[ویکی فقه] مرحوم فقیه راحل میرزا جواد تبریزی(ره) در سال۱۳۰۵ ش مطابق با ۱۳۴۵ هـ . ق در شهر تبریز در محله منجم باشی، نزدیک مسجد عربلر چشم به جهان گشود.
وی زندگی خود را در یک خانواده متوسط و متدیّن شروع کرد. پدر ایشـان به حاج علی کُبار معروف بود، و در محـل زندگی و بازار ایشان را به عنوان یک شخـص متدین و متعهد می شناختند. اهل مسجد بود و یک حجره تجارت خشکبار در سرای حاج میرابو الحسن داشت، مادر مرحوم میرزا(ره) خانم فاطمه سلطان از بانوان بسیار متدین و مؤمن بود. در بین بانوان شخصیت این بانو به زهد و تقوی معروف بود، مرحوم میرزا (ره) از پـدر و مادری متدیّن و دارای ویژگی معنوی والایی به دنیا آمد، معنویت این خانواده به قدری بود که در منزل خود یک نماز خانه دایر کرده بودند. تحصیلات از همان آغاز مرحوم میرزا(ره) در تحصیلات مدارس جدید بسیار موفق بود، همیشه از نمرات بالایی برخوردار می شد و مدیر و معلمین به خاطر استعداد سرشار و فوق العاده ایشان نوید آینده ای درخشان را می دادند. بعد از پایان دوره متوسطه، در سال دوم دبیرستان بود که مرحوم میرزا (ره) کم کم به خاطر جذابیت و معنویت حوزه علمیه و آشنائی با گروهی از طلاب فاضل، تصمیم به رها نمودن تحصیلات کلاسیک نمود. با توجه به اینکه خانواده مرحوم میرزا (ره) با ترک مدرسه موافق نبودند لذا ایشان دنبال بهانه ای می گشت تا بتواند دبیرستان را رها کرده و به دروس حوزه مشغول شود، بعد از مدتی مسئولین دبیرستان تصمیم می گیرند که درس موسیقی را جزء درسها قرار دهند، و با برگزاری اولین کلاس موسیقی مرحوم میرزا (ره) فرصت را مغتنم شمرده و با این بهانه که این خلاف شرع است دبیرستان را ترک می کند و حاضر نمی شود دیگر در آن مدرسه ادامه تحصیل دهد ، مدیر و معلمان با مراجعه به پدر مرحوم میرزا (ره) از او می خواهند که فرزند خود را از تصمیم خود منصرف نماید، زیرا او آینده ای درخشان دارد. لکن مرحوم میرزا (ره) مقاومت نموده، سرانجام با پناه بردن به مدرسه طالبیه تبریز و با جدّیت درس را شروع می کند، مدیر دبیرستان تصمیم می گیرد خود را به حجره مرحوم میرزا (ره) برساند و او را قانع به بازگشت به دبیرستان نماید، لذا با مقداری هدایا به حجره مرحوم میرزا (ره) می رود و از او می خواهد که به دبیرستان برگردد. لکن مرحوم میرزا (ره) می گوید: من با خدا عهد بسته ام که دروس حوزه را شروع کنم و این راه را انتخاب کرده و از تصمیم خود بر نمی گردم. من می خواهم راهی را بروم که نهایتش خدمت به دین و مذهب بر حق تشیع باشد. مرحوم میرزا(ره) در صدد بود ازهر راه ممکن رضایت پدر و مادر را جلب کند، زیرا که عدم رضایت آنها او را آزار می داد او با عشق و علاقه فراوان می خواست به دین خدمت کند و به خاطر مخالفت والدین آرامش نداشت، و همواره در فکر چاره جوئی بود، و این امر موجب شد که به استخاره پناه ببرد و با خدای خود عهد می بندد که اگر استخاره خوب آمد به درس حوزه ادامه دهد، و به تدریج رضایت والدین را جلب نماید، و اگر استخاره بد آمد آنچه که پدر و مادر به او امر کنند اطاعت نماید. مرحوم میرزا (ره) شنیده بود که شیخ هدایت غروی (ره) از اشخاصی است که استخاره او مجرّب است و در میان مردم شهر تبریز مشهور بود که مضمون استخاره را شرح می دهد، به نزد مرحوم شیخ هدایت(ره) رفته و استخاره طلب می کند، شیخ هدایت(ره) به محض آنکه استخاره را می گیرد چهره اش برافروخته می شود، مرحوم میرزا (ره) می گوید: یک لحظه با نگاه به چهره شیخ، ترسیدم، ناگهان رو به من کرد و گفت: چکار می خواهی بکنی پسر، می خواهی نبی (پیامبر) بشوی و پا درجای انبیاء بگذاری، من جایگاه تو را در نزد ائمه(علیهم السلام) می بینم !! بعد از آنکه استخاره را گرفتند، تصمیم می گیرند با جدّیت به درس حوزه ادامه دهند و از طرفی پدر و مادر خود را راضی کنند، که بعدها این رضایت حاصل شد، و پدر و مادر به داشتن چنین فرزندی افتخار می کرده و همیشه دعا گوی او بودند. ایشان در مدرسه طالبیه تبریز سکونت گزید و با مرحوم علامه شیخ محمد تقی جعفری(ره) هم حجره می گردد و با جدّیت شروع به درس خواندن می نماید تعهد به حضور در درس از آغاز مرحوم میرزا(ره) را در طالبیه تبریز شاخص کرده بود، و کم کم استعداد علمی او بروز می کند و توانست دروس سطح را در تبریز به پایان برساند، فاضل محترم آقای حاج میر علی اکبر فردوس (از تجار خیّر و متدیّن تبریز که از زمانی که فقیه مقدس، مرحوم میرزا(ره) در طالبیه تبریز مشغول به تحصیل بودند باهم آشنایی داشتند و در طول مرجعیت مرحوم میرزا (ره) ایشان وکیل و امین مرحوم میرزا (ره) در تبریز بودند،) در جمعی می فرمودند: وقتی مرحوم میرزا (ره) در طالبیه تبریز حرکت می کرد، به وضوح مشاهده می شد که طلاب متوجه او می شوند و با اشاره به یکدیگر می گویند: این شخص بسیار فاضل است و در تحصیل بسیار موفق است. طلاب از وجود ایشان در هر فرصتی استفاده می کردند و مقام علمی ایشان از همان جوانی که در طالبیه قدم می زدند، به وضوح مشخص بود و اوقات خود را صرف درس و بحث می کرد وعاشق کسب علم بود و طلاب سعی می کردند هنگامیکه میرزا(ره) در طالبیه در حال تردد بود از او استفاده کنند و در هر فرصت ممکن از علم سرشار او بهره ببرند. طلاب در طالبیه تبریز روزها حلقه بحثی داشتند که افراد فاضل و معروف مدرسه می نشستند و طلاب گرد آنان حلقه