپذیرند پس اینجا متوجه میشویم که کوروش دوم جانشین پدرش کمبوجیه میشود و هخامنشیان قبل کوروش بزرگ هم پادشاه داشتند
و کوروش دوم بسیاری از جنگ ها را پیروز میشود و سپس به پدر بزرگ خود حمله میکند و میتواند با انگیزه سربازان پیروز شود سپس کوروش دوم پدر بزرگ خود را دستگیر میکند و به جنگ مادیان و پارسیان خاتمه میدهد و این جنگ را برای همیشه تمام میکند
گویا خوابی که پادشاه ماد پدر بزرگ کوروش دیده بود حالا تعبیر شده بود کوروش دوم نام سرزمین های امپراطوری خود را پارس میگذارد که نام ایران کهن است و اینگونه پارسیان بر مادیان چیره میشوند.
کوروش دوم شاه پارس بنیانگذار نخستین کشور جهان و ایران به حساب می آید
زیرا که در زمان هخامنشیان بود که ساتراپ ها همان ایالت ها و استان ها را بوجود آوردند و نخستین بار در طول تاریخ بود که قومیت های مختلف در حکومت هخامنشیان زندگی میکردند
و نخستین حکومتی که حقوق بشر را بوجود آورد نخستین دادگاه های واقعی در زمان هخامنشیان شکل گرفت
نخستین بار بود که مردم بیمه میشدند
نخستین سیستم مالیاتی که توسط داریوش بزرگ این سیستم قدرت زیاد گرفت
نخستین کشوری که برده داری نمیشد و مردم آزادی دینی و مذهبی داشتند
کمبجیه دوم هخامنشی برای نخستین بار در تاریخ ایران مصر را فتح میکند و به عنوان فرعون مصر تاجگذاری میکند
و خشایار شاه هخامنشی آتن یونان را آتش میزند
بزرگترین وسعت ایران در زمان هخامنشیان شکل میگیرد و تبدیل به بزرگترین امپراتوری تاریخ باستان میشود ایران
و. . .
کوروش بزرگ با متحد کردن دو قوم آریایی معروف به دو شاخ میشود
با آزاد کردن یهودیان از برده داری به عنوان مسیح در بین یهودیان و با گسترش حکومت به عنوان پدر در بین ایرانیان و به عنوان سرور در بین یونانیان شناخته میشده است.
رفتن به گذشته:
آریایی ها در حال مهاجرت درون شمال هند نفوذ میکنند و زبان سانسکریت را در هند پخش میکنند و درون آذربایجان آتشکده های زرتشتی زیادی میسازند و عبادت میکنند، مادیان که به عنوان ماد کوچک شناخته میشوند در آذربایجان میمانند و مردم پارسی به سمت جنوب وارد میشوند ( پیش از شکل گیری حکومتها و پیش از درگیری ها )
پس از حکومت هخامنشیان یونانیان با نام سلوکیان حکومت را در دست میگیرند و کتاب های زرتشتی را میسوزانند و بعد گذشت حکومت اشکانیان که نوشته های زرتشتی را جمع آوری میکنند و پس از آنها ساسانیان این کار را میکنند و پس از گذشت حکومت های باستانی و با تمام شدن حکومت های باستانی و پس از شکل گیریه اسلام ( در عصر معاصر ) عربها به ایران و کتابخانه های ایران حمله میکنند و همچنین بعد آن ها حکومت های صحرا گرد مغول ، چنگیز مغول و مغول ها به کتابخانه های ایران حمله میکنند که بخش بزرگ و زیادی از نسک ( کتاب ) ها از بین میرود.
تا امروزه که مردم باز گذشته را فراموش کرده اند.

واژه سپردن یا سپاردن هم که همچنان کاربرد داره و به چم واگذاری چیزی به کسی می باشد و از واگذاری در اصل از پاریدن یعنی بخش بندی امده و تکواژ س که در ابتدای آن آمده کنایه از امدن آن دارد = س پردن از پاریدن = بخش بندی شده
شکسته = ش کسته = کاسته شده
سپاس = س پاس = از بابت پاس شما ( پاس هم به چم نگهداریست هم به چم جبران کاری که شده )

۲ - زبان سانسکریت یک زبان آریایی پارسی که با مهاجرت آریایی ها به خاک هندوستان هندو ها که دارای زبان دراویدی بودند را به سمت جنوب هندوستان میفرستند و آریایی ها در شمال هندوستان ساکن میشوند و زبان سانسکریت را در هند پخش میکنند که این زبان همانند زبان پارسی ادامه حیات یافت. امروزه هندوستان به زبان های هندی و انگلیسی سخن میگویند. قلمرو آریایی ها در آن زمان از شمال هندوستان تا ، ایران ، افغانستان ، تاجیکستان ، ازبکستان ، ترکمنستان ، قرقیزستان و. . . نام های امروزی کشیده میشد و این مناطق در آن زمان همه آریایی و از یکتبار بودند.
۳ - زبان پارسی یک دسته دیگر از زبان های آریایی است که خود در طی زمان به دسته های مختلف تبدیل میشود. که عبارت اند از:
۱ - پارسی باستان
۲ - پارسیه میانه پهلوی که خود در دو دوران:
( پارسی میانه پهلوی اشکانی ، پارسیه میانه پهلوی ساسانی در حالت قوی ) تقسیم میشود
۳ - در نهایت به شاخه پارسی نوین ( پارسی دری ) تبدیل میشود.

