نورالله نجفی اصفهانی

[ویکی شیعه] حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی (۱۲۷۸ق./ ۱۳۴۶ق.) از عالمان شیعه و فقیهان مبارز مشروطه خواه در اواخر دوره قاجار. او در جریان نهضت مشروطه از حامیان و فعالان نهضت بود. در مخالفت با سیاست های رضاخان و در اعتراض به قانون نظام اجباری، با گروهی از علما به قم مهاجرت کرد. وی جزء مؤسسین شرکت اسلامیه، اولین شرکت سهامی در ایران بود. رساله «مقیم و مسافر» از آثار اوست. محمد باقر آقا نجفی اصفهانی پدر او و محمد تقی آقا نجفی اصفهانی برادر اوست. هم اکنون منزل او تبدیل به خانه مشروطیت اصفهان شده است.
حاج آقا نورالله اصفهانی، فرزند شیخ محمدباقر نجفی اصفهانی (متوفای ۱۳۰۱ ق) و نوه آیت الله شیخ محمدتقی اصفهانی، صاحب کتاب اصولی مشهور «هدایة المسترشدین» است. وی در سال ۱۲۷۸ق در اصفهان زاده شد. تحصیلات مقدماتی را نزد پدر گذراند و برای تکمیل تحصیلات راهی عتبات عالیات شد، و در درس آیت الله میرزا حبیب الله رشتی و آیت الله میرزا حسن شیرازی شرکت کرد و در سال ۱۳۰۰ق پس از طی مراحل عالی دروس حوزوی به اصفهان بازگشت، و تدریس و تبلیغ احکام را آغاز کرد.
رساله مکالمات مقیم و مسافر اثر او است. هدف اصلی رساله، نقد استبداد سیاسی حاکم در جامعه است. زمان نگارش این رساله، دوره فترت بین مشروطه اول و مشروطه دوم و کشمکش قدرت بین شاه و مجلس و زمان نبردهای مسلحانه و آشوب داخلی، در تاریخ محرم سال ۱۳۲۷ ق است. رساله مذکور که در مقام اثبات مشروعیت و کارآمدی نظام مشروطه است، وی در این نوشته می کوشد تا اندیشه سیاسی خود را در قالب یک گفتمان فرضی میان دو ایرانی تحت عنوان «مقیم» (نماینده «سنت») و «مسافر» (نماد «تجدد») مطرح کند.