زده و شروع به سؤال و جواب می کردند، مرحوم میرزا(ره) هم حلقه بحثی داشت که از سایر حلقه های بحث شلوغتر بود و افراد دور بر ایشان را گرفته و شروع به بحث می کردند. تسلط و احاطه علمی مرحوم میرزا (ره) به قدری بود که طلاب به دور آن حلقه علمی با شوق و ذوق گرد می آمدند. مرحوم میرزا (ره) برغم مشکلات مادی با جدیت درس می خواند ایشان نقل کردند: چیزی در حجره برای خوردن نداشتیم من و علامه جعفری(ره) مانده بودیم چه کنیم، بعد از ظهر جمعه تاجری به مدرسه آمد و به ما مبلغی داد جهت نماز وحشت، توانستیم با آن پول چند روزی را بگذرانیم، خداوند متعال به ما عنایت می کرد و هرگاه با مشکلی برخورد می کردیم تفضلی می فرمود و ایام را پشت سر می گذاشتیم و در هر حال شکر گزار بوده و با گرسنگی و ناداری آشنا شده بودیم، احساس وظیفه و ادای آن موجب می شد توکلمان بیشتر باشد و به آنچه که خدا مقدر کرده بود می ساختیم. هجرت به قم پس از چند سال تحصیل کم کم مرحوم میرزا (ره) احساس می کند که باید حوزه تبریز را ترک کرده و به حوزه علمیه قم منتقل شود تا مراتب علمی خود را آنجا کامل نماید. در سال ۱۳۶۴ هـ.ق در حالی که مرحوم میرزا (ره) ۱۹ سال بیشتر نداشت. به قم منتقل می شوند و در درس آیت الله سید محمد حجت کوه کمری(ره) چهار سال اصول و فقه حاضر می شوند، و درس آیت الله رضی زنوزی تبریزی(ره) چهار سال، اصول و فقه حاضر می شوند و چهار سال، درس فقه در نزد مرحوم آیت الله خراسانی(ره) تلمذ می کند و در طول سکونت در قم که نه سال طول کشید در دروس فقه استاد الفقهاء و المجتهدین آیت الله بروجردی(ره) اصول و فقه حاضر می شود که عمده استفاده ایشان از سید بروجردی(ره) بوده است که مورد توجه ایشان قرار می گیرند، و به خاطر تسلط و استعداد علمی ایشان را جزء ممتحنین حوزه قرار می دهد. کرسی درس مرحوم میرزا (ره) در قم از رونق خاصی برخوردار بود. درس ایشان زبانزد طلاب بود و مسجد نو ـ روبروی شیخان ـ مملو از طلاب می شد، و به قول آیت الله شیخ یحیی انصاری شیرازی(حفظه الله)، درس مرحوم میرزا (ره) به قدری شیرین و با محتوا بود که هنوز حلاوت آن درس را احساس می کنم و آن گونه درس را بعدها نیافتیم. حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رضائیان می گوید: من هم از ایران به نجف رفتم و مدتی در حوزه نجف بودم. بعد یک سفر به ایران داشتم که به محضر مبارک شیخ آیت الله میرزا هاشم (ره) رسیدم و ایشان تا مرا دید، با شوق و ذوق خاصی از من سؤال کرد: از میرزا جواد (ره) چه خبر، ایشان چه کار می کند؟ واقعاً میرزا جولان فکر داشت. مرحوم میرزا هاشم (ره) از هیچ کس سؤال نکرد، فقط جویای حال میرزا(ره) شد، و این خود نشان می داد که مرحوم میرزا(ره) کسی نبود که فراموش شود. هجرت به نجف مرحوم میرزا(ره) می فرمودند: ما در حوزه قم بودیم و آوازه حوزه نجف را می شنیدیم. خیلی در حسرت نجف می سوختم، ولکن راهی برای هجرت به آن دیار نمی یافتم، همیشه در این فکر بودم که آیا می شود روزی ما هم موفق شویم حوزه نجف را درک کنیم و در جواز مرقد مطهر امیرالمؤمنین و ابا عبدالله الحسین(علیهما السلام) ادامه تحصیل دهم، و این آرزو موجب شده بود که توسل فراوان داشته باشم تا آنکه خداوند متعال حاجت من را برآورده کرد، و در یک جلسه علمی که داشتیم خدا عنایت کرد و اسباب مهیا شد و موفق به هجرت به نجف شدم. خصوصیات آن جلسه به نقل از مرحوم میرزا(ره) اینگونه است، که ایشان فرمودند: بعضی تجار تبریزی، از تهران یا تبریز به قم می آمدند، و طلاب آذربایجانی را به میهمانی دعوت می کردند، یک روز حاج یعقوب اپکچی(ره) از تجّار متدّین تبریز ساکن در تهران به قم آمده بود و طلاب را دعوت کرد، من هم در آن جمع بودم، در آن جمع عده زیادی از علماء که بعضی از آنان از مراجع بودند، حضور داشتند، آن زمان من هم یک طلبه جوان بودم، در آن جلسه مسأله علمی مطرح شد که در اطراف این موضوع طلاب بحث کردند، که من وارد بحث شده و گفتم جواب مسئله این نیست که می گویید، بلکه جواب این است. نخسـت بعضی طلاب از اینکه من وارد بحث شدم خوششان نیامد، لکن کم کم بعضی از فضلاء جلسه حرف مرا تأیید کردند، و این موجب شد که میزبان توجه خاصی به من کند. خود را به من رساند و گفت اگر آقایان رفتند شما بمان با تو کار دارم. بعد از رفتن کلیه افراد حاج یعقوب(ره) به نزد من آمد و گفت: ما شاء الله مسلط هستی. دوست دارم اگر حاجتی داری برایت برآورده کنم. مرحوم میرزا (ره) گفتند: ما که دنبال حوائج دنیا نمی گشتیم و فقط به درس و بحث مشغول بودیم، به او گفتم سالها است آرزو دارم حوزه نجف را ببینم و در آنجا تحصیل کنم، لکن امکانات و خرجی راه و استقرار در نجف را ندارم، مرحوم میرزا (ره) می گوید: این تاجر به من قول داد کارهایم را انجام دهد، و در مدت سه روز ضمـن تهیه گذرنامه تمام ما یحتاج راه را تهیه کرد. من به عنایت اهل بیت (علیهم السلام) به نجف اشرف سفر کردم تا نجف بودم این تاجر متدین گاهی به من عنایت داشت، و حتی بعد از بازگشت از نجف محبتهای فراوانی کرد، و هر چند وقت یک بار به دیدنم می آمد، خدا رحمتش کند ... بعداز آنکه مرحوم میرزا(ره) به نجف اشرف می رسد بعد از زیارت مرقد مطهر امیر المؤمنین علی بن ابیطالب(علیه السلام) در مدرسه خلیلی مهمان دوست دیرین خود مرحوم شهید آیت الله میرزا علی غروی(ره) می گردد، و بعد