حرف ت و د در زبان کوردی یا حذف میشه یا به صورتی خاص تلفظ میشه که. . .

این دو واژه هردو با حرف ( گ ) آغاز میگردند که با حرف اول گاتها در اوستا مطابقت دارد. از طرف دیگر خدای قوم یهود Jahwe ( یاهوه ) می باشد و اگر ریشه واژه خداوند در زبان انگلیسی و آلمانی به خدای قوم یهود می رسید، آنگاه ضرورتا با حرف J آغاز میگردیدند. نتیجه اینکه اوستا حداقل قدیمی تر از عهد قدیم قوم یهود می باشد. این احتمال میرود که زرتشت قبل از نوح و ابراهیم و موسا می زیسته است. زرتشت خدایان چندگانه ایرانیان باستان را به دو خدا تقلیل داد: اهورامزدا و اهریمن. پس از او نوح و ابراهیم به خدای واحد باور پیدا کردند.
واژه اوستا همچنین میتواند بصورت زیر نوشته شود :
اوست آ یا اوست آغاز . به معنای " او آغاز است " .

ریشه های این واژه �ابستاگ� در فارسی میانه و �آپستاواکا� ( ستایش خدا ) در فارسی باستان است.
ریشه زبان اوستایی
زبان اوستایی از شاخهٔ زبانهای ایرانی باستان است. نسک های اوستا، کتاب مقدس زرتشتیان را بدین زبان نوشته اند. این زبان همریشه با سانسکریت و نزدیک به پارسی باستان است. تنها اثر به جا مانده به آن اوستا است. از مطالعهٔ اوستا بر می آید که دو گویش گوناگون از این زبان در اوستا به کار رفته است که یکی کهنه تر می نماید. نخستین لهجهٔ گاهانی است که سروده های شخص زرتشت به آن است. به علاوه یسن های ۳۵ تا ۴۱ ( هفت هات ) و نیز چهار دعا از یسن ۲۷ به این لهجه است. لهجهٔ پسین تر لهجهٔ سایر قسمت های اوستای امروزی است.

