ملاعبدالله فاضل قندهاری

[ویکی فقه] ملاعبدالله فاضل قندهاری از روحانیون شاعر و مجاهد شیعه افغانستان در قرن سیزدهم هجری بوده است.
وی در ۱۲۲۷ ق (و به نوشته برخی منابع در ۱۲۰۴ ق) در شهر قندهار در خانواده ای فرهیخته و دانشمند به دنیا آمد. مبادی فقه و اصول، تفسیر و حدیث را نزد پدرش ملانجم الدین، که از عالمان منتفذ و به نام شیعه قندهار بود، فراگرفت و به مقام و مرتبه بالایی در علوم دینی رسید.
ایجاد وحدت شیعه و سنی
ملاعبدالله عالمی بلندنظر و دوراندیش بود؛ از اینرو با درایتی بسیار توانست نهال دشمنی را از میان اهل سنت و شیعیان کابل از میان برداشته و آنان را با یکدیگر آشتی دهد. در ۱۲۵۴ ق/ ۱۸۳۹، انگلیسی ها به بهانه حمایت از شاه شجاع به افغانستان تاختند و قندهار و کابل را اشغال کردند. این امر موجب نفرت افغان ها از انگلیسی ها گردید.ملاعبدالله پس از اطلاع بلافاصله از قندهار به سوی کابل حرکت کرد. به محض ورود به پایتخت، بر ضد انگلیسی ها شروع به فعالیت نمود و در مساجد و تکاپو عموم مردم از شیعه و سنی را به وحدت مبارزه و جهاد علیه انگلیسی ها دعوت کرد. در نتیجه جهاد او دیگر علمای افغان، مردم بر ضد نیروهای اشغالگر شوریدند و همه آنان را که تعدادشان به هفده هزار و پانصد نفر می رسید – به جز یک تن ـ کشتند.
سفر به ایران
بعد از نابودی و بیرون رانده شدن سپاه انگلستان از افغانستان، امیر دوست محمدخان با سازش خائنانه با انگلستان، بار دیگر به امارت افغانستان دست یافت (۱۲۵۸ق/ ۱۸۴۳) و با انگلیسی ها پیمان صلحی بست.از شرایط انگلیسی ها در این پیمان، قلع و قمع رهبران جهادی و بیرون راندن ملاعبدالله از افغانستان بود، لذا وی به ناچار و از بیم جان از آنجا گریخت و به ایران آمد. او چندی در اصفهان نزد سیدمحمدباقر شفتی، مشهور به حجه الاسلام (– ۱۲۶۰) و پس از آن در نجف نزد شیخ مرتضی انصاری (-۱۲۸۱ق) درس خواند. وی بار دیگر به ایران بازگشت و تا پایان زندگانی خود در مشهد ساکن شد.
ابعاد علمی و اخلاقی
...