از چند روز یک حجره ای در مدرسه قوام السلطنه شیرازی که در پشت مسجد طوسی قرار داشت به دست می آورد، و مشغول تدریس مکاسب و کفایه در مسجد خضراء و مسجد عمران شدند و روز به روز بر وسعت حوزه درسشان افزوده می گردد، تاریخ دقیق هجرت مرحوم میرزا (ره) به نجف اشرف سال ۱۳۷۱ هـ . ق است. حجت الاسلام و المسلمین سید علی مرعشی در خصوص فضل مرحوم میرزا(ره) می گفتند: مرحوم میرزا(ره) از نجف به کربلا با ماشین چوبی که آن زمان بود می رفتند و در ماشین جدّ ما آیت الله سید محمد مرعشی(ره) حضور داشت عده ای از طلاب هم بودند در بین راه بعضی عوام مسائلی را از طلاب می پرسند که سؤال و جواب رد و بدل می شود که مرحوم میرزا(ره) با اشکال به جواب بعضی مسائل، جواب صحیح را می دهد، سید علی مرعشی می گوید، مرحوم میرزا(ره) مورد توجه جدّ ما قرار می گیرد و آدرس حجره او را گرفته و بعداز چند روز به حجره مرحوم میرزا(ره) رفته و مبلغی را هدیه می کند من هم از کربلا آمده بودم تعدادی عباء آورده بودم که یکی را همان آنجا به میرزا(ره) تقدیم کردیم، جدّ ما از تسلط مرحوم میرزا(ره) بسیار مسرور شده بود و لذا میرزا(ره) را مورد عنایت خود قرار داد. یکی از ویژگیهایی مرحوم میرزا(ره) در نجف اشرف، که تمام فضلای نجف آن را به کرات مشاهده کردند وبه آن شهادت می دهند، توسل و ولاء مرحوم میرزا(ره) بود، که علاوه بر جدّیت در درس، و غرق در مسائل علمی، همواره توسل به درگاه اهل بیت(علیهم السلام) را از یاد نمی برد و در انجام این کار زبانزد بود، فاضل محترم حجت الاسلام والمسلمین محمد علی مظاهری می گوید: توفیق یافتم با تعدادی از دوستان در سال ۱۳۸۴ش به زیارت عتبات مقدسه نجف اشرف سفر نمایم و سعادت یاری کرد خدمت آیت الله سیستانی(دام ظله) رسیدم در آنجا ضمن رساندن سلام مخصوص مرحوم میرزا(ره) به ایشان، در خصوص شخصیت مرحوم میرزا(ره) صحبت شد، آیت الله سیستانی(حفظه الله) فرمودند: میرزای تبریزی از وقتی که نجف اشرف بود ولای عجیبی داشتند و محب سر سخت اهل بیت (علیهم السلام) بودند. مرحوم میرزا(ره) هنگام ورود به نجف در درسهای گوناگونی حضور یافت، لیکن در نهایت پایبند درس مرحوم آیت الله العظمی خوئی(ره) گردید، و بتدریج از چهره های شاخص درس این استاد بزرگوار و عظیم الشأن گردیده و مورد توجه ویژه ایشان قرار گرفت، معروف است که در آغاز حاضر شدن مرحوم میرزا(ره) در درس آیت الله العظمی خوئی(ره)، سید(ره) از مرحوم آیت الله محمد علی توحیدی(ره) سؤال می کند که این شخص کیست. شیخ توحیدی(ره) می گوید: این جواد است. اهل تبریز، سید خوئی(ره) می گوید: این شخص آینده بسیار درخشانی دارد و کم کم موجب می شود که سید خوئی(ره) ایشان را به شورای استفتاء خود دعوت کند، مرحوم میرزا(ره) را می توان یکی از شاگردان برجسته و مبرز مرحوم آیت الله خوئی(ره) دانست که همیشه مورد عنایت و توجه خاص استاد بود، و دراغلب جلسات علمی خصوصی استادشان نیز شرکت می نمود، و دربحثها و درسها با طرح اشکالات و مطرح کردن بحثهای علمی بر هر چه پربار شدن محفل علمی می افزودند. استاد علاوه بر تدریس و تحقیق در حوزه علمیه نجف، از امر تبلیغ احکام و مسائل دینی مردم نیز غافل نبود، و در ایام تبلیغی و فرصتهای مناسب به نقاط نیازمند تبلیغ، مسافرت می کرد و به تبلیغ احکام الله می پرداخت... بازگشت به قم بعد از گذشت مدتی بعضی از شاگردان مرحوم میرزا (ره) که خود به درس خارج رسیده بودند، از ایشان می خواهند که به تدریس خارج پرداخته تا بتوانند طلاب از وجود ایشان استفاده کامل نمایند، ایشان درس خارج را در مسجد عمران شروع می نماید، تدریسی که سالها ادامه یافت تا آن که ماموران رژیم بعث عراق در شب جمعه سال ۱۳۵۴ش با یورش به حوزه نجف اشرف فضلاء و طلاب را دستگیر کرده و از جمله مرحوم میرزا (ره) را در راه بازگشت از کربلا به نجـف دستگیر و در زندان (خان النصف) که در میان راه کربلا و نجف ـ قرار داشت زندانی می کنند، دستگیری فضلاء و طلاب نیم ساعت به غروب آفتاب شب جمعه شروع و مرحوم میرزا(ره) شب هنگام دستگیر می شود، رژیم بعث هر طلبه ای را در خیابان و معابر عمومی مشاهده می کرد او را دستگیر و روانه قرارگاههای ارتش می نمود. بعداز دو روز مرحوم میرزا (ره) از زندان آزاد می گردد و به او یک هفته دولت بعث وقت می دهد که خاک عراق را ترک کند، روحیه مرحوم میرزا (ره) بعداز قضیه زندان خان النصف بسیار تغییر کرده بود، و برخورد تحقیر آمیز رژیم بعث سخت بر ایشان اثر گذاشت بود، لذا تصمیم گرفتند به هر نحو ممکن خاک عراق را ترک کند حجت الاسلام والمسلمین سید علی مرعشی به نقل از پدر بزرگوارشان آیت الله سید جعفر مرعشی(ره) می گوید: آیت الله خوئی(ره)، میرزا (ره) را به نهار دعوت می کند و می گوید: میرزا بمان شاید بتوان کاری کرد، لکن میرزا (ره) می گفت نه من تصمیم گرفته ام بروم و بر رفتن اصرار داشت، مرحوم میرزا(ره) می گفت من استخاره گرفته ام و استخاره بسیار خوب آمده. از این رو میرزا(ره) در فاصله کوتاهی زندگی خود را جمع نموده و به سمت ایران حرکت کردند، و هنگامی که به مرز عراق رسیدند خبر لغو حکم تبعید ایشان رسید، لیکن میرزا (ره) قبول نکردند و به سمت خاک ایران حرکت کردند مرحوم میرزا(ره) درقم مستقر می شوند و کم کم خبر حضور مرحوم میرزا(ره) در قم منتشر می شود، و طلاب کم کم در اطراف مرحوم میرزا (ره) جمع