مکاشفه

[ویکی فقه] کشف به معنای اطلاع بر ماورای حجاب می باشد و اگر معنای غیبی یعنی اسماء و صفات حق، و امور حقیقی یعنی عالم جبروت و ملکوت، به قلب سالک طلوع کند و این نورانیت، سالک را به مقام حق الیقین، وجوداً، و عین الیقین، شهوداً، برساند، حالت مکاشفه پدید آمده است.
نخستین مساله ای که در این مقام مطرح می شود، تعریف است. در این زمینه مطالب مبسوطی در آثار عارفان به چشم می خورد که قهراً باید دست به گزینش زد.
← ابونصر سراج طوسی
عرفا و نیز حضرت امام رحمه الله کشف را به گونه های مختلف، دارای درجات و مراتبی دانسته اند. بر این اساس، کشف، امر واحدی است که دارای طیف وسیعی از مراتب می شود:
← لوایح و لوامع و طوالع
علم کشفی دست انسان را در دست جهان غیب می گذارد و حجاب و غطا را از پیش چشمان قلب آدمی بر می دارد. حالت شهود، وقتی حاصل می شود که تجلّی حق بر قلب عارف تابش کند و نور آن، سراپای جان آدمی را فراگیرد. علم لدنّی از یک سو قلب سالک را روشن و منوّر می کند؛ و از سوی دیگر، حجاب از چهره حقایق غیبی بر می دارد. این حجاب، در واقع قلب انسان را فراگرفته است و با کاهش و یا رفع آن، علم الوراثه از سرچشمه جان آدمی می جوشد و ظاهر می گردد. چنان که در کلمات صوفیه دیدیم، ماهیت کشف، جز با ملاقات باطنی و از ورای حجاب، حاصل نمی شود. مکاشفه آن است که سرّ عارف، حجاب های ظلمانی و نورانی را در نوردد و با دیده بصیرت به ورای حجب نایل آید و از اسرار غیبی بهره گیرد. مشاهده، سقوط حجاب است و بعد از ریاضات، مجاهدات و رفع رسوم و تعیّنات حاصل می شود. علوم حقیقی و معارف باطنی، بعد از صفای قلب و ارتفاع حجاب از آن و توجه کلی به حضرت رحمانی حاصل می شود. آیات قرآنی کاملاً این امر را تایید می کنند: « افَرَایْتَ مَنِ اتَّخَذَ الٰهَهُ هَوَاهُ وَ اضَلَّهُ الله ُ عَلَی عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلَی سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلَی بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَنْ یَهْدِیهِ مِنْ بَعْدِ الله ِ افَلاَ تَذکَّروُنَ ». خداوند در خطاب به نبیّ اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) می فرماید: آیا این طایفه را نمی بینی که معبود خود را هوای خویش قرار داده اند؛ تنها از آن پیروی می کنند و از دستورات الهی سرباز می زنند؟ خداوند در عین حال که آن ها عالمند، آن ها را در مسیر ضلالتشان تایید می کند؛ بدین نحو که لطف و فضل خاص خویش را از آنان دریغ می ورزد. اضلال الهی نتیجه ای جز حجاب، ختم و غشاوه بر مشاعر آنان ندارد و قلب محجوب، از شهود آیات حق محروم است. در نتیجه حجاب، قلب را از دست یابی به علوم حقیقی و رؤیت های باطنی باز می دارد. آیه دیگری که به حجب غلیظ قلبی اشارتی گویا دارد این است که: « کَلاَّ بَلْ رَانَ عَلَی قُلُوبِهِمْ مَا کَانُوا یَکْسِبوُنَ ».
← مراتب حجاب
...

