مهدی

[ویکی شیعه] مهدی به معنای راهنمایی شده به دست خدا، در اصطلاح روایات اسلامی یکی از القاب منجی اسلامی و در باورهای شیعی، لقب امام دوازدهم(ع) شیعیان است که سرانجام ظهور و زمین را از عدل و داد پر می کند. از آنجا که پیامبر(ص) درباره ظهور منجی به نام مهدی از خاندان خود وعده داده بود، مسلمانان از واپسین روزهای پس از رحلت پیامبر، منتظر ظهور مهدی (ع) بودند.
برخی از گروه‎های اسلامی نظیر زیدیان و بنی عباس با انتخاب لقب مهدی برای رهبران قیام خود علیه دستگاه حاکم و با ادعای برپایی عدالت و از بین بردن ظلم، توده‎های معتقد به مهدی موعود را به خود جلب و از آن برای تثبیت حکومت خود استفاده می‎کردند. بر اساس برخی گزارش‎ها لقب مهدی در صدر اسلام از باب بزرگداشت نیز برای بزرگان به کار می رفته است. برخی محققان مدعی‎اند نخستین کسی که مهدی را در کاربرد اعتقادی آن به عنوان منجی به کاربرد ابو اسحاق کعب بن ماته بن حیسوء حمیری (درگذشت۳۴ق) است.
مهدی صفت مفعولی و به معنی شخص راهنمایی شده به دست خدا است.این کلمه از ماده «ه ـ د ـ ی» به معنای هدایت و راهنمایی از روی لطف و خیرخواهی است. گویا معنای «هدایت» در اینجا مقابل ضلالت است و به راهنمایی معنوی اشاره دارد. کلمه مهدی در قرآن نیامده ولی دیگر مشتقات مادی «ه ـ د ـ ی» مکرر در این کتاب آسمانی به کار رفته اند از جمله در دو آیه قرآنی این ماده بر هیئت اسم فاعل و به معنای «هدایت کننده» است به کار رفته است.

[ویکی اهل البیت] مهدی (خلیفه عباسی). "ابوعبدالله مهدی" بعد از پدرش منصور به قدرت رسید از کار او می توان به وسعت دادن مسجدالحرام، گذاشتن دستگاه برید (اطلاعات) و رونق گرفتن تجارت در بغداد اشاره کرد.
دوران مهدی، ادامه عصر منصور و دوره تحکیم پایه های قدرت عباسیان است. هنوز نیروهای وفادار به عباسیان که به نام شیعه بنی عباس خوانده شدند، مطمئن ترین نیروهای حکومت بودند. همان ها بودند که با شورش و فریاد، عیسی بن موسی را وادار کردند تا به نفع پسر مهدی از ولایت عهدی کناره گیری کند.
مهدی عباسی در سفر حج میان مردم مکه و مدینه بذل و بخشش فراوانی می کرد. این اقدام، نوعی حرکت تبلیغی برای وی بود، کاری که در دوره های مختلف تاریخ، خلفا و امیران نسبت به مردم این دو شهر انجام می دادند. وی بر مساحت مسجدالحرام و مسجدالنبی افزود و در آبادی راه های حج کوشید.
مهدی در یکی از سفرها، تعداد پانصد نفر از نوادگان انصار را به عنوان اعوان و انصار خود از مدینه به بغداد کوچ داده برای آنها امکانات زندگی فراهم کرد. این اقدام، نوعی دلجویی از انصار بود که در دوران امویان مورد ستم بودند و بعدها نیز به دلیل حمایت از شورش نفس زکیه در مدینه، مورد بی مهری منصور واقع شده بودند.
دوران مهدی، در ادامه دوران منصور، دوره استحکام پایه های قدرت عباسیان است که شکوه آن در دوران هارون ظاهر می شود. در تمامی این دوره به جز اندلس که در اختیار امویان بود، سایر سرزمین های اسلامی، تحت سلطه عباسیان قرار داشت.
شورش هایی نیز در زمان او به وجود آمد، شورش یوسف البرم که به منظور امر به معروف و نهی از منکر قیام کرد، شورش مقنع (سپید جامگان) و شورش عبدالسلام یشکری را می توان نام برد.
از آنجا که مهدی عباسی وقت خود را عموما به حل منازعات داخلی و کشورگشایی می گذراند، امام موسی بن جعفر علیه السلام در زمان او اندک فرصتی برای بیان حقایق شرع و مظلومیت اهل بیت علیهم السلام یافت.
البته مهدی برای در امان ماندن از خطر احتمالی از سوی امام، حضرت را مدتی زندانی کرد و چون تضمین گرفت که بر علیه او نشورد، حضرت را آزاد کرد. تفصیل واقعه به روایت فضل بن ربیع از پدرش چنین است: وقتی مهدی، حضرت موسی بن جعفر علیه السلام را زندانی کرد، یکی از شب ها حضرت امیرمؤمنان علی علیه السلام را در خواب دید که به او فرمود: «یا محمد فهل عسیتم ان تولیتم ان تفسدوا فی الارض وتقطعوا ارحامکم» آیا شما به این امید بودید که اگر ولایت یافتید، در زمین فساد کنید و قطع ارحام کنید! به دنبال این خواب، خلیفه ربیع را شبانه خواست و گفت: که موسی بن جعفر علیه السلام را نزدش حاضر کند.