شدند، حتی بعضی از شاگردان مرحوم میرزا (ره) از نجف به قم آمدند، مرحوم میرزا (ره) در آغاز درس خارج خود را در مسجد کوچکی که روبروی مسجد فاطمیه (گذرخان) بود شروع می کنند، لکن بعداز یک هفته به خاطر استقبال طلاب به مسجد عشقعلی منتقل می شود، و بعداز مدتی جای آن مسجد هم کفاف نمی کند به حسینه ارک منتقل می شود، و بعداز مدتی حسینه ارک هم پاسخگوی فضلائی که در درس فقه شرکت می کردند نمی باشد لذا درس فقه به مسجد اعظم منتقل می شود، تدریس ایشان از هنگام ورود به قم درسال ۱۳۵۵ش تا شوال سال ۱۴۲۷ق مطابق با آذر ۱۳۸۵ش ادامه یافت، مرحوم میرزا (ره) در سالهای حضور در قم مقید به درس بودند و کمتر درس خود را تعطیل می کردند و حتی ایشان وقتی روزها از درس فقه فارغ می شدند یک درس فقه دیگر در بیت داشتند که بعدها به خاطر کثرت استفتائات به جلسه استفتاء تبدیل شد. میرزا(ره) غیر از چهار سال آخر عمرشان که در بیماری بسر می بردند به تدریس منظم دروس اصول و فقه اشتغال داشتند، و در طول حضور مرحوم میرزا(ره) در قم حتی در ایام جنگ و بمباران مشاهده نشد که درس ایشان تعطیل شود. آثار ۱ـ ارشاد الطالب فی شرح المکاسب ـ ۷ جلد ۲ـ تنقیح مبانی العروة (طهارة) ـ ۷ جلد ۳ـ تنقیح مبانی العروة والمناسک (الحج) ـ ۳ جلد ۴ـ اسس القضاء والشهادات ۵ـ اسس الحدود والتعزیرات ۶ـ کتاب القصاص ۷ـ کتاب الدیات ۸ـ طبقات الرجال (فعلاً ۴ جلد اسانید کافی چاپ شده است) ۹ـ الدروس فی علم الاصول (دوره کامل اصول) ۱۰ـ تنقیح مبانی العروة (الصلاة) (در حال چاپ) ۱۱ـ تنقیح مبانی العروة (کتاب الصوم) ۱۲ـ تنقیح مبانی العروة (کتاب الزکاة والخمس) ۱۳ـ صراط النجاة ۱۲ جلد ۱۴ـ کتاب ظلمات فاطمة الزهراء(علیها السلام) (در حال چاپ) ۱۵ـ کتاب امیر المؤمنین علی بن ابی طالب: (در حال چاپ) ۱۶ـ فدک ۱۷ـ الشعائر الحسینیة ۱۸ـ زیارت عاشوراء فراتر از یک شبهه (در حال چاپ) ۱۹ـ زیارت عاشوراء فوق الشبهات ۲۰ـ نفی السهو عن النبی(صلی الله علیه وآله) ۲۱ـ نصوص الصحیحة علی الائمة(علیهم السلام) ۲۲ـ الانوار الهیة فی مسائل العقائدیة ۲۳ـ النکات الرجالیة (مخطوط) ۲۴ـ ما استفدت من الروایات فی استنباط الاحکام الشرعیة (وسائل الشیعة مخطوط) ۲۵ـ النصایح وفات مرحوم میرزا پس از ۸۲ سال نورافشانی در شب ۲۷ شوال سال ۱۴۲۷ هـ. ق در شهر مقدس قم خاموش گشت و جهان از فیض وجود این عالم گرانمایه محروم شد و در مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت معصومه کنار قطعه بزرگان و مفاخر مذهب آرامید. منبعسایت اطلاع رسانی آیة الله العظمی میرزا جواد آقا تبریزی
وی زندگی خود را در یک خانواده متوسط و متدیّن شروع کرد. پدر ایشـان به حاج علی کُبار معروف بود، و در محـل زندگی و بازار ایشان را به عنوان یک شخـص متدین و متعهد می شناختند. اهل مسجد بود و یک حجره تجارت خشکبار در سرای حاج میرابو الحسن داشت، مادر مرحوم میرزا(ره) خانم فاطمه سلطان از بانوان بسیار متدین و مؤمن بود. در بین بانوان شخصیت این بانو به زهد و تقوی معروف بود، مرحوم میرزا (ره) از پـدر و مادری متدیّن و دارای ویژگی معنوی والایی به دنیا آمد، معنویت این خانواده به قدری بود که در منزل خود یک نماز خانه دایر کرده بودند. تحصیلات از همان آغاز مرحوم میرزا(ره) در تحصیلات مدارس جدید بسیار موفق بود، همیشه از نمرات بالایی برخوردار می شد و مدیر و معلمین به خاطر استعداد سرشار و فوق العاده ایشان نوید آینده ای درخشان را می دادند. بعد از پایان دوره متوسطه، در سال دوم دبیرستان بود که مرحوم میرزا (ره) کم کم به خاطر جذابیت و معنویت حوزه علمیه و آشنائی با گروهی از طلاب فاضل، تصمیم به رها نمودن تحصیلات کلاسیک نمود. با توجه به اینکه خانواده مرحوم میرزا (ره) با ترک مدرسه موافق نبودند لذا ایشان دنبال بهانه ای می گشت تا بتواند دبیرستان را رها کرده و به دروس حوزه مشغول شود، بعد از مدتی مسئولین دبیرستان تصمیم می گیرند که درس موسیقی را جزء درسها قرار دهند، و با برگزاری اولین کلاس موسیقی مرحوم میرزا (ره) فرصت را مغتنم شمرده و با این بهانه که این خلاف شرع است دبیرستان را ترک می کند و حاضر نمی شود دیگر در آن مدرسه ادامه تحصیل دهد ، مدیر و معلمان با مراجعه به پدر مرحوم میرزا (ره) از او می خواهند که فرزند خود را از تصمیم خود منصرف نماید، زیرا او آینده ای درخشان دارد. لکن مرحوم میرزا (ره) مقاومت نموده، سرانجام با پناه بردن به مدرسه طالبیه تبریز و با جدّیت درس را شروع می کند، مدیر دبیرستان تصمیم می گیرد خود را به حجره مرحوم میرزا (ره) برساند و او را قانع به بازگشت به دبیرستان نماید، لذا با مقداری هدایا به حجره مرحوم میرزا (ره) می رود و از او می خواهد که به دبیرستان برگردد. لکن مرحوم میرزا (ره) می گوید: من با خدا عهد بسته ام که دروس حوزه را شروع کنم و این راه را انتخاب کرده و از تصمیم خود بر نمی گردم. من می خواهم راهی را بروم که نهایتش خدمت به دین و مذهب بر حق تشیع باشد. مرحوم میرزا(ره) در صدد بود ازهر راه ممکن رضایت پدر و مادر را جلب کند، زیرا که عدم رضایت آنها او را آزار می داد او با عشق و علاقه فراوان می خواست به دین خدمت کند و به خاطر مخالفت والدین آرامش نداشت، و همواره در فکر چاره جوئی بود، و این امر موجب شد که به استخاره پناه ببرد و با خدای خود عهد می بندد که اگر استخاره خوب آمد