گونه

گونه (زیست شناسی). در زیست شناسی، گونه ( به انگلیسی: Species ) ( i /ˈspiːʃiːz/ ) واحد اصلی طبقه بندی و رتبهٔ آرایه شناختی و همچنین واحد تنوع زیستی است. گونه اغلب به عنوان بزرگ ترین گروه جاندارانی تعریف می شود که در آن هر دو فرد از جنسیت ها یا تیپ های جفت گیری مناسب، به طور معمول با تولیدمثل جنسی، می توانند فرزندان بارور تولید کنند. روش های دیگر تعریف گونه ها شامل کاریوتایپ، توالی DNA، ریخت شناسی، رفتار یا کنام بوم شناختی آنهاست. علاوه بر این، دیرینه شناسان از مفهوم زمان گونه استفاده می کنند، زیرا تولیدمثل فسیلی قابل بررسی نیست. تعداد کل گونه های منقرض نشده بین ۸ تا ۸٫۷ میلیون تخمین زده می شود. [ ۱] [ ۲] که از این مقدار حدود ۲ میلیون گونه با چشم غیرمسلح دیده می شوند که شامل ۱ میلیون جانور و ۳۲۰٬۰۰۰ گیاه و همچنین برخی قارچ ها و آغازیان. با این حال کلاً فقط ۱/۷۵ میلیون گونه شناخته شده و کمتر از ۱۵۰٬۰۰۰ گونه به صورت کامل معرفی و دارای اطلاعات بقا هستند، اکثریت قریب به اتفاق آنها مطالعه یا مستندسازی نشده اند و ممکن است بیش از ۱۰۰۰ سال طول بکشد تا همه آنها فهرست شوند. [ ۳]
به همه گونه ها ( به جز ویروس ها ) یک نام علمی دوبخشی داده می شود. قسمت اول نام علمی، سرده ای است که گونه به آن تعلق دارد. به قسمت دوم، نام خاص یا صفت خاص ( در نامگذاری گیاه شناسی، همچنین گاهی در نامگذاری جانورشناسی ) گفته می شود. به عنوان مثال، Boa constrictor یکی از چهار گونه از سرده Boa است.
اگرچه تعاریف یادشده ممکن است کافی به نظر برسند، اما وقتی با دقت بیشتری بررسی شوند، مسئلهٔ مفهوم گونه نمایان می شود. به عنوان مثال، مرزهای بین گونه های نزدیک به هم با دورگه سازی، در یک گونه مرکب متشکل از صدها ریزگونه مشابه، و در یک گونه حلقه ای مبهم می شوند. همچنین، در بین جاندارانی که فقط به صورت غیرجنسی تولیدمثل می کنند، مفهوم یک گونه مولد از بین می رود و هر کلون به طور بالقوه یک ریزگونه است. اگرچه هیچ یک از این تعاریف کاملاً رضایت بخش نیستند، دانشمندان و متخصصان زیست شناسی بقا نیاز به تعریفی از گونه دارند که بتواند بدون در نظر گرفتن مشکلات نظری، به آنها امکان کارکردن بدهد. اگر گونه ها ثابت و واضحاً متمایز از یکدیگر بودند، مشکلی ایجاد نمی شد، اما فرایندهای تکاملی باعث می شوند که گونه ها به طور مداوم تغییر کرده و به تدریج عوض شوند.

گونه (فراهان). گونه روستایی در دهستان فشک بخش مرکزی شهرستان فراهان استان مرکزی ایران است. گونه دارای امامزاده ای معروف به شاه واروق است آب وهوای کوهستانی این روستا آن را تفرج گاه مردم فراهان کرده است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۹۹ نفر ( ۳۷خانوار ) بوده است. [ ۱]

گونه (فیلم). گونه ( به انگلیسی: Species ) نام یک فیلم علمی_تخیلی محصول سال ۱۹۹۵ به کارگردانی راجر دونالدسون است. در این فیلم بن کینگزلی، ناتاشا هنستریج، مایکل مدسن، فارست ویتاکر، آلفرد مولینا، مارگ هلنبرگر، میشل ویلیامز و آنتونی گوئیدرا بازی کردند.
گونه ۲ و گونه ۳ دنباله های این فیلم هستند.
گونه جدیدی از موجودات تولید شده که ترکیبی است از انسان و یک موجود فضایی او درجای مخصوصی در یک آزمایشگاه نگهداری می شود تا اینکه این گونه جدید ( ناتاشا هنستریج ) فرار می کند وماموران تعقیب او را آغاز می کنند این موجود با کشتن آدم ها می تواند اندیشه ومغز آن ها را تصاحب کند وبر قدرت خود بیفزاید حالا گونه جدید ( ناتاشا هنستریج ) می خواهد تولید مثل کند و….