مکاشفه از تجلیات ویژه روحی در حال خلسه و حالتی است بین خواب و بیداری که در آن شخص از امور متافیزیکی که مربوط به حواس ظاهری نیستند، با ادراکات روحی و معنوی آگاه می شود. [ نیازمند منبع] سپس آنرا در حالا روزمره خود میبیند.
همان گونه که انسان وقتی خوابی می بیند، این دیدن و شنیدن در خواب، با چشم و گوش ظاهری نیست. فرقی که مکاشفه با خواب دارد این است که، شخص خواب، حواس ظاهری اش چیزی را درک نمی کنند؛ اما در مکاشفه، ضمن این که روح مشغول درک حقایق است، در همان زمان گوش ظاهری، صداهای اطراف را هم می شنود. [ نیازمند منبع]
حال اگر روح با قدرت و تمرکز بیشتری عمل کند و در هنگام ادراک مطالب، چشم انسان نیز باز باشد این حالت را مشاهده می نامند. [ نیازمند منبع] این حالات غالباً نشان دهنده آن است که، شخص نسبت به چیزی که در مکاشفه یا مشاهده دیده است علاقه زیادی دارد و به خاطر انقطاع از دیگران و اطراف خود، چنین حالتی را به طور موقت یا دائم بدست آورده است.
کشف و مکاشفه دو اصطلاح عرفانی است؛ قیصری می گوید: کشف در لغت رفع حجاب است و در اصطلاح عرفا به معنی اطلاع بر ماورا حجاب از معانی غیبی و امور خفیه است. کشف یا معنوی است یا صوری، مراد از کشف صوری اموری است که در عالم مثال است و به دو طریق مشاهده یا شنیدن صور ارواح و انوار روحانیه مکاشف می گردد؛ و کشف معنوی کشفی است که عبارت است از حقایق و عبارت است از ظهور معانی غیبی و حقایق عینی است. [ نیازمند منبع]
خلاصه مکاشفه عبارت است از سیرکردن روح، به مطالعه در امور غیبی و به عبارت دیگر مکاشفه ظهور شیء است برای قلب به جهت غلبه ذکر یا حصول امر عقلی است که به الهام و بدون فکر در حال بین خواب و بیداری، برای انسان رخ می دهد. برخی مدعی هستند این حالت برای افراد خاص بر اثر ریاضت و قرب به درگاه خداوند دست می دهد. [ نیازمند منبع]

رجوع شود به:کشف (عرفان)

مکاشفه (یهود و مسیحیت). مُکاشفه (یهود و مسیحیت)(apocalypse)
اصطلاحی در یهود و مسیحیت درباره پیش بینی پایان دنیا و علائم آخرالزمان و نیز نام آخرین کتاب عهد جدید، مکاشفۀ یوحنا. آثار مکاشفه ای نمایشگر ناامیدی از وضع موجود و دل به رهایی سپردن از رنج زمانه و گرفتن پاداش در عصری جدید است که به دنبال روز قیامت و داوری نهایی می آید. زمینه های پیدایش ادبیات مکاشفه ای در میان قوم یهود عبارت بودند از، نرسیدن ندای آسمانی، دوره های موعود، و غلبۀ حاکمانی مشرک که آنتیوخوس چهارمظالم ترین آنان بود. در عهد عتیق، بخش هایی از صحیفه های اشعیا، حِزِقیال، و دانیالمکاشفه ای اند. در میان آثار مکاشفه ای یهود، صحیفۀ خَنوخو مزامیر سلیمانبرجسته ترند. در عهد جدید علاوه بر مکاشفۀ یوحنا، باب سیزدهم مرقس، و نیز بخش هایی در انجیل متّیو لوقامکاشفه ای اند. از آثار مکاشفه ای مسیحی که معتبر شناخته نمی شود، شبان، اثر هِرماساست که از آباء کلیسابه شمار می رفت. شبان، که احتمالاً سه نویسندۀ متفاوت آن را به تدریج از حدود ۹۰م تا ۱۵۰م تألیف کرده اند، در برخی از قدیم ترین نسخه های یونانی کتاب مقدس در شمار متون مقدس است. در کلیسای شرق نیز در اوایل بسیاری آن را از متون مقدس می دانستند، ولی در غرب کمتر مورد تقدیس و اعتقاد بود.