به درس حوزه ادامه دهد، و به تدریج رضایت والدین را جلب نماید، و اگر استخاره بد آمد آنچه که پدر و مادر به او امر کنند اطاعت نماید. مرحوم میرزا (ره) شنیده بود که شیخ هدایت غروی (ره) از اشخاصی است که استخاره او مجرّب است و در میان مردم شهر تبریز مشهور بود که مضمون استخاره را شرح می دهد، به نزد مرحوم شیخ هدایت(ره) رفته و استخاره طلب می کند، شیخ هدایت(ره) به محض آنکه استخاره را می گیرد چهره اش برافروخته می شود، مرحوم میرزا (ره) می گوید: یک لحظه با نگاه به چهره شیخ، ترسیدم، ناگهان رو به من کرد و گفت: چکار می خواهی بکنی پسر، می خواهی نبی (پیامبر) بشوی و پا درجای انبیاء بگذاری، من جایگاه تو را در نزد ائمه(علیهم السلام) می بینم !! بعد از آنکه استخاره را گرفتند، تصمیم می گیرند با جدّیت به درس حوزه ادامه دهند و از طرفی پدر و مادر خود را راضی کنند، که بعدها این رضایت حاصل شد، و پدر و مادر به داشتن چنین فرزندی افتخار می کرده و همیشه دعا گوی او بودند. ایشان در مدرسه طالبیه تبریز سکونت گزید و با مرحوم علامه شیخ محمد تقی جعفری(ره) هم حجره می گردد و با جدّیت شروع به درس خواندن می نماید تعهد به حضور در درس از آغاز مرحوم میرزا(ره) را در طالبیه تبریز شاخص کرده بود، و کم کم استعداد علمی او بروز می کند و توانست دروس سطح را در تبریز به پایان برساند، فاضل محترم آقای حاج میر علی اکبر فردوس (از تجار خیّر و متدیّن تبریز که از زمانی که فقیه مقدس، مرحوم میرزا(ره) در طالبیه تبریز مشغول به تحصیل بودند باهم آشنایی داشتند و در طول مرجعیت مرحوم میرزا (ره) ایشان وکیل و امین مرحوم میرزا (ره) در تبریز بودند،) در جمعی می فرمودند: وقتی مرحوم میرزا (ره) در طالبیه تبریز حرکت می کرد، به وضوح مشاهده می شد که طلاب متوجه او می شوند و با اشاره به یکدیگر می گویند: این شخص بسیار فاضل است و در تحصیل بسیار موفق است. طلاب از وجود ایشان در هر فرصتی استفاده می کردند و مقام علمی ایشان از همان جوانی که در طالبیه قدم می زدند، به وضوح مشخص بود و اوقات خود را صرف درس و بحث می کرد وعاشق کسب علم بود و طلاب سعی می کردند هنگامیکه میرزا(ره) در طالبیه در حال تردد بود از او استفاده کنند و در هر فرصت ممکن از علم سرشار او بهره ببرند. طلاب در طالبیه تبریز روزها حلقه بحثی داشتند که افراد فاضل و معروف مدرسه می نشستند و طلاب گرد آنان حلقه زده و شروع به سؤال و جواب می کردند، مرحوم میرزا(ره) هم حلقه بحثی داشت که از سایر حلقه های بحث شلوغتر بود و افراد دور بر ایشان را گرفته و شروع به بحث می کردند. تسلط و احاطه علمی مرحوم میرزا (ره) به قدری بود که طلاب به دور آن حلقه علمی با شوق و ذوق گرد می آمدند. مرحوم میرزا (ره) برغم مشکلات مادی با جدیت درس می خواند ایشان نقل کردند: چیزی در حجره برای خوردن نداشتیم من و علامه جعفری(ره) مانده بودیم چه کنیم، بعد از ظهر جمعه تاجری به مدرسه آمد و به ما مبلغی داد جهت نماز وحشت، توانستیم با آن پول چند روزی را بگذرانیم، خداوند متعال به ما عنایت می کرد و هرگاه با مشکلی برخورد می کردیم تفضلی می فرمود و ایام را پشت سر می گذاشتیم و در هر حال شکر گزار بوده و با گرسنگی و ناداری آشنا شده بودیم، احساس وظیفه و ادای آن موجب می شد توکلمان بیشتر باشد و به آنچه که خدا مقدر کرده بود می ساختیم. هجرت به قم پس از چند سال تحصیل کم کم مرحوم میرزا (ره) احساس می کند که باید حوزه تبریز را ترک کرده و به حوزه علمیه قم منتقل شود تا مراتب علمی خود را آنجا کامل نماید. در سال ۱۳۶۴ هـ.ق در حالی که مرحوم میرزا (ره) ۱۹ سال بیشتر نداشت. به قم منتقل می شوند و در درس آیت الله سید محمد حجت کوه کمری(ره) چهار سال اصول و فقه حاضر می شوند، و درس آیت الله رضی زنوزی تبریزی(ره) چهار سال، اصول و فقه حاضر می شوند و چهار سال، درس فقه در نزد مرحوم آیت الله خراسانی(ره) تلمذ می کند و در طول سکونت در قم که نه سال طول کشید در دروس فقه استاد الفقهاء و المجتهدین آیت الله بروجردی(ره) اصول و فقه حاضر می شود که عمده استفاده ایشان از سید بروجردی(ره) بوده است که مورد توجه ایشان قرار می گیرند، و به خاطر تسلط و استعداد علمی ایشان را جزء ممتحنین حوزه قرار می دهد. کرسی درس مرحوم میرزا (ره) در قم از رونق خاصی برخوردار بود. درس ایشان زبانزد طلاب بود و مسجد نو ـ روبروی شیخان ـ مملو از طلاب می شد، و به قول آیت الله شیخ یحیی انصاری شیرازی(حفظه الله)، درس مرحوم میرزا (ره) به قدری شیرین و با محتوا بود که هنوز حلاوت آن درس را احساس می کنم و آن گونه درس را بعدها نیافتیم. حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رضائیان می گوید: من هم از ایران به نجف رفتم و مدتی در حوزه نجف بودم. بعد یک سفر به ایران داشتم که به محضر مبارک شیخ آیت الله میرزا هاشم (ره) رسیدم و ایشان تا مرا دید، با شوق و ذوق خاصی از من سؤال کرد: از میرزا جواد (ره) چه خبر، ایشان چه کار می کند؟ واقعاً میرزا جولان فکر داشت. مرحوم میرزا هاشم (ره) از هیچ کس سؤال نکرد، فقط جویای حال میرزا(ره) شد، و این خود نشان می داد که مرحوم میرزا(ره) کسی نبود که فراموش شود. هجرت به نجف مرحوم میرزا(ره) می فرمودند: ما در حوزه قم بودیم و آوازه حوزه نجف را می شنیدیم. خیلی در حسرت نجف می سوختم، ولکن راهی برای هجرت به آن دیار نمی یافتم، همیشه در این فکر بودم که آیا می شود روزی ما هم موفق شویم حوزه نجف را درک کنیم و در جواز مرقد مطهر امیرالمؤمنین و ابا عبدالله الحسین(علیهما السلام) ادامه تحصیل دهم، و این آرزو موجب شده بود که توسل فراوان داشته باشم تا آنکه خداوند متعال حاجت من را برآورده کرد، و در یک جلسه علمی که داشتیم خدا عنایت کرد و اسباب مهیا شد و موفق به هجرت به نجف شدم. خصوصیات آن جلسه به نقل از مرحوم میرزا(ره) اینگونه است، که ایشان فرمودند: بعضی تجار تبریزی، از تهران یا تبریز به قم می آمدند، و طلاب آذربایجانی را به میهمانی دعوت می کردند، یک روز حاج یعقوب اپکچی(ره) از تجّار متدّین تبریز ساکن در تهران به قم آمده بود و طلاب را دعوت کرد، من هم در آن جمع بودم، در آن جمع عده زیادی از علماء که بعضی از آنان از مراجع بودند، حضور داشتند، آن زمان من هم یک طلبه جوان بودم، در آن جلسه مسأله علمی مطرح شد که در اطراف این موضوع طلاب بحث کردند، که من وارد بحث شده و گفتم جواب مسئله این نیست که می گویید، بلکه جواب این است. نخسـت بعضی طلاب از اینکه من وارد بحث شدم خوششان نیامد، لکن کم کم بعضی از فضلاء جلسه حرف مرا تأیید کردند، و این موجب شد که میزبان توجه خاصی به من کند. خود را به من رساند و گفت اگر آقایان رفتند شما بمان با تو کار دارم. بعد از رفتن کلیه افراد حاج یعقوب(ره) به نزد من آمد و گفت: ما شاء الله مسلط هستی. دوست دارم اگر حاجتی داری برایت برآورده کنم. مرحوم میرزا (ره) گفتند: ما که دنبال حوائج دنیا نمی گشتیم و فقط به درس و بحث مشغول بودیم، به او گفتم سالها است آرزو دارم حوزه نجف را ببینم و در آنجا تحصیل کنم، لکن امکانات و خرجی راه و استقرار در نجف را ندارم، مرحوم میرزا (ره) می گوید: این تاجر به من قول داد کارهایم را انجام دهد، و در مدت سه روز ضمـن تهیه گذرنامه تمام ما یحتاج راه را تهیه کرد. من به عنایت اهل بیت (علیهم السلام) به نجف اشرف سفر کردم تا نجف بودم این تاجر متدین گاهی به من عنایت داشت، و حتی بعد از بازگشت از نجف محبتهای فراوانی کرد، و هر چند وقت یک بار به دیدنم می آمد، خدا رحمتش کند ... بعداز آنکه مرحوم میرزا(ره) به نجف اشرف می رسد بعد از زیارت مرقد مطهر امیر المؤمنین علی بن ابیطالب(علیه السلام) در مدرسه خلیلی مهمان دوست دیرین خود مرحوم شهید آیت الله میرزا علی غروی(ره) می گردد، و بعد از چند روز یک حجره ای در مدرسه قوام السلطنه شیرازی که در پشت مسجد طوسی قرار داشت به دست می آورد، و مشغول تدریس مکاسب و کفایه در مسجد خضراء و مسجد عمران شدند و روز به روز بر وسعت حوزه درسشان افزوده می گردد، تاریخ دقیق هجرت مرحوم میرزا (ره) به نجف اشرف سال ۱۳۷۱ هـ . ق است. حجت الاسلام و المسلمین سید علی مرعشی در خصوص فضل مرحوم میرزا(ره) می گفتند: مرحوم میرزا(ره) از نجف به کربلا با ماشین چوبی که آن زمان بود می رفتند و در ماشین جدّ ما آیت الله سید محمد مرعشی(ره) حضور داشت عده ای از طلاب هم بودند در بین راه بعضی عوام مسائلی را از طلاب می پرسند که سؤال و جواب رد و بدل می شود که مرحوم میرزا(ره) با اشکال به جواب بعضی مسائل، جواب صحیح را می دهد، سید علی مرعشی می گوید، مرحوم میرزا(ره) مورد توجه جدّ ما قرار می گیرد و آدرس حجره او را گرفته و بعداز چند روز به حجره مرحوم میرزا(ره) رفته و مبلغی را هدیه می کند من هم از کربلا آمده بودم تعدادی عباء آورده بودم که یکی را همان آنجا به میرزا(ره) تقدیم کردیم، جدّ ما از تسلط مرحوم میرزا(ره) بسیار مسرور شده بود و لذا میرزا(ره) را مورد عنایت خود قرار داد. یکی از ویژگیهایی مرحوم میرزا(ره) در نجف اشرف، که تمام فضلای نجف آن را به کرات مشاهده کردند وبه آن شهادت می دهند، توسل و ولاء مرحوم میرزا(ره) بود، که علاوه بر جدّیت در درس، و غرق در مسائل علمی، همواره توسل به درگاه اهل بیت(علیهم السلام) را از یاد نمی برد و در انجام این کار زبانزد بود، فاضل محترم حجت الاسلام والمسلمین محمد علی مظاهری می گوید: توفیق یافتم با تعدادی از دوستان در سال ۱۳۸۴ش به زیارت عتبات مقدسه نجف اشرف سفر نمایم و سعادت یاری کرد خدمت آیت الله سیستانی(دام ظله) رسیدم در آنجا ضمن رساندن سلام مخصوص مرحوم میرزا(ره) به ایشان، در خصوص شخصیت مرحوم میرزا(ره) صحبت شد، آیت الله سیستانی(حفظه الله) فرمودند: میرزای تبریزی از وقتی که نجف اشرف بود ولای عجیبی داشتند و محب سر سخت اهل بیت (علیهم السلام) بودند. مرحوم میرزا(ره) هنگام ورود به نجف در درسهای گوناگونی حضور یافت، لیکن در نهایت پایبند درس مرحوم آیت الله العظمی خوئی(ره) گردید، و بتدریج از چهره های شاخص درس این استاد بزرگوار و عظیم الشأن گردیده و مورد توجه ویژه ایشان قرار گرفت، معروف است که در آغاز حاضر شدن مرحوم میرزا(ره) در درس آیت الله العظمی خوئی(ره)، سید(ره) از مرحوم آیت الله محمد علی توحیدی(ره) سؤال می کند که این شخص کیست. شیخ توحیدی(ره) می گوید: این جواد است. اهل تبریز، سید خوئی(ره) می گوید: این شخص آینده بسیار درخشانی دارد و کم کم موجب می شود که سید خوئی(ره) ایشان را به شورای استفتاء خود دعوت کند، مرحوم میرزا(ره) را می توان یکی از شاگردان برجسته و مبرز مرحوم آیت الله خوئی(ره) دانست که همیشه مورد عنایت و توجه خاص استاد بود، و دراغلب جلسات علمی خصوصی استادشان نیز