در
گیاه شناسی به
نهنج و تخمدان رسیده یک
گیاه گلدار، میوه یا بَر[ ۱] [ ۲] می گویند. میوه ها خود معمولاً تخم گونه خود را نیز در دل دارند.
هنگامی که در
آشپزی بحث از میوه و
سبزیجات به عنوان غذا می شود، این واژه معمولاً فقط به میوه گیاهانی گفته می شود که شیرین و گوشت دار هستند مانند آلو، سیب،
پرتقال و… درحالیکه گروه بسیار زیادی از سبزیجات معمولی، مغزها و غلات، میوه گیاهان خود محسوب می شوند. میوه هایی که معمولاً در آشپزی و خوراکی جزو میوه ها به حساب نمی آیند عبارت اند از
کدوها ( مثل کدو و کدو حلوایی ) ، ذرت،
گوجه فرنگی و فلفل سبز. اینها از نظر یک
گیاه شناس میوه هستند، اما عموماً در آشپزی جزو سبزیجات در نظر گرفته می شوند. گاهی نیز میوه های مربوط به آشپزی، از نظر گیاه شناسی جزو میوه ها به شمار نمی آیند؛ مانند
ریواس که در آن فقط برگ شیرین
دمبرگ قابل خوردن است. همچنین بعضی از
ادویه ها مانند
فلفل شیرین و جوز هندی، میوه هستند.
گاهی اصطلاح «میوه کاذب» در مورد یک میوه مثل انجیر یا یک ساختار گیاهی که شبیه میوه است، اما از یک گل یا تعدادی گل حاصل نمی شود بکار می رود. بعضی از
بازدانگان از قبیل گیاه
سرخدار دارای
آریلهای گوشتدار شبیه میوه هستند و تعدادی از ارسها، مخروطهای گوشتداری شبیه گیلاس دارند.
در بیشتر میوه ها،
گرده افشانی بخش مهمی از پرورش میوه است و عدم دانش کافی در مورد
گرده سازها و گرده افشان ها می تواند به تولید محصولات ضعیف یا نامرغوب منجر شود. در تعداد کمی از گونه ها فرایندی به نام بکر میوه دهی ( parthenocarpy ) وجود دارد که در آن احتمال تولید میوه در غیاب گرده سازها / گرده افشان ها وجود دارد؛ این گونه میوه ها بدون دانه هستند.
در دوره های بسیار قدیمِ
کره زمین گیاهان میوه دار وجود نداشتند. در جریان تکامل گیاهان، برخی از گیاهان برای افزودن به شانس بقای نسل خود به مرور به دور دانه های خود موادی خوشمزه و جذاب برای جانوران ترشح کردند تا از این طریق جانوران را تشویق به خوردن دانه ها و دفع آن ها در نقاط دیگر بکنند. این امر به گسترش جغرافیایی گیاه و بقای آن کمک زیادی می کند. مواد جذابی که به دور دانه های مختلف گیاهان ترشح شدند به مرور تشکیل انواع میوه های امروزی را دادند. [ ۳]
بعد از باروری تخمک دراثر فرایندی به نام «گرده افشانی»، تخمدان شروع به رشد می کند.
گلبرگها می افتند و تخمک درون دانه رشد می کند. سرانجام تخمدان ( در بیشتر موارد به همراه سایر قسمت های گل ) ساختاری را حول دانه یا دانه ها به وجود می آورد که میوه نامیده می شود. رشد میوه تا زمان
بلوغ دانه ها ادامه می یابد. در برخی از میوه های چند دانه ای، مقدار رشد گوشت میوه متناسب با تعداد تخمک های بارور شده است.
میوه (ساختار گیاه). میوه ها تخمدان یا تخمدان های بالغ یک یا چند گل هستند. آنها در سه دسته اصلی تشریحی یافت می شوند: میوه های انباشته،
میوه های مرکب و میوه های ساده.
در برخی از میوه ها، بخش خوراکی آن از تخمدان به دست نمی آید، بلکه از اریل، مانند
ترنجبین یا
انار و
آناناس که بافت های گل و
ساقه آن غذا را فراهم می کنند، به دست می آید.
دانه های علف ها، میوه های ساده تک دانه ای هستند که در آن پریکارپ و پوسته بذر در یک لایه ترکیب شده اند. به این نوع میوه،
گندمه می گویند. به عنوان نمونه می توان به
غلات مانند گندم، جو،
جو دوسر و
برنج اشاره کرد.
کالبدشناسی میوه،
آناتومی گیاهی ساختار داخلی میوه است. در انواع توت ها و
شفت ها، پریکارپ بافت خوراکی اطراف دانه ها را تشکیل می دهد. در میوه های دیگر مانند
مرکبات و میوه های هسته دار ( مانند سردهٔ
پرونوس ) تنها لایه هایی از پریکارپ خورده می شود. در میوه های کاذب، بافت های دیگری به جای آن به بخش خوراکی میوه تبدیل می شوند، به عنوان مثال
نهنج گل در توت فرنگی. در
آجیل لایه سنگی اندوکارپ ست که دور مغز گردوی آمریکایی، گردو و … را دربر گرفته و پیش از مصرف جدا می شود.