پرگار

پَرگار وسیله ای برای کشیدن دایره است. این ابزار را در رسم فنی و کشیدن شکل های هندسی و نقشه کشی به کار می برند. همچنین پرگارها از جمله وسایل کمکی در اندازه گیری هستند که از آنها برای خط کشی، علامت گذاری، اندازه گیری و انتقال اندازه از قطعه کار به روی ابزار یا بالعکس استفاده می شود.
پرگار از دو میلهٔ فلزی تشکیل شده که بر سر یکی از آن ها مداد یا قلمی قرار دارد و با محور قرار دادن میلهٔ دیگر از آن برای رسم دایره یا اندازه گیری کمان های دایره استفاده می شود. [ ۱]
وقتی در ریاضیات به پرگار اشاره می شود ( مثلاً در مسائلی که مشروط به استفاده از ستاره و پرگار شده اند ) منظور ممکن بودن رسم دایره هندسی است و نه پرگار واقعی به معنی ابزار رسم دایره. به این معنی پرگار می تواند دایره ای به هر شعاع دلخواه بزند که این کار با پرگار واقعی ممکن نیست.
پرگار صفرزن ( ریززن ) ، گونه ای از پرگار است که با آن می توان دایره هایی به شعاع بسیار کوچک ترسیم کرد. [ ۱]
واژه پرگار از دو واژه پَری ( دور، گرد ) و کَر ( کرشیدن، کشیدن ) به معنی گرد کش است. [ ۲] [ ۳] همچنین گفته شده واژه پرگار از کنار هم قرار گرفتن دو واژه پرهون به معنای دایره و نگار به وجود آمده است.
بدنه پرگار از دو میله از جنس فلز یا پلاستیک تشکیل شده است که به وسیله یک لولا به هم متصل می شوند. این لولا کمک می کند تا شعاع دایره برای رسم اندازه های مختلف قابل تنظیم باشد. به طور معمول در انتهای یکی از میله ها یک قسمت سوزنی به عنوان تکیه گاه روی کاغذ، مقوا یا هر سطحی که برای رسم مورد نظرمان است و در انتهای میله دیگر یک مداد یا مغزی آن برای رسم دایره یا اندازه گیری کمان های آن قرار دارد. در بیشتر پرگارهایی که امروزه در بازار موجود است، از یک مداد نوکی با شماره نوک های مختلف برای کاربردهای مختلف به جای مداد استفاده می شود.
دسته پرگار ( قسمت بالایی پرگار ) نیز طولی حدود ۱٫۲۵ سانتیمتر دارد و به گونه ای ساخته شده است که کاربران می توانند به راحتی آن را بین انگشت شست و انگشت اشاره نگه داشته و حرکت دایره وار خود را کنترل کنند.
از این نوع پرگار برای ترسیم دوایر، قوسها، خط کشی و… در روی قطعات کار استفاده می شود. این پرگارها، به لحاظ ساختمان، دارای انواع مختلفی هستند.
پرگار ساده: این نوع پرگارها ساختمان بسیار ساده ای دارند و عمل ثابت شدن دو بازوی آنها در اثر اصطکاک بین سطوح آنها صورت می گیرد. سوزن های آن ممکن است با بازوها یکپارچه یا روی آن نصب شده باشند.

پرگار (برنامه تلویزیونی). پرگار یکی از برنامه های تلویزیون فارسی بی بی سی است که به شکل میزگرد تهیه می شود و از اردیبهشت ۱۳۸۹ در حال پخش است. سردبیری و اجرای این برنامه را داریوش کریمی بر عهده دارد. این برنامه پیش از این معمولاً چهار مهمان داشت که در دو بخش کارشناس و پرسشگر با هم به بحث می پرداختند؛ بدین صورت که در پنل اول، دو صاحب نظر دربارهٔ موضوع برنامه صحبت می کنند و اغلب با هم اختلاف نظرهایی دارند. در پنل دوم، دو مخاطب پرسش هایی از این دو صاحب نظر می پرسند؛ اما مدتی است که بخش پنل دوم حذف شده و تمام اشخاص مدعی صاحب نظر آن بحث می باشند.
این برنامه دوشنبه ها ساعت ۲۴ ( پس از خبر ) و بازپخش آن جمعه ها ساعت ۱۶ و شنبه ها ساعت ۲۱ پخش می شود. نسخهٔ پادکست این برنامه نیز روی تارنمای بی بی سی فارسی قرار دارد.

پرگار (اخترشناسی)
رجوع شود به:دو