شرکت می نمود، و دربحثها و درسها با طرح اشکالات و مطرح کردن بحثهای علمی بر هر چه پربار شدن محفل علمی می افزودند. استاد علاوه بر تدریس و تحقیق در حوزه علمیه نجف، از امر تبلیغ احکام و مسائل دینی مردم نیز غافل نبود، و در ایام تبلیغی و فرصتهای مناسب به نقاط نیازمند تبلیغ، مسافرت می کرد و به تبلیغ احکام الله می پرداخت... بازگشت به قم بعد از گذشت مدتی بعضی از شاگردان مرحوم میرزا (ره) که خود به درس خارج رسیده بودند، از ایشان می خواهند که به تدریس خارج پرداخته تا بتوانند طلاب از وجود ایشان استفاده کامل نمایند، ایشان درس خارج را در مسجد عمران شروع می نماید، تدریسی که سالها ادامه یافت تا آن که ماموران رژیم بعث عراق در شب جمعه سال ۱۳۵۴ش با یورش به حوزه نجف اشرف فضلاء و طلاب را دستگیر کرده و از جمله مرحوم میرزا (ره) را در راه بازگشت از کربلا به نجـف دستگیر و در زندان (خان النصف) که در میان راه کربلا و نجف ـ قرار داشت زندانی می کنند، دستگیری فضلاء و طلاب نیم ساعت به غروب آفتاب شب جمعه شروع و مرحوم میرزا(ره) شب هنگام دستگیر می شود، رژیم بعث هر طلبه ای را در خیابان و معابر عمومی مشاهده می کرد او را دستگیر و روانه قرارگاههای ارتش می نمود. بعداز دو روز مرحوم میرزا (ره) از زندان آزاد می گردد و به او یک هفته دولت بعث وقت می دهد که خاک عراق را ترک کند، روحیه مرحوم میرزا (ره) بعداز قضیه زندان خان النصف بسیار تغییر کرده بود، و برخورد تحقیر آمیز رژیم بعث سخت بر ایشان اثر گذاشت بود، لذا تصمیم گرفتند به هر نحو ممکن خاک عراق را ترک کند حجت الاسلام والمسلمین سید علی مرعشی به نقل از پدر بزرگوارشان آیت الله سید جعفر مرعشی(ره) می گوید: آیت الله خوئی(ره)، میرزا (ره) را به نهار دعوت می کند و می گوید: میرزا بمان شاید بتوان کاری کرد، لکن میرزا (ره) می گفت نه من تصمیم گرفته ام بروم و بر رفتن اصرار داشت، مرحوم میرزا(ره) می گفت من استخاره گرفته ام و استخاره بسیار خوب آمده. از این رو میرزا(ره) در فاصله کوتاهی زندگی خود را جمع نموده و به سمت ایران حرکت کردند، و هنگامی که به مرز عراق رسیدند خبر لغو حکم تبعید ایشان رسید، لیکن میرزا (ره) قبول نکردند و به سمت خاک ایران حرکت کردند مرحوم میرزا(ره) درقم مستقر می شوند و کم کم خبر حضور مرحوم میرزا(ره) در قم منتشر می شود، و طلاب کم کم در اطراف مرحوم میرزا (ره) جمع شدند، حتی بعضی از شاگردان مرحوم میرزا (ره) از نجف به قم آمدند، مرحوم میرزا (ره) در آغاز درس خارج خود را در مسجد کوچکی که روبروی مسجد فاطمیه (گذرخان) بود شروع می کنند، لکن بعداز یک هفته به خاطر استقبال طلاب به مسجد عشقعلی منتقل می شود، و بعداز مدتی جای آن مسجد هم کفاف نمی کند به حسینه ارک منتقل می شود، و بعداز مدتی حسینه ارک هم پاسخگوی فضلائی که در درس فقه شرکت می کردند نمی باشد لذا درس فقه به مسجد اعظم منتقل می شود، تدریس ایشان از هنگام ورود به قم درسال ۱۳۵۵ش تا شوال سال ۱۴۲۷ق مطابق با آذر ۱۳۸۵ش ادامه یافت، مرحوم میرزا (ره) در سالهای حضور در قم مقید به درس بودند و کمتر درس خود را تعطیل می کردند و حتی ایشان وقتی روزها از درس فقه فارغ می شدند یک درس فقه دیگر در بیت داشتند که بعدها به خاطر کثرت استفتائات به جلسه استفتاء تبدیل شد. میرزا(ره) غیر از چهار سال آخر عمرشان که در بیماری بسر می بردند به تدریس منظم دروس اصول و فقه اشتغال داشتند، و در طول حضور مرحوم میرزا(ره) در قم حتی در ایام جنگ و بمباران مشاهده نشد که درس ایشان تعطیل شود. آثار ۱ـ ارشاد الطالب فی شرح المکاسب ـ ۷ جلد ۲ـ تنقیح مبانی العروة (طهارة) ـ ۷ جلد ۳ـ تنقیح مبانی العروة والمناسک (الحج) ـ ۳ جلد ۴ـ اسس القضاء والشهادات ۵ـ اسس الحدود والتعزیرات ۶ـ کتاب القصاص ۷ـ کتاب الدیات ۸ـ طبقات الرجال (فعلاً ۴ جلد اسانید کافی چاپ شده است) ۹ـ الدروس فی علم الاصول (دوره کامل اصول) ۱۰ـ تنقیح مبانی العروة (الصلاة) (در حال چاپ) ۱۱ـ تنقیح مبانی العروة (کتاب الصوم) ۱۲ـ تنقیح مبانی العروة (کتاب الزکاة والخمس) ۱۳ـ صراط النجاة ۱۲ جلد ۱۴ـ کتاب ظلمات فاطمة الزهراء(علیها السلام) (در حال چاپ) ۱۵ـ کتاب امیر المؤمنین علی بن ابی طالب: (در حال چاپ) ۱۶ـ فدک ۱۷ـ الشعائر الحسینیة ۱۸ـ زیارت عاشوراء فراتر از یک شبهه (در حال چاپ) ۱۹ـ زیارت عاشوراء فوق الشبهات ۲۰ـ نفی السهو عن النبی(صلی الله علیه وآله) ۲۱ـ نصوص الصحیحة علی الائمة(علیهم السلام) ۲۲ـ الانوار الهیة فی مسائل العقائدیة ۲۳ـ النکات الرجالیة (مخطوط) ۲۴ـ ما استفدت من الروایات فی استنباط الاحکام الشرعیة (وسائل الشیعة مخطوط) ۲۵ـ النصایح وفات مرحوم میرزا پس از ۸۲ سال نورافشانی در شب ۲۷ شوال سال ۱۴۲۷ هـ. ق در شهر مقدس قم خاموش گشت و جهان از فیض وجود این عالم گرانمایه محروم شد و در مسجد بالاسر حرم مطهر حضرت معصومه کنار قطعه بزرگان و مفاخر مذهب آرامید. منبعسایت اطلاع رسانی آیة الله العظمی میرزا جواد آقا تبریزی
[ویکی شیعه] میرزا جواد تبریزی (۱۳۰۵ش - ۱۳۸۵ش) از مراجع تقلید شیعه و از استادان تأثیرگذار حوزه علمیه قم بود. وی در دوران تحصیل خود در دو شهر قم و نجف، در درس علمایی همچون سید حسین بروجردی، سید محمد حجت، سید عبدالهادی شیرازی و سید ابوالقاسم خوئی شرکت می کرد و بعدها به عضویت دفتر استفتائات آیت الله خوئی در عراق در آمد.
