وکیع بن جراح

[ویکی فقه] وکیع بن جراح بن ملیح بن عدی رؤاسی (۱۲۹ـ ۱۹۶ ق)، از حفاظ برجسته و اهل فضل و کتابت می باشد.
از حفاظ برجسته و اهل فضل و کتابت و از برجسته ترین علمای عصر خویش است. پدرش جراح، از طرف مهدی عباسی، بر بیت المال نظارت داشت. در برخی گزارش ها آمده است که وی در اصفهان زاده شد و اصالتا از نواحی ماوراء النهر (سغد) و به نقلی، از خراسان یا شهرستان ری است.
وثاقت وکیع
همه بزرگان رجالی اهل سنت، او را به وثاقت و امانت و راستگویی وصف کرده اند. احمد بن حنبل، او را مردی بی مانند، حافظی توانا و علامه ای بی بدیل می داند. یحیی بن معین عقیده دارد که برتر از وکیع را ندیده است. عجلی از او به عنوان فقیهی عابد، صالح و ادیب یاد می کند؛ اما برخی تصریح کرده اند که وکیع در نقل حدیث، دچار لحن و خطا می شد. در سال ۱۹۳ق، از طرف محمد امین (پسر هارون الرشید عباسی) به وی پیشنهاد قضاوت شد و او به بهانه پیری، این مقام را نپذیرفت. روزها روزه می گرفت و شب ها به تهجد و تلاوت مشغول بود و می گفت: هرکس پیش از وقت نماز آماده نشود، نماز را سبک شمرده است. او کمتر به سفر رفته و غالبا از مشایخ کوفه استفاده کرده است. از او تنها دو سفر یاد شده است: یکی سفر به عبادان (آبادان) در سال ۱۸۵ ق، که در آن جا بیش از هزار و پانصد حدیث روایت کرد و دیگری سفر به مکه در سال ۱۹۳ ق، که سه سال به طول انجامید و در بازگشت از همین سفر درگذشت.
تمایل به تشیع وکیع
وکیع، مانند بسیاری از کوفیان، متمایل به تشیع خوانده شده است. علی بن مدینی درباره او می گوید: «فیه تشیع قلیل». مؤلف کتاب الزهد وکیع، این تشیع اندک را به دلیل کتابی می داند که وکیع در مناقب صحابه نوشته بود و در آن مناقب، علی (علیه السّلام) را بر عثمان مقدم کرده بود. وی این امر را مذهب اهل کوفه می داند. با این حال، مبنای فقهی وی مبنای ابو حنیفه بود و همانند او خوردن نبیذ را حلال می دانست و آن را می نوشید.
کتاب وکیع
...