گونه (کالبدشناسی). گونه یا لُپ در کالبدشناسی انسان، به بخشی از صورت که در زیر حفره چشم ها، بین بینی و گوش ها، و بالای استخوان فک فوقانی قرار دارد گفته می شود.
گونه دارای دو نوع حرکت است، یکی از دو حالت آن تابع حرکت آرواره زیرین است و حرکت دیگر با حرکت لب مشترک است. در حرکتی که تابع اندام دیگر است، حرکت دهنده، ماهیچه آن اندام است و در حرکتی که به طور مشترک با لب انجام می گیرد، حرکت دهنده ماهیچه هایی است که گونه و لب در آن ها مشترکند. ماهیچه جنباننده گونه در هر گونه یک ماهیچه پهن است که بنام ماهیچه گونه ( ماهیچه شیپوری ) نامیده می شود.
هریک از دو ماهیچه گونه از چهار جزء ترکیب یافته است، زیرا تارها از چهار موضع به ماهیچه آمده اند یکی از این اجزای چهارگانه از تَرقُوه آمده است و انتهای آن در قسمت پایین به کناره هر دو لب پیوسته است ( ماهیچه خنده ) و با حالت مورب، دهان را به سوی پایین می کشاند. خاستگاه جزء دوم ( ماهیچه نازک گردن ) از دو سوی جناغ سینه و ترقوه است و تار این جزء به طور مورب راه می پیماید. بخشی که از سمت راست می آید با بخش سمت چپ تقاطع می یابد و آنگاه به قسمت پایینی کناره چپ لب می چسبد و بخش سمت چپی به بخش پایینی کناره راست می پیوندد وقتی این تار ( ماهیچه حلقوی دهان ) منقبض می شود، دهان را تنگ می کند و در واقع کار آن برای دهان مشابه کار بند کیسه برای کیسه است. خاستگاه جزء سوم ( ماهیچه نازک گردن ) از کتف و نزدیک زائده غرابی است و به بالای بخش دیگری که به آن مربوط است، و آن به ماهیچه ها می رسد، می پیوندد، و به وسیله آن گرایش یکنواخت لب به هر دو طرف انجام می پذیرد.
خاستگاه جزو چهارم ( ماهیچه گونه ای بزرگ و کوچک ) کناره های گردن است و از نزدیک هر دو گوش عبور می کند و با اجزای گونه می پیوندد و حرکت نمایانی به گونه می دهد. در این حالت لب به پیروی از گونه حرکت می کند. در برخی اشخاص این جزء چهارم به بیخ گوش بسیار نزدیک است و به گوش چسبیده است و آن را به حرکت درمی آورد.

گونه (ادبیات). رجوع شود به:ژانر

گونه (استخوان). گونه (استخوان)(zygoma)
در زیست شناسی، پُلی استخوانی که در هر طرف صورت، از پایین کاسۀ چشم به طرف شقیقه، کشیده شده است. ماهیچۀ ماضغه ای به این پل متصل می شود و وظیفۀ آن حرکت دادن فک پایین و محافظت از طرفین سر است.

