[ویکی فقه] پرخورى، افراط در خوردن و آشامیدن است که از آن به مناسبت در باب اطعمه و اشربه سخن رفته است. بدون شک بدن برای سلامتی و نشاط خود به غذا نیاز دارد اما شکم بارگی، ضد آن را نتیجه می دهد. پرخوری یکی از مهمترین علل و عواملی است که مانع رشد فکری و ارتقاء روحی می گردد که چه از نقطه نظر علمی و چه از افق تعالیم اسلامی، هرگز در شان یک انسان واقعی نبوده و نیست. زیاده روى در خوردن و آشامیدن مکروه است.
رعایت دستورات بهداشتی در خوردن و آشامیدن، یکی از مهم ترین عوامل سلامت، شادابی و طول عمر است. اگر مردم بدانند که چه باید بخورند، چه اندازه بخورند و چگونه بخورند و نیز دانسته خود را به کار ببندند، بی تردید، بیشتر بیماری ها از جامعه بشری دور خواهند شد و انسان لذت و طراوت زندگی را خواهد چشید. در نظام آفرینش، «خوردن»، ابزاری برای قوّت پیداکردن برای زندگی و بندگی خدای متعال و به طور کلی یک وسیله است، نه آن که زندگی، ابزار و وسیله ای برای خوردن باشد. رهنمودهای اسلام در این زمینه، مهم و ارزشمند است. در این باره، توجه به دو نکته، دارای اهمیت است:الف. سفارشات اسلام درباره خوردن، تنها سلامت جسم را تضمین نمی کند، بلکه تضمین کننده سلامت جسم و روح انسان هاست.ب. از آن جا که عقل و علم، به همۀ رازهای آفرینش احاطه ندارند، چه بسا حکمت برخی از رهنمودهای اسلام برای دانش امروز، مجهول باشد، ولی بی تردید این به معنای بی دلیل بودن آن رهنمودها نیست، چنان که فلسفه تعدادی از احکام اسلام، در گذشته ناشناخته بود و امروزه علم به راز آنها پی برده است. یکی از این سفارشات، دوری نمودن از پرخوری و روی آوردن به کم خوری است. پُرخوری از منظر احادیث، به شدت نکوهیده است.آنچه از روایات معصومین (علیهم السّلام) به دست می آید این است که، پرخوری یعنی خوردن و یا آشامیدن بیش از حدّ نیاز و زیاده روی کردن، و می توان این زیاده روی را با توجه به احادیث، این طور بیان کرد که انسان، طوری غذا خورده و یا نوشیدنی (اعم از آب و دیگر نوشیدنی ها) بیاشامد، که هم دارای کسالت جسمی شده و هم به راحتی نتواند نفس بکشد؛ چنانچه حضرت امام علی (علیه السّلام) فرمودند: «و اگر پرخوری کند راه نَفَس را بر او می بندد»،
مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه گویا و شرح فشرده ای بر نهج البلاغه، با ترجمه: آشتیانی، محمدرضا، و امامی، محمدجعفر، ج۳، ص۲۴۹، شماره ۱۰۸، انتشارات مطبوعاتی هدف، قم، چاپ اول.
در این جا، به برخی از تاثیرات منفی معنوی و جسمی پرخوری با توجه به احادیث بیان می شود:۱. حضرت امام علی (علیه السّلام) در حدیثی می فرماید: «پرخوری، و زیاده روی در خواب وجود انسان را فاسد می کنند، و کشاننده ضرر و زیان به سوی آدمی هستند».
محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۵، ص۱۱۹، ح سوم، مؤسسه آل البیت، قم، ۱۴۰۸ ق.
براساس فرمایشات معصومین و افراد اهل فن باید قبل از غالب شدن اشتها و قبل از سیری دست از غذا کشید. بر اساس این مبنا کسانیکه از این محدوده تجاوز کنند؛ مرتکب پرخوری شده اند و محدوده آن چنین است که معده را سه قسمت کنید: قسمتی برای غذا، ثلثی برای نوشیدن و ثلثی دیگر را برای نفس کشیدن.قال رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم): «لیس لابن آدم بدّ من اکله یقیم بها صلبه، فاذا اکل احدکم طعاماً، فلیجعل ثلث بطنه للطعام، وثلث بطنه للشراب.و ثلثه للنفس، ولاتسمنوا تسمن الخنازیر للذبح.
کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تصحیح و تحقیق علی اکبر غفاری، مؤسسه دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۷ق، ج۶، ص۲۶۹، حدیث۹.
...
رعایت دستورات بهداشتی در خوردن و آشامیدن، یکی از مهم ترین عوامل سلامت، شادابی و طول عمر است. اگر مردم بدانند که چه باید بخورند، چه اندازه بخورند و چگونه بخورند و نیز دانسته خود را به کار ببندند، بی تردید، بیشتر بیماری ها از جامعه بشری دور خواهند شد و انسان لذت و طراوت زندگی را خواهد چشید. در نظام آفرینش، «خوردن»، ابزاری برای قوّت پیداکردن برای زندگی و بندگی خدای متعال و به طور کلی یک وسیله است، نه آن که زندگی، ابزار و وسیله ای برای خوردن باشد. رهنمودهای اسلام در این زمینه، مهم و ارزشمند است. در این باره، توجه به دو نکته، دارای اهمیت است:الف. سفارشات اسلام درباره خوردن، تنها سلامت جسم را تضمین نمی کند، بلکه تضمین کننده سلامت جسم و روح انسان هاست.ب. از آن جا که عقل و علم، به همۀ رازهای آفرینش احاطه ندارند، چه بسا حکمت برخی از رهنمودهای اسلام برای دانش امروز، مجهول باشد، ولی بی تردید این به معنای بی دلیل بودن آن رهنمودها نیست، چنان که فلسفه تعدادی از احکام اسلام، در گذشته ناشناخته بود و امروزه علم به راز آنها پی برده است. یکی از این سفارشات، دوری نمودن از پرخوری و روی آوردن به کم خوری است. پُرخوری از منظر احادیث، به شدت نکوهیده است.آنچه از روایات معصومین (علیهم السّلام) به دست می آید این است که، پرخوری یعنی خوردن و یا آشامیدن بیش از حدّ نیاز و زیاده روی کردن، و می توان این زیاده روی را با توجه به احادیث، این طور بیان کرد که انسان، طوری غذا خورده و یا نوشیدنی (اعم از آب و دیگر نوشیدنی ها) بیاشامد، که هم دارای کسالت جسمی شده و هم به راحتی نتواند نفس بکشد؛ چنانچه حضرت امام علی (علیه السّلام) فرمودند: «و اگر پرخوری کند راه نَفَس را بر او می بندد»،
مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه گویا و شرح فشرده ای بر نهج البلاغه، با ترجمه: آشتیانی، محمدرضا، و امامی، محمدجعفر، ج۳، ص۲۴۹، شماره ۱۰۸، انتشارات مطبوعاتی هدف، قم، چاپ اول.
در این جا، به برخی از تاثیرات منفی معنوی و جسمی پرخوری با توجه به احادیث بیان می شود:۱. حضرت امام علی (علیه السّلام) در حدیثی می فرماید: «پرخوری، و زیاده روی در خواب وجود انسان را فاسد می کنند، و کشاننده ضرر و زیان به سوی آدمی هستند».
محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۵، ص۱۱۹، ح سوم، مؤسسه آل البیت، قم، ۱۴۰۸ ق.
براساس فرمایشات معصومین و افراد اهل فن باید قبل از غالب شدن اشتها و قبل از سیری دست از غذا کشید. بر اساس این مبنا کسانیکه از این محدوده تجاوز کنند؛ مرتکب پرخوری شده اند و محدوده آن چنین است که معده را سه قسمت کنید: قسمتی برای غذا، ثلثی برای نوشیدن و ثلثی دیگر را برای نفس کشیدن.قال رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم): «لیس لابن آدم بدّ من اکله یقیم بها صلبه، فاذا اکل احدکم طعاماً، فلیجعل ثلث بطنه للطعام، وثلث بطنه للشراب.و ثلثه للنفس، ولاتسمنوا تسمن الخنازیر للذبح.
کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تصحیح و تحقیق علی اکبر غفاری، مؤسسه دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۷ق، ج۶، ص۲۶۹، حدیث۹.
...
wikifeqh: شکم بارگی