[ویکی فقه] پُلیسِ جَنوب، یا تفنگداران جنوب ایران، تشکیلاتی نظامی که انگلیسی ها در خلال جنگ جهانی اول، در جنوب ایران بنیاد نهادند (ربیع الاول ۱۳۳۴-ربیع الآخر ۱۳۴۰/ژانویه۱۹۱۶-دسامبر۱۹۲۱).
اقدامات آلمانی ها، به ویژه تحریکات واسموس، مأمور آلمانی در میان ایلات جنوب ایران، با توجه به زمینه ها و گرایش های شدید ضدانگلیسی در این ناحیه، منافع سیاسی و اقتصادی انگلستان را در نواحی جنوب ایران به خطر افکنده بود؛ چندان که در پایان سال ۱۹۱۵م حتیٰ یک انگلیسی در شهرهای اصفهان، شیراز، یزد و کرمان باقی نمانده بود. قتل کنسول یار انگلیس در شیراز و سرکنسول آن کشور در اصفهان و دستگیری برخی دیگر از اتباع انگلیسی، نمونه هایی از این تحریکات است.
تاسیس پلیس جنوب
برای مقابله با چنین وضعی، مارلینگ، وزیر مختار انگلستان در ایران، در ۶ربیع الاول۱۳۳۴ق/۱۲ژانویه۱۹۱۶م، به دولت خویش پیشنهاد داد تا در مناطق جنوبی ایران نیروی پلیس تشکیل گردد. این پیشنهاد پذیرفته شد و در ۲۰ ژانویه همان سال، سرپرستی سایکس از سوی نایب السلطنه هندوستان، به فرماندهی قوای نظامی انگلستان در جنوب ایران منصوب گردید. وی در ۱۱جمادی الاول/۱۶مارس، همراه شماری از افسران انگلیسی و هندی، وارد بندرعباس شد. سپس با یاری احمدخان دریابیگی، حاکم بندرهای خلیج فارس، در مدت یک ماه، توانست ۳۰۰نفر را استخدام کند. حکومت هند نیز با فرستادن ۵۰۰تفنگدار، پلیس جنوب را تقویت کرد. با حرکت سایکس از بندرعباس به سوی کرمان در ۱۴رجب/۱۷مه همان سال، تشکیل پلیس جنوب تحقق یافت. نخستین رویارویی در ۲۷-۲۸سپتامبر۱۹۱۶، در سعیدآباد کرمان پیش آمد که اهالی در حمایت از آزادی اسرای آلمانی، اتریشی و عثمانی، با پلیس جنوب درگیر شدند. سایکس سپس در ذی حجه ۱۳۳۴/اکتبر۱۹۱۶، در واقع برای اعلام موجودیت، از کرمان به سوی یزد و اصفهان رفت؛ آن گاه با هماهنگی عبدالحسین میرزا فرمانفرما، والی فارس که در اصفهان مستقر بود، در ۱۵ محرم ۱۳۳۵ق/۱۱نوامبر۱۹۱۶م، وارد شیراز شد.
اعطای مشروعیت دولت ایران
حمایت نماینده رسمی دولت ایران، به این تشکیلات مشروعیت می بخشد و از سوی دیگر، فرمانفرما نیز در شیراز، در برابر صولت الدوله، رئیس ایل قشقایی و قوام الملک، رئیس ایل خمسه و نیز ژاندارمری نفوذ و اقتدار چندانی نداشت.
دوره اول پلیس جنوب
...
اقدامات آلمانی ها، به ویژه تحریکات واسموس، مأمور آلمانی در میان ایلات جنوب ایران، با توجه به زمینه ها و گرایش های شدید ضدانگلیسی در این ناحیه، منافع سیاسی و اقتصادی انگلستان را در نواحی جنوب ایران به خطر افکنده بود؛ چندان که در پایان سال ۱۹۱۵م حتیٰ یک انگلیسی در شهرهای اصفهان، شیراز، یزد و کرمان باقی نمانده بود. قتل کنسول یار انگلیس در شیراز و سرکنسول آن کشور در اصفهان و دستگیری برخی دیگر از اتباع انگلیسی، نمونه هایی از این تحریکات است.
تاسیس پلیس جنوب
برای مقابله با چنین وضعی، مارلینگ، وزیر مختار انگلستان در ایران، در ۶ربیع الاول۱۳۳۴ق/۱۲ژانویه۱۹۱۶م، به دولت خویش پیشنهاد داد تا در مناطق جنوبی ایران نیروی پلیس تشکیل گردد. این پیشنهاد پذیرفته شد و در ۲۰ ژانویه همان سال، سرپرستی سایکس از سوی نایب السلطنه هندوستان، به فرماندهی قوای نظامی انگلستان در جنوب ایران منصوب گردید. وی در ۱۱جمادی الاول/۱۶مارس، همراه شماری از افسران انگلیسی و هندی، وارد بندرعباس شد. سپس با یاری احمدخان دریابیگی، حاکم بندرهای خلیج فارس، در مدت یک ماه، توانست ۳۰۰نفر را استخدام کند. حکومت هند نیز با فرستادن ۵۰۰تفنگدار، پلیس جنوب را تقویت کرد. با حرکت سایکس از بندرعباس به سوی کرمان در ۱۴رجب/۱۷مه همان سال، تشکیل پلیس جنوب تحقق یافت. نخستین رویارویی در ۲۷-۲۸سپتامبر۱۹۱۶، در سعیدآباد کرمان پیش آمد که اهالی در حمایت از آزادی اسرای آلمانی، اتریشی و عثمانی، با پلیس جنوب درگیر شدند. سایکس سپس در ذی حجه ۱۳۳۴/اکتبر۱۹۱۶، در واقع برای اعلام موجودیت، از کرمان به سوی یزد و اصفهان رفت؛ آن گاه با هماهنگی عبدالحسین میرزا فرمانفرما، والی فارس که در اصفهان مستقر بود، در ۱۵ محرم ۱۳۳۵ق/۱۱نوامبر۱۹۱۶م، وارد شیراز شد.
اعطای مشروعیت دولت ایران
حمایت نماینده رسمی دولت ایران، به این تشکیلات مشروعیت می بخشد و از سوی دیگر، فرمانفرما نیز در شیراز، در برابر صولت الدوله، رئیس ایل قشقایی و قوام الملک، رئیس ایل خمسه و نیز ژاندارمری نفوذ و اقتدار چندانی نداشت.
دوره اول پلیس جنوب
...
wikifeqh: تفنگ داران_جنوب_ایران
