هیبت

[ویکی اهل البیت] هیبت در لغت هم به معنای ترس و هول، و هم به معنای شکوه و عظمت آمده است.
هیبت از خدای تعالی حالتی است که از شناختن قدرت خدا و حشمت و مهابت و نفوذ مشیت او و ناچیزبودن خود و در همه چیز نیازمند بودنش به خدای تعالی برای انسان پدید می آید و قهراً پیدایش مراتب و درجات آن هم بستگی به پیدایش مراتب معرفت مذکور است.
هیبت از آداب باطنی نماز و نوعی عبادت است و فراتر از تعظیم است. هر خوفی را هیبت نمی گویند بلکه خوفی است که به سبب بزرگداشت و عظمت و جلالت از کسی برای انسان حاصل می شود؛ هیبت نامیده می شود.
هیبت و خشیت از خدای تعالی در انبیاء اولیاء و علمای الهی بیشتر از دیگران و در آن ها نیز بحسب مراتب شناخت آن ها نسبت به عظمت خدای تعالی و شناخت آن ها از توحید متفاوت است.
از سیدالساجدین علیه السلام روایت شده: هنگامی که برای نمازگزاران وضو می گرفت، رنگ مبارکش زرد می شد و چون به نماز خواندن می ایستاد لرزش به اندامش می افتد از علت این حالت پرسیده شد. در پاسخ فرمود: نمی دانید که پیش روی چه کسی می ایستم؟

هیبت احساسی همانند تعجب است[ ۱] اما کمتر شادی آور است. از روی چرخ احساسات[ ۲] هیبت به عنوان ترکیبی از تعجب و ترس الگوبرداری شده است.
به طور کلی، هیبت متوجه سوژه هایی است که بزرگ تر و قدرتمندتر از دیگر موارد و موضوعات مشاهده شده هستند، مانند هرم بزرگ جیزه، گرند کانیون، وسعت کیهان یا خدا.
تعریف هیبت دشوار است و معنای کلمه با گذشت زمان تغییراتی کرده است. مفاهیم مرتبط با آن می توانند تعجب، تحسین، و والا باشند. پیرسال هیبت را یازدهمین حس می داند، فراتر از احساساتی که اکنون از نظر علمی پذیرفته شده اند ( یعنی عشق، ترس، غم، خجالت، کنجکاوی، غرور، لذت، ناامیدی، گناه و عصبانیت ) . تعاریف و دریافت های متفاوت باعث می شوند که هیبت یک تجربه مثبت یا منفی باشد، اما وقتی از کسی خواسته می شود وقایعی را که باعث ایجاد هیبت می شوند را توصیف کند، اکثر مردم فقط تجربیات مثبت را ذکر می کنند. [ ۳]
محققان همچنین سعی کرده اند واکنش های فیزیکی و غیرکلامی نسبت به هیبت را مشاهده کنند و از شرکت کنندگان بخواهند زمانی را که احساس ترس می کنند به خاطر بسپارند و احساس خود را بی کلام بیان کنند. [ ۴] با استفاده از این روش، محققان مشاهده کردند که هیبت اغلب از طریق ابروهای برآمده ( ۷۸٪ ) ، گشاد شدن چشم ها ( ۶۱٪ ) و دهان و آرواره باز ( ۸۰٪ ) نشان داده می شود. درصد قابل توجهی از مردم نیز با خم کردن سر به جلو ( ۲۷٪ ) و تنفس مکرر ( ۲۷٪ ) هیبت نشان می دهند، و لبخند زدن غیر معمول است ( ۱۰٪ ) . برای تعیین این که آیا نمایش های فیزیکی هیبت با فرهنگ متفاوت هستند، تحقیقات بین فرهنگی لازم است.
موضوع هیبت اخیراً در واکنش به اظهارات برخی افراد مذهبی که می گویند ملحدان هیبت را تجربه نمی کنند، یا این که احساس ترس و وحشت باعث می شود که یک شخص روحانی و مذهبی باشد، بیش از این که یک بی خدا باشد، به یکی از موضوعات مورد علاقه گروه های آتئیست تبدیل شده است. [ ۵]
هیبت اغلب به دین گره خورده است، اما هیبت می تواند سکولار نیز باشد. برای مثال های بیشتر، به نوشته های «هیبت گرا» بودن[ ۶] توسط جامعه شناس فیل زاکرمن، کتاب دین برای خداناباوران از نویسنده آلن دو باتن مراجعه کنید. [ ۷]