هتک مشاهد مشرفه

[ویکی فقه] هتک احترام و اهانت کردن به مقدسات و محترمات دینی یعنی آنچه لزوم احترامش در دین امر بدیهی باشد. مانند: مشاهد مشرفه که از گناهان کبیره و رذائل اخلاقی است.
رعایت حرمت قبور رسول خدا و ائمه (علیهم السّلام)، نزد هر مسلمانی ضروری است. به طوری که اهانت و هتک آنها نزد هر دین داری گناه بزرگی است. روایات درباره ی لزوم احترام مشاهد مشرفه بسیار است و در اینجا به روایتی که از تهذیب شیخ نقل شده است اکتفاء می شود:رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) به امیرالمؤمنین (علیه السّلام) فرمود: «یا علی خداوند قبر تو و فرزندانت را بقعه هایی از بقعه های بهشت و قطعه هایی از قطعه های آن قرار داده است و دل های پاکان از خلقش و برگزیدگان از بندگانش را به سوی شما مایل ساخته که در راه شما هر آزار و خواری را تحمل می کنند. پس قبرهای شما را آباد می نمایند و آنها را برای قرب به خدا و دوستی پیغمبرش زیارت می کنند.یا علی (علیه السّلام) ایشانند اختصاص یافتگان به شفاعت من و وارد شوندگان بر حوض من و همسایگان منند در قیامت. یا علی (علیه السّلام) هر کس قبور ایشان را تعمیر کند و نزدشان حاضر شود، مثل این است که سلیمان (علیه السّلام) را در بنای بیت المقدس یاری کرده است. و هر که قبور ایشان را زیارت کند مطابق ثواب هفت حج غیر واجبی برای او است. و از گناهانش پاک می شود به طوری که هنگام برگشت مثل روزی می شود که از مادر زائیده شده است.بشارت باد تو را یا علی (علیه السّلام) و بشارت ده دوستانت را به نعمت هایی که هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده و به دل بشری نگذشته، لیکن جمعی از مردمان پست و رذل هستند که زوار قبرهای شما را سرزنش و توهین می کنند، چنانچه زن بدکار را سرزنش می نمایند. ایشان شریرهای امت منند، شفاعتم به ایشان نمی رسد و بر حوضم وارد نمی شوند.» (برای اطلاع به روایات وارده درباره ی فضیلت مشاهد مشرفه خصوصاً مدینه منوره و نجف اشرف و کربلای معلا به کتاب مزار وافی و وسائل الشیعه و مجلد ۲۲ بحارالانوار مراجعه شود و نیز برای دانستن کیفیت رعایت احترام مشاهد و آداب زیارت آنها به موارد مذکور مراجعه گردد.)
کفر در هتک حرمت
هتک و اهانت به قبور متبرکه پیغمبر و ائمه ی هدی (علیهم السّلام)، به ضرورت مذهب گناهی بزرگ است بلکه اکبر کبائر و در حد شرک و کفر است. مانند خراب کردن و نجس نمودن آنها و بنابر احتیاط، هنگام نجس شدن باید آنها را تطهیر نمود هر چند بقاء نجس بودن موجب هتک نباشد. مشهور فقهاء فرموده اند: توقف جنب و حائض و نفساء در مشاهد مشرفه چون موجب هتک است، مانند مساجد حرام است. و بعضی فرموده اند: دخول در حرم های مطهر به قصد عبور هم مانند مسجد الحرام جایز نیست.
بطلان نماز
هنگام نماز خواندن در مشاهد مشرفه، نباید قبر پیغمبر و امام (علیهم السّلام) را پشت سر خود قرار داد. زیرا این عمل هتک و موجب بطلان نماز است بلکه باید پشت قبر به طوری که قبر سمت قبله نمازگزار باشد، نماز خواند. اما سمت راست و چپ قبر شریف بنابر احتیاط، نباید مساوی قبر یا مقدم بر آن ایستاد بلکه مقداری عقب تر از قبر شریف بایستد.حضرت موسی بن جعفر (علیه السّلام) می فرماید: «جایز نیست در هیچ نمازی، واجب یا مستحب، بر قبر امام (علیه السّلام) سجده شود بلکه طرف راست صورت را بر قبر شریف بگذارد. اما نماز خواندن نزد قبر شریف بگذارد. اما نماز خواندن نزد قبر شریف، پس باید پشت سر قبر بایستد و قبر را جلو قرار دهد و جایز نیست جلو قبر بایستد و نماز بخواند. زیرا کسی نباید بر امام (علیه السّلام) مقدم شود و طرف راست و چپ، نماز خواندن مانعی ندارد. (به طوری که مقدم و مساوی قبر شریف نباشد)» و از حضرت حجت بن الحسن (عجل الله تعالی فرجه) مروی است که: «جایز نیست جلو و سمت راست و چپ قبر معصوم نماز خواند، زیرا کسی نباید جلو و مساوی امام (علیه السّلام) باشد.» صاحب کتاب وسائل حدیث دوم را که از طرف راست و چپ نهی می فرماید، حمل بر کراهت نموده است. بعضی از فقهاء فرموده اند: میزان، صدق عنوان هتک است و آن در جلو ایستادن مسلم است ولی در سمت راست و چپ، صدق هتک نمی کند ولی رعایت احتیاط بهتر است.