محتویات [نمایش]
معنای واژه [ویرایش]
واژه اَوِستا که در خود کتاب نیامده به معنی دانش و شناخت است و با واژه «ودا»، نام کهنترین کتابِ دینی هندوان همریشه است. بر روی هم اوستا را می توان به معنی «آگاهی نامه» یا «دانش نامه» دانست که آن را مرجع نامه نیز می نامند.
ریشه های این واژه «ابستاگ» در فارسی میانه و «آپستاواکا» ( ستایش خدا ) در فارسی باستان است.
تاریخچه اوستا [ویرایش]
بخش های اوستا در دوران مختلف توسط اشخاص متعدد تالیف شده است اما از آن میان فقط بخشی از سرودها از آنِ خود زرتشت است. مندرجات اوستا عبارتست از نیایشِ اهورا مزدا و امشاسپندان و دیگر ایزدان و مظاهر طبیعت و تکالیف انسان در جهان بهشت و دوزخ و داستان های ملی.
گویند پس از آنکه اسکندر مقدونی قصر سلطنتی ایران را آتش زد اوستا را نیز بسوخت. بلاش اشکانی فرمان داد تا اوستای پراکنده را از شهرهای ایران جمع کنند. اردشیر بابکان تنسر را مامور مرتب ساختن آن کرد. پسرش شاپور اول کار پدر را تعقیب نمود و در نهایت آنرا به همان شیوه کهن به بیست و یک نسک بخش کردند و نامها و شرحِ این نسک ها در کتابِ پهلوی دینکرد و کتابهای دیگر آمده است[۱]. نسک های بیست و یک گانه اوستا به سه بهر بخش می شده است:
نسکهای گاسانیک در دانش و کار مینوی.
نسکهای داتیک در دانش و کار جهانی.
نسکهای هاتک مانسریک در آگاهی از کردارهای میانِ جهانِ مینوی و جهانِ خاکی[۲].
اوستای امروزی شامل بخش های زیر است:
یسنا، گاهان بخشی از یسن است.
ویسپرد
وندیداد
یشتها
خرده اوستا.
سروده های «یشت» ( که به زرتشت نسبت داده می شوند، اما تقریبا به طور قطع می توان گفت که وی آنها را نسروده است ) در اوستای جدید قرار دارند و گمان می رود که مربوط به دوره هخامنشی ( ۶۴۸ تا ۳۳۰ پیش از میلاد ) هستند. «وندیداد» نیز که در اوستای جدید قرار دارد، احتمالاً دیرتر و در زمان پارت ها ( ۱۴۱ پیش از میلاد تا ۲۲۴ میلادی ) سروده شده است. «ویسپرد» حاوی جدیدترین بخش اوستاست که به زبان فارسی میانه نوشته شده و به زمان عصر ساسانی ( ۲۲۶ تا ۶۵۱ ) میلادی ) بر می گردد.
قدیمی ترین نسخه خطی اوستا، اکنون در کوپنهاک پایتخت دانمارک موجود است و در سال 1325 میلادی تحریر یافته ، این نسخه را مستشرق معروف دانمارکی وسترگارد ( Westerguard ) با خود از ایران به اروپا برد. [۳]
دست به دست شدن اولیه [ویرایش]
گمان می رود که برخی از متون اوستا قبل از نوشته شدن قرن ها به صورت شفاهی نگاه داشته شده اند. «کتاب ارداویراف» که در قرن ۳ یا ۴ پس از میلاد تالیف شد، بیان می کند که گات ها و برخی از دیگر متون موجود در اوستا قبل از حمله اسکندر مقدونی به ایران موجود بوده اند. طبق نظر «شاترویهای آیران» کتابخانه کاخ در یک آتش سوزی توسط اسکندر مقدونی ویران شد. با این وجود، هیچ یک از این ادعاها را نمی توان تایید کرد؛ چرا که اگر این متون وجود داشته اند اکنون هیچ اثری از آنها نیست. اما راسموس کریستین راسک نتیجه گیری کرد که این متون باید باقیمانده یک ادبیات بسیار بزرگ باشند، همان گونه که پلینی بزرگ در اثر خود به نام «تاریخ طبیعی ( پلینی ) » یک موبد ازمیری را توصیف می کند که در قرن سوم قبل از میلاد «دو میلیون از قطعه سروده های زرتشت را تفسیر می کرد». همان طور که پیتر کلارک در «دین زرتشت، آشنایی با یک مکتب باستانی» ( ۱۹۹۸، برایتون ) خاطر نشان می سازد که اگر «گات ها» و متون کهن تر «یسنا» فقط به طور شفاهی دست به دست می شده اند، احتمال حفظ کیفیت زبان قدیمی آنها وجود نداشته است.
ویرایش بعدی [ویرایش]
طبق «دینکرد» که یک اثر نیمه مذهبی مربوط به قرن ۹ است، شاه ولخش ( گمان می رود که ولگاسس چهارم شاه پارتی بوده که در سال های ۱۴۷ تا ۱۹۱ میلادی حکومت می کرده ) تلاش کرد که متون مقدس را گرد آوری و تنظیم کند. چیزی از نتایج این کار ( در صورت انجان شدن ) باقی نمانده است. در قرن سوم میلادی امپراتور ساسانیان با نام اردشیر اول ( ۲۲۶ تا ۲۴۱ میلادی ) به موبد بزرگ خود تنسر فرمان داد که متون دینی را جمع آوری کند. طبق نظر دینکرد نتایج کار تنسر یک مجموعه ۲۱ جلدی به زبان اوستایی ( نه به زبان اوستایی گاتایی اصلی ) به نام «نسک»ها بود که از ۳۴۸ فصل و تقریبا ۵/۳ میلیون کلمه تشکیل می شد.
آخرین ویرایش در زمان شاپوردوم ( ۳۰۹ تا ۳۷۹ ) انجام شد.
متفکران اروپایی [ویرایش]
متون اوستا نسبتاً دیر به دست متفکران اروپایی رسید. آبراهام آنکوئتیل – دوپرون در سال ۱۷۵۵ به شرق هند سفر کرد و این متون را در جوامع پارسی بدست آورد. او در سال ۱۷۷۱ این متون را براساس یک ترجمه به زبان فارسی نو توسط یک موبد پارسی به زبان فرانسوی منتشر کرد. راسموس راسک در دیدار از بمبئی ( مومبای کنونی ) در سال ۱۸۲۰ چندین دست نوشته از اوستا را جمع آوری کرد و برای اولین بار با بررسی زبان اوستایی به این نتیجه رسید که این متون باید باقیمانده یک مجموعه بزرگ از متون مقدس پارس باستان و بلخ ( [تازی ها ) باشند. متونی که راسک آن را جمع آوری کرد، اکنون در کتابخانه دانشگاه کپنهاک قرار دارند. دست نوشته های دیگر در خانه هند شرقی و موزه بریتانیا در لندن، کتابخانه بودلیان در آکسفورد و در کتابخانه دانشگاه های مختلف پاریس نگهداری می شوند.
زند [ویرایش]
واژه «زند» یا "Zend" ( به معنای «تفسیر» یا «ترجمه» ) به آخرین متمم های متون پهلوی به زبان فارسی میانه و پازند اطلاق می شود. این تفسیرها که مربوط به اوایل دوره ساسانیان هستند، برای استفاده متون مذهبی نوشته نشدند؛ بلکه برای آموزش . . .