ویلیام بافین

ویلیام بافین ( به انگلیسی: William Baffin ) ، دریانورد و کاشف و نقشه کش برجسته بریتانیایی بود. از اکتشافات بزرگ او، پهنه ای آبی در خاور کانادا و باختر گرینلند است که به نام وی خلیج بافین نام گذاری شده است. او همچنین از طرف شرکت هند شرقی مسئول بررسی استثنایی دریای سرخ و خلیج فارس بود.
او در عملیات بازپس گیری هرمز در 1622 میلادی - 1001ش شرکت داشت و جان سپرد.
از زندگی ویلیام بافین همانند بسیاری از کاشفان و دریانوردان هم عصر او، تا زمان نخستین سفر دریایی مهم وی اطلاعات اندکی در دست است. در یازدهمین ویرایش دائرةالمعارف سترگ بریتانیکا سال تولد این کاشف بزرگ را بدون اشاره به مرجع آن، سال ۱۵۸۴ میلادی ذکر کرده اند. احتمالاً او یکی از اهالی بومی شهر لندن یا حومهٔ آن و متعلق به خانواده ای ضعیف بود که با استعداد ذاتی اش موفق شد علوم و فنونی نظیر ریاضیات، هیئت، نجوم و مساحی را که اهمیت فراوانی در کار ناوبری کشتی ها داشتند، فرا بگیرد. در هر صورت، طبق آنچه که می دانیم، بافین در سال ۱۶۱۲ به عنوان ناوبر ارشد کشتی پیشنس ( Patience ) به فرماندهی ناخدا جیمز هال عازم مأموریت اکتشافی مهمی برای کشف گذرگاه شمال غربی شد.
پیشنس همراه با یک کشتی دیگر به نام هارتز ایز ( Heart's Ease ) که فرماندهی آن را ناخدا اندرو بارکر به عهده داشت در بیست و دوم آوریل سال ۱۶۱۲ از هامبر در ساحل شرقی انگلستان، به سوی دریاهای سرد شمالی و سواحل گرینلند بادبان کشید ولی این سفر که با سرمایهٔ چند تن از تجار معروف لندن پشتیبانی می شد، برای ناخدا هال خوش یمن نبود و او در سواحل گرینلند به دست اهالی بومی اسکیمو کشته شد. با مراجعه به دفتر یادداشتهای روزانهٔ کشتی پیشنس که از هشتم ژوئیه آن سال به خط ویلیام بافین نوشته شده اند، می توانیم مدارک مربوط به رصدهای نجومی مهم و متعدد او را که با دقت انجام شده اند، مشاهده کنیم. بافین همچنین در این یادداشتها دربارهٔ زندگی و سرزمین اسکیمو های ساکن گرینلند و ماجرای مرگ غم انگیز ناخدا هال صحبت کرده است.
بافین در مجموع پنج بار به دریاهای سرد شمالی سفر کرد. چهارمین سفر او یکی از مأموریت هایی بود که توسط شرکت نورث وست ( North West Company ) برای جستجوی گذرگاه شمال غربی ترتیب یافته و دنباله ای بود بر سه سفر اکتشافی قبلی به سرپرستی ناخدا هنری هادسن کاشف و دریانورد مشهور انگلیسی. اکنون کشتی مستحکم دیسکاوری ( Discovery ) که در هر سه سفر قبلی به کار گرفته شده بود، در پانزدهم مارس ۱۶۱۵ بار دیگر با فرماندهی ناخدا رابرت بایلوت و ناوبری ویلیام بافین به سوی سرزمینهای سرد قطبی بادبان می کشید. بافین در روز ۲۶ آوریل همین سال موفق شد تا برای نخستین بار در طی تاریخ سفرهای دریایی با رصد واقعهٔ نجومی پنهان شدن یک ستاره در پشت ماه، طول جغرافیایی محل رصد را تعیین کند. او همچنین به مساحی دقیق تنگهٔ هادسن و ساحل شرقی جزیرهٔ ساوت همپتن پرداخت. سرانجام اعضای گروه اکتشافی مجبور شدند به خاطر شرایط یخبندان مأموریت خود را رها کنند. بافین در این باره در دفتر ثبت وقایع روزانهٔ کشتی می نویسد: لایه های ضخیم یخ بسیار آزار دهنده بودند و هر چه جلوتر می رفتیم یخ ها فراوان تر و آبها کم عمق تر می شدند. آثار چندانی از هیچ گونه جزر و مدی وجود نداشت و ما به زودی به این نتیجه رسیدیم که در این مکان نمی تواند گذرگاهی وجود داشته باشد. اکنون ( ۱۳ ژوئیه ) سکان را برگردانده ایم و با کشتی به سوی جنوب رهسپاریم. زمینی که در سمت شمال و شمال شرقی مشاهده کردیم، نُه یا ده گرهٔ دریایی از ما فاصله داشت و بی هیچ تردید خلیجی که در جانب غرب قرار داشت، به آن ختم می شد؛ ولی هنوز معین نیست که این خشکی چقدر به سمت شرق امتداد دارد. دیسکاوری در هشتم سپتامبر ۱۶۱۵ به بندر پلیموت رسید.