کانی های سیلیکات

کانی های سیلیکات، گروهی از کانی ها هستند که از ترکیب شدن سیلیسیم، اکسیژن و یک یا چند فلز به دست می آیند. کانی های سیلیکاتی از کانی های مهم و فراوان در سیاره زمین هستند و حدود ۹۰ درصد پوسته زمین از آن ها تشکیل شده است. [ ۱] [ ۲] [ ۳] این کانی ها به دو دستهٔ سیلیکات های تیره ( دارای آهن و منیزیم ) و سیلیکات های روشن ( بدون آهن و منیزیم ) تقسیم می شوند. الیوین، پیروکسن، آمفیبول، میکای سیاه، تورمالین، تالک، سرپانتین و آزبست، نمونه هایی از دستهٔ نخست و کوارتز، فلدسپات، میکای سفید و کائولینیت، نمونه هایی از دستهٔ دوم هستند.
کوچک ترین واحد سازندهٔ سیلیکات ها به شکل یک هرم چهاروجهی است، که سطوح آن را مثلث های متساوی الاضلاع تشکیل می دهند.
این بنیان های چهاروجهی سیلیکات، بار الکتریکی منفی دارند و باید یکدیگر را دفع کنند، ولی در ساختمان بلورین کانی ها، این بنیان ها به وسیلهٔ یون های مثبتی چون آلومینیوم، آهن و منیزیم، طوری به یکدیگر پیوند داده شده اند که واحد سازندهٔ بلوری در مجموع دارای بار خنثی است. یون های پیوند دهندهٔ بنیان ها دارای اندازه و بار الکتریکی متفاوت هستند.
به طور کلی یون های تقریباً هم اندازه می توانند جانشین یکدیگر شوند ( آهن و منیزیم که شعاع یونی نزدیک به هم دارند با سدیم و کلسیم که جای یکدیگر را در ساختمان بلورین کانی اشغال می کنند ) این وضع تغییر مهمی را در ساختمان کانی به وجود نمی آورد.
در کانی شناسی، علاوه بر دسته بندی کانی های سیلیکاتی بر اساس رنگ و تیرگی یا روشنی آن ها، این کانی ها بر اساس ساختار بلوری و آنیون سیلیکاتی خود به ۷ دسته تقسیم می شوند:[ ۴] [ ۵]
در سیلیکات های جزیره ای یا چهاروجهی های منفرد ( Nesosilicates ) ، چهاروجهی های −۴ ( SiO۴ ) به صورت تکی و مستقل می باشند و از چهاروجهی های دیگر به وسیلهٔ یون های فلزی جدا می شوند. فرمول عمومی این سیلیکات ها −۴ ( SiO۴ ) یا M۲SiO۴ می باشد. کانی های الیوین از این دسته محسوب می شوند.
مهم ترین آن ها عبارتند از:
• گروه فناسیت
• فناسیت - Be۲SiO۴
• ویله میت - Zn۲SiO۴
• پیروپ - Mg۳Al۲ ( SiO۴ ) ۳
• آلماندین - Fe۳Al۲ ( SiO۴ ) ۳
• اسپسارتیت - Mn۳Al۲ ( SiO۴ ) ۳
• گروسولار - Ca۳Al۲ ( SiO۴ ) ۳
• آندرادیت - Ca۳Fe۲ ( SiO۴ ) ۳
• یوواروویت - Ca۳Cr۲ ( SiO۴ ) ۳
• هیدروگروسولار