کامبرین

کامبریَن ( به فرانسوی: Cambrien، به انگلیسی: Cambrian ) یکی از دوره های زمین شناسی از دوران دیرینه زیستی است.
دورهٔ کامبریَن حدود ۵۴۲ میلیون سال پیش آغاز شده و تا حدوداً ۴۸۸/۳ میلیون سال پیش ادامه داشته است.
نام کامبرین از نام کامبریا، یعنی نام باستانی منطقهٔ ولز بریتانیا، گرفته شده، زیرا در آنجا بود که صخره هایی از دورهٔ کامبرین برای نخستین بار بررسی شد. بر این پایه، در فارسی برای این دوره نام «کامبریایی» درست تر می بود، ولی امروزه کامبرین در این معنی جا افتاده است.
دورهٔ کامبرین ۵۷۰ – ۵۰۵ میلیون سال گذشته دورهٔ کامبرین به چهار ردیف تقسیم می شود. سن کامبرین از ۷۵۰ تا ۵۱۰ میلیون سال قبل است. پیدایش آثار یخچالی در سنگ های رسوبی کامبرین چین و نقاط دیگر نشان می دهد که آب وهوای سردی در این نواحی حکم فرما بوده است. مطالعهٔ رسوبات چین خوردهٔ کامبرین نشان دهندهٔ آن است که در این دورهٔ بزرگ ناودیس هایی در نقاط مختلفی از اروپا، آسیا و آمریکا وجود داشته است. بعضی از جانورانی که در تشکیلات کامبرین مشاهده شده اند از نظر چینه شناسی اهمیت چندانی ندارند.
دورهٔ کامبرین نقش اساسی و مهمی در تاریخ حیات بر روی زمین ایفا می کند؛ زمانی که اغلب گروه های بزرگ جانوران اولیه در قالب فسیل ظاهر شدند. این حادثه گاهی «انفجار کامبرین» نامیده می شود، به این دلیل که زمان کمی برای ایجاد آن طی شده است. در ابتدا تصور می شد که سنگ های این دوره حاوی اولین و قدیمی ترین فسیل های جانوری است.
در اوایل دورهٔ کامبرین، جانوران برای حفاظت و نگهداری اعضای نرم خود، بخش های سخت خود را توسعه دادند؛ برای مثال، صدف خارجی بدن یک بازوپا به حجره های غذایی تغییرشکل داد، درحالی که بافت خارجی تریلوبیت ها پاها و ماهیچه های ثابت پیدا کردند. جانوران با داشتن اسکلت، توان رشد بیشتری داشتند و نواحی کلنی را در کف مختلف دریاها تشکیل دادند. بندپایان قادر به شنا کردن، حرکت سریع و توسعهٔ اسکلت خود بودند؛ چون فسیل این جانوران یا به ندرت یافت شده یا اینکه به خوبی حفظ نشده اند. از این جانوران مرجان ها را می توان نام برد که تنوع زیادی نداشته اند یا آنکه دارای اسکلت سخت نبوده اند. خارپوستان نیز در این دوره ظهور کرده اند، ولی گوناگونی زیادی نداشته اند. از نرم تنان، وجود دوکفه ای ها مشکوک است و از شکم پایان هم جز چند نمونهٔ ساده آثار بیشتری باقی نمانده است.