گونه (زیست شناسی). گونه (زیست شناسی)(species)
گروهی متمایز از موجودات زنده که شبیه یکدیگر یا مرکب از چند نوع متمایزند ومی توانند با هم آمیزش کنند و زاده های بارور پدید آورند. گونه پایین ترین سطح رده بندی است. گونه های خویشاوند در یک جنس گروه بندی می شوند. درون گونه معمولاً دو یا چند جمعیت مجزا قرار دارد که ممکن است به قدر کافی متفاوت باشند و زیرگونه ها یا واریته های متمایز به حساب می آیند و نهایتاً طی فرآیند گونه زایی، گونه های جدید می سازند. تاکنون حدود ۱.۸میلیون گونه شناسایی شده است که شامل ۷۵۰هزار گونه حشرات، ۳۲۵هزار گونۀ گیاهی، و ۶۳هزار گونۀ مهره دار می شوند. در نواحی گرمسیر، تقریباً به ازای هر گونۀ نواحی معتدل، دو گونه یافت می شود. برآورد شده است که روزانه براثر تخریب زیستگاه ها یک گونه منقرض می شود. گونۀ بومی گونه ای است که از زمان پیش از تاریخ در آن ناحیه زیست کند. گونۀ طبیعی شده گونه ای است که انسان آن را از یک کشور دیگر به ناحیه مفروض آورده است، ولی خودبه خود در محل جدید حفظ شده است، در حالی که گونۀ خارجی گونه ای است که برای بقا نیازمند مداخلۀ انسان است. فهم تعادل های بین گونه ها مسلماً بنیادی ترین قسمت اکولوژی است. یکی از آسان ترین راه های طبقه بندی تعامل های بین گونه ها ارزیابی آثار هر گونه بر گونۀ دیگر است. این آثار ممکن است سودآور، زیان بخش یا خنثی (بدون اثر) باشند، که آن ها را، به ترتیب، با علامت های + ، ـ ، و ۰ مشخص می کنیم. این طبقه بندی به پنج نوع تعامل می انجامد: رقابت بین گونه ای با نماد (ـ ، ـ)، بازدارندگی یک طرفه (۰ ، ـ)، هم سفرگی (+ ، ۰)، پادسفرگی (ـ ، +) و همیاری (+ ،+). هر یک از این آثار خود می توانند برپایۀ ساز و کار خود به شاخه های بیشتری تقسیم شوند؛ پادسفرگی، از جمله، می تواند از تعامل های تغذیه ای چون شکارگری و تعامل های غیر تغذیه ای چون تقلید ناشی شود. رقابت بین گونه ای وقتی می تواند برقرار شود که دو گونه از منبع محدود واحدی استفاده کنند مثلاً وقتی شکارگر مشترکی دارند، یا وقتی یکدیگر را می خورند. حالا همه چیز دشوارتر می شود. در این صورت چه اثری را ارزیابی می کنیم؟ ممکن است ارزیابی آثاری بر جمعیت (مثلاً، میزان رشد جمعیت، اندازۀ جمعیت متوازن)، یا تأثیر بر افراد (مثلاً، آهنگ رشد، اندازه، میزان تولید مثل) باشد. در حالی که هر دو سطح معتبرند، تأثیر بر افراد (مثلاً، کشته شدن) همیشه به تأثیر بر جمعیت تعبیر نمی شود. حتی اگر همواره به عوامل مؤثر بر اندازۀ جمعیت بپردازیم، آیا بهتر است که تأثیر کلّ یک جمعیت را بر جمعیت دیگر بسنجیم، یا اندازه گیری تأثیر سرانه مفیدتر است؟ این ها با هم فرق می کنند. افزون بر این ها، تعامل ها چیزهای ثابتی نیست. نوع تعامل غالباً به وضع زیست محیطی، و به سایر گونه های موجود (از طریق «آثار نامستقیم») بستگی دارد. مثلاً، تعامل بین دو گونه مگس میوه و یک گونۀ قارچ را در یک سامانۀ آزمایشگاهی ساده شده بسیار متغیّر یافتند، که به وضعیت زیست محیطی گونه بستگی دارد. در واقع، تمام انواع تعامل های برشمرده شده، یافت شدند. گونه های رقیب چگونه می توانند هم زیستی کنند؟ چرا رقیب قوی تر، حریف ضعیف تر را حذف نمی کند؟ دو پیامد احتمالی، در رقابت بین دو گونه وجود دارد: یا یکی دیگری را حذف می کند (حذف رقابتی)، یا هر دو هم زیستی می کنند؛ و گاهی نیز هر دو مورد پیش می آید، هر چند در مقیاس های فضایی (مکانی) مختلف. یک گونۀ مگس مردارخوار، در مقیاس لاشۀ موش در حال تجزیه، گونۀ دیگر را نابود می کند، اما در یک مقیاس منطقه ای، اگر رقیب ضعیف تر تجزیه کنندۀ خوبی باشد گونه ها می توانند هم زیستی کنند. دو گونۀ انگل دریایی روی صخرۀ ساحلی واحدی می توانند هم زیستی کنند، هر چند که یکی از این گونه ها دیگری را از ساحل پایین تر طرد می کند. موضوع مهم و کلیدی دربارۀ هم زیستی پایدار این است که توانایی های رقابتی گونه ها با فراوانی نسبی آن باید رابطۀ معکوس داشته باشد. هر چه یک گونه فراوان تر باشد، بیشتر در معرض رقابت درون گونه ای (و نه بین گونه ای) قرار خواهد داشت. سازوکار هم زیستی که در اندیشۀ اکولوژیکی حاکم شده است، عبارت است از تفکیک منابع، اما اخیراً ساز و کارهای دیگری مطرح شده است. کنش شکارگران یا اخلال ها می توانند برخی گونه ها را در سطوحی نگه دارند که رقابت در آن از اهمیت چندانی برخوردار نیست، یا آثار آن ها به طرز بی تناسبی متوجۀ رقیب قوی تر شود. گاهی روندی که در جهت طرد رقابتی پیش می رود، بر اثر تغییراتی متوقف یا معکوس می شود که در اوضاع زیست محیطی به اندازۀ کافی فراوان است. این توضیحی است که به عنوان پاسخ به «معمای پلانکتون» ابراز می شود (یعنی، چگونه تعداد زیادی گونۀ پلانکتون در زیستگاهی ظاهراً یک نواخت هم زیستی می کنند در حالی که همگی آن ها به مقدار مشابهی مواد غذایی محدود نیاز دارند). در زیستگاه های نامتناجنس (ناهمگن) هم زیستی می تواند به کمک چند وسیله ارتقاء یابد. مثلاً، اگر افراد یک رقیب برتر دسته دسته در زیستگاه حضور داشته باشند، قطعه های اشغال نشدۀ زیادی برای رقیب ضعیف تر باقی می گذارد. این امکان نیز هست که گونه های ظاهراً هم زیست صرفاً در روندی دراز مدت به طرد رقابتی گرایش یابند. از الگوهای بسیار فراگیر در حوزۀ اکولوژی این است که هر چه مساحت ناحیه ای بزرگ تر باشد، گونه های بیشتری را در خود جای می دهد. در واقع، این الگو مشخص تر از آن است که اگر نموداری از تعداد گونه ها در مساحت ناحیه ترسیم کنید، در می یابید که آهنگ گردآمدن گونه های جدید با افزایش مساحت ناحیه به طریقی کاملاً قابل پیش بینی، کاهش می یابد. پیش بینی اجمالی ناشی از این نمودار از این قرار است که اگر ۹۰درصد یک ناحیه را تخریب کنید، حدود نیمی از گونه ها را از بین برده اید. از این گزاره برای این اظهار نظر سود جسته ایم که یک منطقۀ حفاظت شدۀ بزرگ نیازهای گونه های بیشتری را برطرف می کند تا چند منطقۀ حفاظت شدۀ کوچک تری که مجموع کل مساحت آن ها برابر با آن منطقۀ حفاظت شده بزرگ است. رابطۀ بین مساحت ناحیه و تعداد گونه ها شاید آشکار و واضح به نظر برسد، اما چرا در مساحتی بزرگ تر گونه های بیشتری می یابید؟ سه نظریۀ مهم بیان شده است. طبق نظریۀ اول یعنی نظریۀ زیست جغرافیای جزیره، آهنگ انقراض در جزایر بزرگ تر آهسته تر است؛ زیرا چنین جزایری می توانند نیازهای جمعیت های پرشمارتری را تأمین کنند، و احتمال انقراض جمعیت های بزرگ تر، کمتر است. جزایر بزرگ تر نسبت به جزایر کوچک تر گونه های بیشتری دارند. طبق نظریۀ دوم نواحی بزرگ تر دارای زیستگاه های متنوع تر، و بنابراین گونه های بیشتری هستند. این توضیح موجه به نظر می رسد، اما دقیقاً منظور از تنوع زیستگاه چیست، و چگونه می توان آن را به شیوه ای معنی دار از لحاظ اکولوژیکی کمّی کرد و با عدد و رقم نشان داد؟ نظریۀ سوم، عبارت از این است که این رابطه صرفاً یک رابطۀ مصنوعی آماری است. با بزرگ تر شدن مساحت ناحیۀ نمونه، پس از کوتاه زمانی تمام گونه های معمولی را در آن جا خواهید یافت. باز هم با بزرگ تر شدن آن، تعداد گونه های جدیدی که یافت می شوند رو به کاستی می گذارد؛ زیرا تنها گونه هایی که باید یافت شوند گونه های است که به طور فزاینده ای کمیاب می شوند. از این سه نظریه کدامشان بهتر است؟ شواهدی یافت شده است که از هر سه فرضیه حمایت می کنند و در واقع، ضرورتاً به طور دو جانبه منحصر به فرد و انحصاری نیست، و سازوکارهای مختلف، در مقیاس های فضایی مختلف، و برای اجتماعات مختلف احتمالاً از اهمیت برخوردارند.