[ویکی فقه] ایرادهای معترض به قیاس مستدِلّ در ناحیه « اصل » را ممانعت در اصل گویند.
ممانعت در اصل، مقابل ممانعت در فرع بوده و عبارت است از ایرادهایی که معترض به قیاس مستدل ، به اصل آن وارد می نماید (چه در ناحیه منع ثبوت وصف و چه در ناحیه منع حکم اصل)،
موارد
که عبارت است از:۱. عدم پذیرش وجود حکم در اصل؛۲. عدم پذیرش وجود وصف در اصل؛۳. عدم پذیرش صلاحیت وصف برای علیت .
نمونه
برای مثال، « شافعیه » معتقدند ظرفی را که خوک از آن خورده است، باید هفت بار آب کشید، زیرا آن را به « ولوغ کلب » قیاس می کنند،اما « حنفیه »، « مالکیه » و « ظاهریه » اعتراض می کنند که حکم اصل برای ما ثابت نیست، زیرا روایتی که دلالت می کند بر این که ظرفی را که سگ از آن خورده، باید هفت بار آب کشید، در نزد ما مضطرب است، و از این رو ما آن را رد می کنیم.
ممانعت در اصل، مقابل ممانعت در فرع بوده و عبارت است از ایرادهایی که معترض به قیاس مستدل ، به اصل آن وارد می نماید (چه در ناحیه منع ثبوت وصف و چه در ناحیه منع حکم اصل)،
موارد
که عبارت است از:۱. عدم پذیرش وجود حکم در اصل؛۲. عدم پذیرش وجود وصف در اصل؛۳. عدم پذیرش صلاحیت وصف برای علیت .
نمونه
برای مثال، « شافعیه » معتقدند ظرفی را که خوک از آن خورده است، باید هفت بار آب کشید، زیرا آن را به « ولوغ کلب » قیاس می کنند،اما « حنفیه »، « مالکیه » و « ظاهریه » اعتراض می کنند که حکم اصل برای ما ثابت نیست، زیرا روایتی که دلالت می کند بر این که ظرفی را که سگ از آن خورده، باید هفت بار آب کشید، در نزد ما مضطرب است، و از این رو ما آن را رد می کنیم.
wikifeqh: ممانعت_در_اصل