با دستور صدام برای اخراج ایرانیان از عراق، میرزا جواد تبریزی هم پس از ۲۳ سال اقامت در نجف، مجبور به ترک این کشور و مهاجرت به ایران شد و فعالیت علمی خود را در قم ادامه داد. تا اینکه پس از درگذشت آیت الله اراکی، توسط جامعه مدرسین به عنوان یکی از مراجع هفت گانه معرفی شد.
میرزا جواد تبریزی صاحب تألیفات متعددی در فقه شیعه است که یکی از مهم ترین آن ها کتاب ارشاد الطالب ( تعلیقه چهار جلدی بر مکاسب محرمه شیخ انصاری) است.
با دستور صدام برای اخراج ایرانیان از عراق، میرزا جواد تبریزی هم پس از ۲۳ سال اقامت در نجف، مجبور به ترک این کشور و مهاجرت به ایران شد و فعالیت علمی خود را در قم ادامه داد. تا اینکه پس از درگذشت آیت الله اراکی، توسط جامعه مدرسین به عنوان یکی از مراجع هفت گانه معرفی شد.
میرزا جواد تبریزی صاحب تألیفات متعددی در فقه شیعه است که یکی از مهم ترین آن ها کتاب ارشاد الطالب ( تعلیقه چهار جلدی بر مکاسب محرمه شیخ انصاری) است.
wikishia: میرزا_جواد_تبریزی
[ویکی اهل البیت] منبع: سایت میرزا جواد تبریزی
یکی از اعیان و مفاخر فقهای نامدار شیعه و یکی از اکابر و متبحرین در علوم اسلامی و یکی از استوانه های فقهی و اجتهادی در فقه اسلامی که از نظر آثار و برکات وجودی بابرکت بوده، مرحوم فقیه مقدس میرزا جواد تبریزی قدس سره است. بسیار عابد، زاهد، اهل خشوع و تهجد بود و مداومت بر علم و دانش داشت. جماعت بسیاری از او بهره بردند. او بر تمام موالین و محبین اهل بیت علیهم السلام و فضلاء و طلاب حوزه حق دارد زیرا که در قرن خود در علوم و ولاء اهل بیت علیهم السلام تحولی عظیم ایجاد نمود.
هرگاه در پی شناخت ایشان برآییم ایشان را آگاه بر هر فنی خواهیم یافت. جملات مدح و ستایش در معرفی او، ناتوانند. گویا او تندیس علم و دانش و ادب و تجسم فضل و کمال است.
فقیه هوشیار محدث پارسا، ثقه جلیل القدر و سرچشمه بزرگواری ها و فضیلت ها و دارای تألیفات سودمندی است. علمای دین نه تنها از استاد خود درس علم و دانش می آموزند بلکه مراتب معنوی و کسب کمال را سپری می نمایند. مرحوم میرزا جواد تبریزی قدس سره همزمان با طی مدارج علمی و سریع تر از آن مدارج معنوی و کمالات روحی را پیمودند تا آن جا که مصداق واقعی عالم ربانی گشت. این ادعا با مروری بر سجایای اخلاقی ایشان کاملاً روشن می شود از جمله خصائص بارز اخلاقی مرحوم میرزا قدس سره می توان به این موارد اشاره کرد:
یاد خداوند متعال: مرحوم میرزا قدس سره هیچ گاه از یاد خدا غافل نبود و تمام اعمالش را با قصد قربت انجام می داد.
زیارت و توسل: مرحوم میرزا قدس سره به زیارت ائمه هدی علیهم السلام اهمیت فراوانی می داد و هر جا فرصت می یافت و یا امکان برایشان حاصل می شد. شروع به خواندن دعا و زیارت ائمه علیهم السلام می نمودند.
توجه خاص به توسل به معصومین علیهم السلام باعث گردیده بود که مرحوم میرزا قدس سره به تألیف کتب عقایدی روی آورند و اهمیت خاصی در رد شبهات و دفاع از کیان تشیع و مظلومیت اهل بیت علیهم السلام دهند.
یکی از اعیان و مفاخر فقهای نامدار شیعه و یکی از اکابر و متبحرین در علوم اسلامی و یکی از استوانه های فقهی و اجتهادی در فقه اسلامی که از نظر آثار و برکات وجودی بابرکت بوده، مرحوم فقیه مقدس میرزا جواد تبریزی قدس سره است. بسیار عابد، زاهد، اهل خشوع و تهجد بود و مداومت بر علم و دانش داشت. جماعت بسیاری از او بهره بردند. او بر تمام موالین و محبین اهل بیت علیهم السلام و فضلاء و طلاب حوزه حق دارد زیرا که در قرن خود در علوم و ولاء اهل بیت علیهم السلام تحولی عظیم ایجاد نمود.
هرگاه در پی شناخت ایشان برآییم ایشان را آگاه بر هر فنی خواهیم یافت. جملات مدح و ستایش در معرفی او، ناتوانند. گویا او تندیس علم و دانش و ادب و تجسم فضل و کمال است.
فقیه هوشیار محدث پارسا، ثقه جلیل القدر و سرچشمه بزرگواری ها و فضیلت ها و دارای تألیفات سودمندی است. علمای دین نه تنها از استاد خود درس علم و دانش می آموزند بلکه مراتب معنوی و کسب کمال را سپری می نمایند. مرحوم میرزا جواد تبریزی قدس سره همزمان با طی مدارج علمی و سریع تر از آن مدارج معنوی و کمالات روحی را پیمودند تا آن جا که مصداق واقعی عالم ربانی گشت. این ادعا با مروری بر سجایای اخلاقی ایشان کاملاً روشن می شود از جمله خصائص بارز اخلاقی مرحوم میرزا قدس سره می توان به این موارد اشاره کرد:
یاد خداوند متعال: مرحوم میرزا قدس سره هیچ گاه از یاد خدا غافل نبود و تمام اعمالش را با قصد قربت انجام می داد.
زیارت و توسل: مرحوم میرزا قدس سره به زیارت ائمه هدی علیهم السلام اهمیت فراوانی می داد و هر جا فرصت می یافت و یا امکان برایشان حاصل می شد. شروع به خواندن دعا و زیارت ائمه علیهم السلام می نمودند.
توجه خاص به توسل به معصومین علیهم السلام باعث گردیده بود که مرحوم میرزا قدس سره به تألیف کتب عقایدی روی آورند و اهمیت خاصی در رد شبهات و دفاع از کیان تشیع و مظلومیت اهل بیت علیهم السلام دهند.
wikiahlb: میرزا_جواد_تبریزی