[ویکی فقه] این مقاله در مورد ویژگیهای برزخ از جمله: کوتاه بودن برزخ در قیاس با آخرت، شباهت به عالم رؤیا، سنخیت با دنیا، فشار و غذاب قبر و تجسم اعمال می باشد.
در برخی آیات، حالت پس از مرگ به حالت خواب رفتن انسانها تشبیه شده است: «اَللّهُ یَتَوَفَّی الاَنفُسَ حینَ مَوتِها والَّتی لَم تَمُت فی مَنامِها فَیُمسِکُ الَّتی قَضی عَلَیهَا المَوتَ ویُرسِلُ الاُخری اِلی اَجَل مُسَمًّی اِنَّ فی ذلِکَ لاَیت لِقَوم یَتَفَکَّرون». در برخی روایات نیز آمده است که خواب برادر مرگ است. برخی گفته اند: بعید نیست روح انسان به هنگام خواب به جسم مثالی باز گردد، زیرا در روایات، برزخ به حالت خواب تشبیه شده است.
سنخیت با دنیا
در قیامت سؤال می شود که به شمار سالها چه مدت در زمین درنگ کردید؟ در پاسخ گفته می شود: روزی (یک روز) یا پاره ای از روز: «قلَ کَم لَبِثتُم فِی الاَرضِ عَدَدَ سِنین قالوا لَبِثنا یَومًا اَو بَعضَ یَوم». از این پرسش و پاسخ چنین برداشت شده که مکث در برزخ از نظر قرآن مکث در زمین به شمار آمده است. برخی از محققان برای اثبات این مدعا به آیه «ولَکُم فِی الاَرضِ مُستَقَرٌّ ومَتعٌ اِلی حین» تمسک کرده و گفته اند: چون «حین» در روایات به روز قیامت معنا شده می توان فهمید که مدت بقا در برزخ هم بقای در زمین دانسته شده است، چنان که «اَرْض» در آیه «ثُمَّ اِذا دَعاکُم دَعوَةً مِنَ الاَرض» به قبر تفسیر شده و برخی از جنت برزخی به جنت دنیا تعبیر کرده اند. در روایات نیز این مضمون مکرر آمده که برزخ همان قبر است. البته باید توجه داشت که مراد از قبر یاد شده محل دفن بدن انسان نیست، بلکه حقیقت دیگری است که متفکران اسلامی آن را به شیوه های گوناگون تبیین کرده اند، با این حال از مضامین روایات به روشنی برمی آید که قبر به معنای محل دفن، ارتباط مستقیم و غیر قابل انکاری با عالم قبر به معنای برزخ دارد که گونه هایی از این ارتباط را در همین متون می توان یافت؛ همچنین در برخی روایات ارتباط خاصی بین برخی از مکانهای معین در زمین با جایگاه ارواح پس از مرگ مطرح گردیده است. در این احادیث گفته شده که روح هر مؤمن متوفا در شرق و غرب عالم به وادی السلام می آید و در برخی روایات دیگر نیز جایگاه ارواح کافران وادی برهوت در حضرموت دانسته شده است.
کوتاه بودن برزخ در قیاس با آخرت
از منظر آیات قرآن، مجموع حیات دنیوی و برزخی درنگاه کسی که از جایگاهی برتر (آخرت) به آن می نگرد بسیار کوتاه است: «قلَ اِن لَبِثتُم اِلاّ قَلیلاً لَو اَنَّکُم کُنتُم تَعلَمون». نظیر همین مضمون در آیات ۱۰۳-۱۰۴ طه نیز آمده است. البته برخی توضیح داده اند که کوتاه بودن برزخ و دنیا از آن جهت است که آن ها متناهی هستند، برخلاف حیات اخروی که این گونه نیست. بعضی از مفسران آیه ۵۵ روم را مربوط به برزخ دانسته اند و برخی آیه «و تَظُنّونَ اِن لَبِثتُم اِلاّ قَلیلا» را در مورد بهشتیان دانسته و گفته اند: ایشان بر اثر تنعم فراوان در بهشت برزخی توقف در آن را کوتاه گمان می کنند ، به هر حال از دیدگاه قرآن مسلم است که مجموع حیات دنیا و برزخ، بخش بسیار ناچیزی از مجموعه حیات انسان را تشکیل می دهد.
