[ویکی فقه] اهل سنت سجده بر هر چیزی را جایز می دانند اما نسبت به عمل شیعیان (سجده بر مهر) خرده گرفته و آنان را از این عمل نهی می کنند. به مناظره ای در باره جواز سجده بر مهر می پردازیم.
یکی از مراجع تقلید می گوید: روزی در مسجد النّبی، در مدینه نماز صبح را بجا آوردم، و در آن روضه مقدسه در کنار منبر نشسته بودم، و آیاتی از قرآن را تلاوت می کردم، در این میان یک نفر مرد شیعی به آنجا آمد و در طرف چپ من ایستاد و مشغول نماز شد، در جانب راست من، دو نفر که ظاهراً از اهالی مصر بودند، به ستون مسجد تکیه داده و نشسته بودند، آن مرد شیعی، در بین نماز، دست در جیب خود کرد تا مهر تربت یا سنگی را درآورده و در سجود، بر آن سجده کند. یکی از آن دو نفر که به ستون تکیه نموده بود، به رفیق خود گفت: «این عجمی را نگاه کن که می خواهد بر سنگ سجده کند!!» مرد شیعی به رکوع رفت، و پس از رکوع، بر سجده رفت و پیشانی خود را روی قطعه سنگی نهاد، ناگهان دیدم یکی از آن دو نفر با شتاب برخاست و به سوی آن مرد شیعی رفت، تا به او اعتراض کند و سنگ را از زیر پیشانی او بردارد، قبل از آنکه به او برسد، دستش را گرفتم و با خشونت به او گفتم: چرا نماز مرد مسلمانی را باطل می کنی، که در این مکان شریف در کنار قبر منوّر رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) نماز می خواند؟
دلیل جواز مهر نهادن
گفت: او می خواهد روی سنگ سجده کند. گفتم: مگر چه مانعی دارد که او بر سنگ سجده کند، من هم بر سنگ سجده می کنم؟ گفت: چرا و برای چه؟ گفتم: او شیعه و پیرو مذهب جعفری است، من هم معتقد به مذهب جعفری هستم، آیا جعفر بن محمد، امام صادق (علیه السّلام) را می شناسی. گفت: آری. گفتم: آیا او از اهل بیت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) است؟ گفت: آری. گفتم: او رئیس و پیشوای مذهب ما است، و می گوید: سجده بر این فرش ها و زیلو ها جایز نیست، بلکه باید بر چیزهایی که از اجزاء زمین است سجده کرد. مرد سنّی اندکی سکوت کرد و سپس گفت: دین یکی است و نماز یکی است. گفتم: اگر دین یکی است، نماز یکی است، پس چرا شما اهل تسنن در نماز هنگام قیام چندگونه نماز می خوانید، بعضی از شما (مانند مذهب مالکی) دست های خود را آزاد می گذارد، بعضی دیگر از شما دست ها را بر سینه می چسباند، با اینکه دین یکی است، و نمازی که رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) انجام می داد، به یک شکل بود، شما در پاسخ این سؤال می گویید: ابوحنیفه یا شافعی یا مالک، یا احمد بن حنبل، چنین و چنان گفته اند (با اشاره دست، چگونگی نماز آن ها را به او فهماندم) او گفت: آری آن ها چنین گفته اند.
← بیان دیدگاه امام صادق
سخن که به اینجا رسید، همه کسانی که از اهل تسنن در آنجا بودند و مذاکرات ما را می شنیدند، مرا تصدیق نمودند، در این هنگام با خشونت به او (که می خواست مهر را از دست مسلمان شیعی بگیرد) حمله کردم و گفتم: «آیا از رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) شرم نمی کنی؟ به شخص مسلمانی که در کنار قبر مقدس پیامبر (صلّی الله علیه و آله) نماز می خواند، حمله می کنی تا نمازش را باطل کنی، با اینکه او مطابق مذهب خود نماز می خواند، همان مذهبی که مذهب خاندان صاحب این قبر شریف است. «الذین اذهب الله عنهم الرجس و طهرهم تطهیراً؛ آنان که خداوند هرگونه پلیدی را از ساحت مقدس آن ها دور فرموده و آن ها را منزه و پاک ساخته است.» همه حاضران او را سرزنش کردند، و به او گفتند: چرا به این مسلمانی که طبق عقیده و مذهب خود، نماز خوانده، تندی کرده ای؟ و از من عذرخواهی نمودند.
