[ویکی فقه] وقف قبیح، از اصطلاحات بکار رفته در علم تجوید بوده و به وقف بر کلمه، زمانی که لفظ و معنا تمام نشده و نیز به دلیل اضطرار مثل عطسه و قطع نَفَس، گفته می شود.
«وقف اضطراری» در مقابل «وقف اختیاری» از انواع وقف است.هرگاه کلام از جهت لفظ و معنا تمام نبوده، بلکه به کلمه بعدی مرتبط باشد و قاری نیز به خاطر اجبار و اضطرار (نظیر قطع شدن نَفَس، کمی نَفَس، فراموشی یک آیه، عطسه و یا هر عذر دیگری) قادر به ادامه قرائت نباشد، جایز است در هر کلمه ای وقف کند؛ گرچه معنای آیه تمام نشود؛ ولی لازم است دوباره از محلی آغاز کند و به تلاوت ادامه دهد که ابتدا به آن صحیح است.از وقف قبیح به وقف کفران، وقف ناقص، وقف اضطراری، وقف متروک، وقف ممنوع و… نیز نام برده اند، که البته اشاره به صورتی دارد که قاری به ماقبل (جایی که ابتدا به آن صحیح است) برنگردد؛
موارد وقف قبیح
۱. وقف بر «الْحَمْدُ» و شروع از «للّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ»؛۲. وقف بر «ان الله لا یهدی» و ابتدا از «القوم الکافرین». موارد وقف اضطراری یا قبیح عبارت از:۳. وقف میان فعل و فاعل مانند: خلق الله۴. وقف میان فاعل و مفعول مانند: خلق الله فی السماوات و الارض۵. وقف میان مبتداء و خبر مانند: هذا صراطی۶. وقف میان عامل و معمول مانند: اراد شیئا۷. وقف میان قول و مقول (گفته شده) مانند: قل الذی فطرکم اول مرة، که کلمه اول قول و بقیه جمله مقول آن می باشد.۸. وقف میان امر و جواب مانند: کن فیکون۹. وقف میان شرط و جزا مانند: فاذا مرضت فهو یشفین۱۰. وقف میان موصول و صله مانند: هو الذی خلق السماوات و الارض۱۱. وقف میان مضاف و مضاف الیه مانند: مالک یوم الدین۱۲. وقف میان مستثنی منه و مستثنی مانند: فسجد الملائکة کلهم اجمعون الا ابلیس. ۱۳. وقف میان مبدل منه و بدل مانند: اذ نادی ربک موسی ان ائت القوم الظالمین، قوم فرعون ، در این آیه (قوم الظالمین) مبدل منه و (قوم فرعون) بدل است.۱۴. وقف میان حال و ظرف مانند: ماکثین فیه ابدا ۱۵. وقف میان قسم و جواب مانند: قال فبعزتک لاغوینهم اجمعین الا عبادک منهم المخلصین. باء حرف قسم است و در (قال فبعزتک) نباید وقف شود، و بقیه آیه جواب قسم است.۱۶. وقف میان افعال ناقصه و معمول آنها مانند: و کان الله غفورا رحیما۱۷. وقف میان لاء نفی جنس و حروف مشبهة بالفعل و معمول آنها مانند: ان الله غفورا رحیما._علائم وقف در بخش مربوطه بیان شده است.)
«وقف اضطراری» در مقابل «وقف اختیاری» از انواع وقف است.هرگاه کلام از جهت لفظ و معنا تمام نبوده، بلکه به کلمه بعدی مرتبط باشد و قاری نیز به خاطر اجبار و اضطرار (نظیر قطع شدن نَفَس، کمی نَفَس، فراموشی یک آیه، عطسه و یا هر عذر دیگری) قادر به ادامه قرائت نباشد، جایز است در هر کلمه ای وقف کند؛ گرچه معنای آیه تمام نشود؛ ولی لازم است دوباره از محلی آغاز کند و به تلاوت ادامه دهد که ابتدا به آن صحیح است.از وقف قبیح به وقف کفران، وقف ناقص، وقف اضطراری، وقف متروک، وقف ممنوع و… نیز نام برده اند، که البته اشاره به صورتی دارد که قاری به ماقبل (جایی که ابتدا به آن صحیح است) برنگردد؛
موارد وقف قبیح
۱. وقف بر «الْحَمْدُ» و شروع از «للّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ»؛۲. وقف بر «ان الله لا یهدی» و ابتدا از «القوم الکافرین». موارد وقف اضطراری یا قبیح عبارت از:۳. وقف میان فعل و فاعل مانند: خلق الله۴. وقف میان فاعل و مفعول مانند: خلق الله فی السماوات و الارض۵. وقف میان مبتداء و خبر مانند: هذا صراطی۶. وقف میان عامل و معمول مانند: اراد شیئا۷. وقف میان قول و مقول (گفته شده) مانند: قل الذی فطرکم اول مرة، که کلمه اول قول و بقیه جمله مقول آن می باشد.۸. وقف میان امر و جواب مانند: کن فیکون۹. وقف میان شرط و جزا مانند: فاذا مرضت فهو یشفین۱۰. وقف میان موصول و صله مانند: هو الذی خلق السماوات و الارض۱۱. وقف میان مضاف و مضاف الیه مانند: مالک یوم الدین۱۲. وقف میان مستثنی منه و مستثنی مانند: فسجد الملائکة کلهم اجمعون الا ابلیس. ۱۳. وقف میان مبدل منه و بدل مانند: اذ نادی ربک موسی ان ائت القوم الظالمین، قوم فرعون ، در این آیه (قوم الظالمین) مبدل منه و (قوم فرعون) بدل است.۱۴. وقف میان حال و ظرف مانند: ماکثین فیه ابدا ۱۵. وقف میان قسم و جواب مانند: قال فبعزتک لاغوینهم اجمعین الا عبادک منهم المخلصین. باء حرف قسم است و در (قال فبعزتک) نباید وقف شود، و بقیه آیه جواب قسم است.۱۶. وقف میان افعال ناقصه و معمول آنها مانند: و کان الله غفورا رحیما۱۷. وقف میان لاء نفی جنس و حروف مشبهة بالفعل و معمول آنها مانند: ان الله غفورا رحیما._علائم وقف در بخش مربوطه بیان شده است.)
wikifeqh: وقف_ممنوع