دیگر ویژگیهای برزخ
...
در برخی آیات، حالت پس از مرگ به حالت خواب رفتن انسانها تشبیه شده است: «اَللّهُ یَتَوَفَّی الاَنفُسَ حینَ مَوتِها والَّتی لَم تَمُت فی مَنامِها فَیُمسِکُ الَّتی قَضی عَلَیهَا المَوتَ ویُرسِلُ الاُخری اِلی اَجَل مُسَمًّی اِنَّ فی ذلِکَ لاَیت لِقَوم یَتَفَکَّرون». در برخی روایات نیز آمده است که خواب برادر مرگ است. برخی گفته اند: بعید نیست روح انسان به هنگام خواب به جسم مثالی باز گردد، زیرا در روایات، برزخ به حالت خواب تشبیه شده است.
سنخیت با دنیا
در قیامت سؤال می شود که به شمار سالها چه مدت در زمین درنگ کردید؟ در پاسخ گفته می شود: روزی (یک روز) یا پاره ای از روز: «قلَ کَم لَبِثتُم فِی الاَرضِ عَدَدَ سِنین قالوا لَبِثنا یَومًا اَو بَعضَ یَوم». از این پرسش و پاسخ چنین برداشت شده که مکث در برزخ از نظر قرآن مکث در زمین به شمار آمده است. برخی از محققان برای اثبات این مدعا به آیه «ولَکُم فِی الاَرضِ مُستَقَرٌّ ومَتعٌ اِلی حین» تمسک کرده و گفته اند: چون «حین» در روایات به روز قیامت معنا شده می توان فهمید که مدت بقا در برزخ هم بقای در زمین دانسته شده است، چنان که «اَرْض» در آیه «ثُمَّ اِذا دَعاکُم دَعوَةً مِنَ الاَرض» به قبر تفسیر شده و برخی از جنت برزخی به جنت دنیا تعبیر کرده اند. در روایات نیز این مضمون مکرر آمده که برزخ همان قبر است. البته باید توجه داشت که مراد از قبر یاد شده محل دفن بدن انسان نیست، بلکه حقیقت دیگری است که متفکران اسلامی آن را به شیوه های گوناگون تبیین کرده اند، با این حال از مضامین روایات به روشنی برمی آید که قبر به معنای محل دفن، ارتباط مستقیم و غیر قابل انکاری با عالم قبر به معنای برزخ دارد که گونه هایی از این ارتباط را در همین متون می توان یافت؛ همچنین در برخی روایات ارتباط خاصی بین برخی از مکانهای معین در زمین با جایگاه ارواح پس از مرگ مطرح گردیده است. در این احادیث گفته شده که روح هر مؤمن متوفا در شرق و غرب عالم به وادی السلام می آید و در برخی روایات دیگر نیز جایگاه ارواح کافران وادی برهوت در حضرموت دانسته شده است.
کوتاه بودن برزخ در قیاس با آخرت
از منظر آیات قرآن، مجموع حیات دنیوی و برزخی درنگاه کسی که از جایگاهی برتر (آخرت) به آن می نگرد بسیار کوتاه است: «قلَ اِن لَبِثتُم اِلاّ قَلیلاً لَو اَنَّکُم کُنتُم تَعلَمون». نظیر همین مضمون در آیات ۱۰۳-۱۰۴ طه نیز آمده است. البته برخی توضیح داده اند که کوتاه بودن برزخ و دنیا از آن جهت است که آن ها متناهی هستند، برخلاف حیات اخروی که این گونه نیست. بعضی از مفسران آیه ۵۵ روم را مربوط به برزخ دانسته اند و برخی آیه «و تَظُنّونَ اِن لَبِثتُم اِلاّ قَلیلا» را در مورد بهشتیان دانسته و گفته اند: ایشان بر اثر تنعم فراوان در بهشت برزخی توقف در آن را کوتاه گمان می کنند ، به هر حال از دیدگاه قرآن مسلم است که مجموع حیات دنیا و برزخ، بخش بسیار ناچیزی از مجموعه حیات انسان را تشکیل می دهد.
دیگر ویژگیهای برزخ
...
wikifeqh: ویژگی های_برزخ