[ویکی فقه] کتاب مقاتل الطالبیین اثر ابوالفرج اصفهانی (۳۵۶ق) می باشد که در آن به گوشه ای از وقایع کربلا اشاره شده است.
از میان شیعیان غیرامامی نیز، ابوالفرج اصفهانی که اموی نسب، ولی دارای گرایش شیعی بوده، (از کتاب مقاتل الطالبین او می توان این گرایش را استنباط کرد: اما نمی توان او را شیعه امامی دانست.) با تدوین کتاب مقاتل الطالبیین، ضمن نقل روایات مسند درباره قیام ها و کشته های خاندان ابوطالب، حدود ۴۴ صفحه را به مقتل امام حسین (علیه السّلام) و اهل بیت و اصحاب او و نیز اسارت خاندانش اختصاص داده است. در گزارش ابوالفرج از مقتل امام حسین (علیه السّلام)، ابتدا اسامی و چگونگی شهادت ۲۳ تن از شهدای بنی هاشم (با احتساب امام حسین (علیه السّلام) ) آمده، و در ادامه چگونگی شهادت مسلم بن عقیل در کوفه با تفصیل بیشتر گزارش شده است. وی در نهایت، جریان شهادت امام حسین (علیه السّلام) و سپس گوشه هایی از گزارش های مربوط به اسارت اهل بیت حضرت را آورده است و در مجموع، بنای وی بر ایجاز و عدم تفصیل بوده است.
سبک نگارش مقاتل الطالبیین
وی اخبار مربوط به حادثه کربلا را از چند راوی نقل کرده، اما بخش اصلی حادثه، یعنی شهادت امام حسین (علیه السّلام) و مقدمات آن را از ابومخنف نقل کرده است و در واسطه های میان او و ابومخنف، گاه به نام نصر بن مزاحم منقری، و گاه به نام ابوالحسن مدائنی برمی خوریم. وی روایاتی نیز از امام سجاد (علیه السّلام)، امام باقر (علیه السّلام) و امام صادق (علیه السّلام) در این زمینه نقل کرده است. در برخی موارد، مانند گزارش چگونگی شهادت حضرت، چند روایت را ترکیب کرده و پس از ذکر سندها، یک جا، به نقل متن آنها پرداخته است. شیوه روایی و تاکید بر نقل اسناد توسط ابوالفرج، موجب شده که امکان نقد سندی در روایات او فراهم شود، و نیز از این راه، امکان احیای اثر از بین رفته ابومخنف در مقتل نیز (تا اندازه ای که) ابوالفرج از او نقل کرده) امکان پذیر شده است. ابوالفرج در برخی موارد، اشعاری نیز از شعرای مرثیه سرا مانند کمیت بن زید اسدی و سلیمان بن قته نقل کرده است.
از میان شیعیان غیرامامی نیز، ابوالفرج اصفهانی که اموی نسب، ولی دارای گرایش شیعی بوده، (از کتاب مقاتل الطالبین او می توان این گرایش را استنباط کرد: اما نمی توان او را شیعه امامی دانست.) با تدوین کتاب مقاتل الطالبیین، ضمن نقل روایات مسند درباره قیام ها و کشته های خاندان ابوطالب، حدود ۴۴ صفحه را به مقتل امام حسین (علیه السّلام) و اهل بیت و اصحاب او و نیز اسارت خاندانش اختصاص داده است. در گزارش ابوالفرج از مقتل امام حسین (علیه السّلام)، ابتدا اسامی و چگونگی شهادت ۲۳ تن از شهدای بنی هاشم (با احتساب امام حسین (علیه السّلام) ) آمده، و در ادامه چگونگی شهادت مسلم بن عقیل در کوفه با تفصیل بیشتر گزارش شده است. وی در نهایت، جریان شهادت امام حسین (علیه السّلام) و سپس گوشه هایی از گزارش های مربوط به اسارت اهل بیت حضرت را آورده است و در مجموع، بنای وی بر ایجاز و عدم تفصیل بوده است.
سبک نگارش مقاتل الطالبیین
وی اخبار مربوط به حادثه کربلا را از چند راوی نقل کرده، اما بخش اصلی حادثه، یعنی شهادت امام حسین (علیه السّلام) و مقدمات آن را از ابومخنف نقل کرده است و در واسطه های میان او و ابومخنف، گاه به نام نصر بن مزاحم منقری، و گاه به نام ابوالحسن مدائنی برمی خوریم. وی روایاتی نیز از امام سجاد (علیه السّلام)، امام باقر (علیه السّلام) و امام صادق (علیه السّلام) در این زمینه نقل کرده است. در برخی موارد، مانند گزارش چگونگی شهادت حضرت، چند روایت را ترکیب کرده و پس از ذکر سندها، یک جا، به نقل متن آنها پرداخته است. شیوه روایی و تاکید بر نقل اسناد توسط ابوالفرج، موجب شده که امکان نقد سندی در روایات او فراهم شود، و نیز از این راه، امکان احیای اثر از بین رفته ابومخنف در مقتل نیز (تا اندازه ای که) ابوالفرج از او نقل کرده) امکان پذیر شده است. ابوالفرج در برخی موارد، اشعاری نیز از شعرای مرثیه سرا مانند کمیت بن زید اسدی و سلیمان بن قته نقل کرده است.
wikifeqh: وقایع_کربلا_در_مقاتل_الطالبین