یکی از مراجع تقلید می گوید: روزی در مسجد النّبی، در مدینه نماز صبح را بجا آوردم، و در آن روضه مقدسه در کنار منبر نشسته بودم، و آیاتی از قرآن را تلاوت می کردم، در این میان یک نفر مرد شیعی به آنجا آمد و در طرف چپ من ایستاد و مشغول نماز شد، در جانب راست من، دو نفر که ظاهراً از اهالی مصر بودند، به ستون مسجد تکیه داده و نشسته بودند، آن مرد شیعی، در بین نماز، دست در جیب خود کرد تا مهر تربت یا سنگی را درآورده و در سجود، بر آن سجده کند. یکی از آن دو نفر که به ستون تکیه نموده بود، به رفیق خود گفت: «این عجمی را نگاه کن که می خواهد بر سنگ سجده کند!!» مرد شیعی به رکوع رفت، و پس از رکوع، بر سجده رفت و پیشانی خود را روی قطعه سنگی نهاد، ناگهان دیدم یکی از آن دو نفر با شتاب برخاست و به سوی آن مرد شیعی رفت، تا به او اعتراض کند و سنگ را از زیر پیشانی او بردارد، قبل از آنکه به او برسد، دستش را گرفتم و با خشونت به او گفتم: چرا نماز مرد مسلمانی را باطل می کنی، که در این مکان شریف در کنار قبر منوّر رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) نماز می خواند؟
دلیل جواز مهر نهادن
گفت: او می خواهد روی سنگ سجده کند. گفتم: مگر چه مانعی دارد که او بر سنگ سجده کند، من هم بر سنگ سجده می کنم؟ گفت: چرا و برای چه؟ گفتم: او شیعه و پیرو مذهب جعفری است، من هم معتقد به مذهب جعفری هستم، آیا جعفر بن محمد، امام صادق (علیه السّلام) را می شناسی. گفت: آری. گفتم: آیا او از اهل بیت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله) است؟ گفت: آری. گفتم: او رئیس و پیشوای مذهب ما است، و می گوید: سجده بر این فرش ها و زیلو ها جایز نیست، بلکه باید بر چیزهایی که از اجزاء زمین است سجده کرد. مرد سنّی اندکی سکوت کرد و سپس گفت: دین یکی است و نماز یکی است. گفتم: اگر دین یکی است، نماز یکی است، پس چرا شما اهل تسنن در نماز هنگام قیام چندگونه نماز می خوانید، بعضی از شما (مانند مذهب مالکی) دست های خود را آزاد می گذارد، بعضی دیگر از شما دست ها را بر سینه می چسباند، با اینکه دین یکی است، و نمازی که رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) انجام می داد، به یک شکل بود، شما در پاسخ این سؤال می گویید: ابوحنیفه یا شافعی یا مالک، یا احمد بن حنبل، چنین و چنان گفته اند (با اشاره دست، چگونگی نماز آن ها را به او فهماندم) او گفت: آری آن ها چنین گفته اند.
← بیان دیدگاه امام صادق
سخن که به اینجا رسید، همه کسانی که از اهل تسنن در آنجا بودند و مذاکرات ما را می شنیدند، مرا تصدیق نمودند، در این هنگام با خشونت به او (که می خواست مهر را از دست مسلمان شیعی بگیرد) حمله کردم و گفتم: «آیا از رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) شرم نمی کنی؟ به شخص مسلمانی که در کنار قبر مقدس پیامبر (صلّی الله علیه و آله) نماز می خواند، حمله می کنی تا نمازش را باطل کنی، با اینکه او مطابق مذهب خود نماز می خواند، همان مذهبی که مذهب خاندان صاحب این قبر شریف است. «الذین اذهب الله عنهم الرجس و طهرهم تطهیراً؛ آنان که خداوند هرگونه پلیدی را از ساحت مقدس آن ها دور فرموده و آن ها را منزه و پاک ساخته است.» همه حاضران او را سرزنش کردند، و به او گفتند: چرا به این مسلمانی که طبق عقیده و مذهب خود، نماز خوانده، تندی کرده ای؟ و از من عذرخواهی نمودند.
wikifeqh: مناظره_درباره_سجده_بر_مهر