[ویکی فقه] یاران زن امام زمان، در روایات ما مورد بحث قرار گرفته است. این که چند نفر از یاران حضرت مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف)، زن هستند، دقیقاً مشخص نیست و حتی این که زنی در میان یاران خاص آن حضرت باشد، مورد تردید است؛ چرا که بیشتر روایاتی که درباره عدد ۳۱۳ نفر از یاران حضرت در کتاب های معتبر شیعه و اهل سنت نقل شده است، همگی آن ها مرد را ذکر کرده اند و تنها در بین این روایات، یک روایت از شیعه و یک روایت از اهل سنت وجود دارد که گفته اند در بین این یاران خاص، پنجاه نفر زن وجود دارد. در این مقاله به بررسی روایاتی که در مورد یاران امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) بحث می شود پرداخته می شود.
در نوشتار حاضر ابتدا روایاتی را که بیانگر یاران آن حضرت از مردان هستند، از منابع اهل سنت و شیعه بررسی کرده و در پایان روایاتی که زنان را نیز جزء یاران حضرت می دانند مورد بررسی قرار می دهیم.
← منابع اهل سنت
بررسی روایتی که می گوید: زنان نیز از جمله ۳۱۳ نفر هستند.در تمام روایات فوق، هیچ اشاره ای به اینکه زنان جزء ۳۱۳ نفر هستند، نشده است تنها یک روایت از شیعه و یک روایت در منابع اهل سنت وجود دارد که در بین این یاران، ۵۰ نفر زن هستند. روایت اهل سنت همچنانکه گفته شد، ضعیف است. روایت شیعه را نیز در این خصوص نقل کرده و مورد بررسی قرار می دهیم تا مشخص شود که آیا این روایت، می تواند ثابت کند که ۵۰ نفر زن جزء یاران خاص حضرت هستند یا نه؟روایت را عیاشی با این سند در تفسیرش ذکر کرده است:«عن جابر الجعفی عن ابی جعفر (علیه السّلام) یقول: الزم الارض لا تحرکن یدک ولا رجلک ابدا حتی تری علامات اذکرها لک فی سنة... ویجیئ والله ثلاثمائة وبضعة عشر رجلا فیهم خمسون امراة یجتمعون بمکة علی غیر میعاد قزعا کقزع الخریف...؛
العیاشی السلمی السمرقندی، محمد بن مسعود بن عیاش (متوفای۳۲۰ه) تفسیر العیاشی، ج۱، ص۶۴ - ۶۶، تحقیق:السید هاشم الرسولی المحلاتی، ناشر:المکتبة العلمیة الاسلامیة - طهران.
۱. روایات صحیح و فراوان، به این امر دلالت دارد که ۳۱۳ نفر یار امام زمان (علیه السّلام)، همه مرد هستند. با توجه به اینکه در این روایات اسمی از زن برده نشده است.۲. وجود یک و یا دو روایت ضعیف که می گوید، زنان نیز داخل ۳۱۳ نفر هستند، در مقابل این همه روایات، اعتبار چندانی ندارد.۳- نبودن زنان در بین این ۳۱۳ نفر به این معنا نیست که مقام زن از مرد کم است، بلکه زنان گاهی می توانند کاری را انجام دهند که کمتر از جنگ و نبرد نیست مانند کاری که حضرت زینب (علیهاالسّلام) در کربلا کرد. ایشان دست به شمشیر نشد اما کاری کرد که نهضت امام حسین (علیه السّلام) از بین نرفت و تا قیامت نام این نهضت باقی است. لازم به یادآوری است که در زمان حکومت امام زمان (علیه السّلام) است که زنان به اصل جایگاه و ازرش خود پی خواهند برد.
در نوشتار حاضر ابتدا روایاتی را که بیانگر یاران آن حضرت از مردان هستند، از منابع اهل سنت و شیعه بررسی کرده و در پایان روایاتی که زنان را نیز جزء یاران حضرت می دانند مورد بررسی قرار می دهیم.
← منابع اهل سنت
بررسی روایتی که می گوید: زنان نیز از جمله ۳۱۳ نفر هستند.در تمام روایات فوق، هیچ اشاره ای به اینکه زنان جزء ۳۱۳ نفر هستند، نشده است تنها یک روایت از شیعه و یک روایت در منابع اهل سنت وجود دارد که در بین این یاران، ۵۰ نفر زن هستند. روایت اهل سنت همچنانکه گفته شد، ضعیف است. روایت شیعه را نیز در این خصوص نقل کرده و مورد بررسی قرار می دهیم تا مشخص شود که آیا این روایت، می تواند ثابت کند که ۵۰ نفر زن جزء یاران خاص حضرت هستند یا نه؟روایت را عیاشی با این سند در تفسیرش ذکر کرده است:«عن جابر الجعفی عن ابی جعفر (علیه السّلام) یقول: الزم الارض لا تحرکن یدک ولا رجلک ابدا حتی تری علامات اذکرها لک فی سنة... ویجیئ والله ثلاثمائة وبضعة عشر رجلا فیهم خمسون امراة یجتمعون بمکة علی غیر میعاد قزعا کقزع الخریف...؛
العیاشی السلمی السمرقندی، محمد بن مسعود بن عیاش (متوفای۳۲۰ه) تفسیر العیاشی، ج۱، ص۶۴ - ۶۶، تحقیق:السید هاشم الرسولی المحلاتی، ناشر:المکتبة العلمیة الاسلامیة - طهران.
۱. روایات صحیح و فراوان، به این امر دلالت دارد که ۳۱۳ نفر یار امام زمان (علیه السّلام)، همه مرد هستند. با توجه به اینکه در این روایات اسمی از زن برده نشده است.۲. وجود یک و یا دو روایت ضعیف که می گوید، زنان نیز داخل ۳۱۳ نفر هستند، در مقابل این همه روایات، اعتبار چندانی ندارد.۳- نبودن زنان در بین این ۳۱۳ نفر به این معنا نیست که مقام زن از مرد کم است، بلکه زنان گاهی می توانند کاری را انجام دهند که کمتر از جنگ و نبرد نیست مانند کاری که حضرت زینب (علیهاالسّلام) در کربلا کرد. ایشان دست به شمشیر نشد اما کاری کرد که نهضت امام حسین (علیه السّلام) از بین نرفت و تا قیامت نام این نهضت باقی است. لازم به یادآوری است که در زمان حکومت امام زمان (علیه السّلام) است که زنان به اصل جایگاه و ازرش خود پی خواهند برد.
wikifeqh: یاران_امام_زمان_در_روایات