[ویکی فقه] از جمله مسائلی که سبب تمایز و افتراق فرق و مذاهب اسلامی می شود سنجش بین کفر و ایمان و اجرای ثواب و عقاب بر مومن و کافر است. تعریف ایمان با مبانی مختلف باعث بروز اختلاف در مفاهیم مختلفی مانند توبه، فسق، کفر، تعذیب، عفو و... می شود. یکی از مبانی معتزله با عنوان "منزلة بین المنزلتین" برای پاسخگوئی به این مفاهیم و ارتباط بین آنهاست.
تاریخ این مساله با شروع تفکر معتزلی همراه است. اولین مساله ای که موجب تمایز و نیز پیدایش تفکرات معتزلی شد همین مساله است. اختلاف ایشان با دیگر مذاهب کلامی مانند مرجئه و خوارج و اهل حدیث از این مساله آغاز می شود. واصل بن عطاء غزال که مؤسس مکتب معتزلی می باشد خود از جمله شاگردان حسن بصری بود. وی در محضر استادش که در مورد حکم مرتکب کبیره بحث می نمود اشکال نمود و نظر خود را مبنی بر اینکه مرتکب کبیره نه مؤمن است نه کافر، ابراز نمود و از درس استاد کناره گیری نمود.
موقعیت نظریه
اولین مساله ای که باعث تشکیل مکتب معتزلی شد همین نظریه بود. این نظر از اصول مکتب معتزلی شمره می شود بطوریکه شیخ مفید می گوید: هرکسی در این نظر با معتزله هم رای باشد از معتزله است.
تعریف ایمان
برای اینکه به نظرات مذاهب کلامی در این مساله پاسخ دهیم باید ابتدا به تعریف ایشان از ایمان رجوع کرد و پاسخ را از این تعریف و نسبت آن با کفر کشف نمود. ایمان در مکاتب مختلف مانند مرجئه و خوارج و اهل حدیث بحث شده است. مرجئه، ایمان را صرفا اعتقاد قلبی می دانستند و معتقد بودند که اعمال و رفتار هیچ تاثیری بر ایمان نخواهد داشت. به همین دلیل مرجئه، مرتکبین گناه کبیره را مؤمن می دانستند. خوارج انجام واجبات و ترک محرمات را جزء لاینفک ایمان دانسته و مرتکب گناه کبیره را کافر می دانستند. حسن بصری مرتکب کبیره را منافق می دانست که قلبا ایمان ندارد ولی در ظاهر ابراز ایمان می کند.
نسبت بین ایمان وکفر
...
تاریخ این مساله با شروع تفکر معتزلی همراه است. اولین مساله ای که موجب تمایز و نیز پیدایش تفکرات معتزلی شد همین مساله است. اختلاف ایشان با دیگر مذاهب کلامی مانند مرجئه و خوارج و اهل حدیث از این مساله آغاز می شود. واصل بن عطاء غزال که مؤسس مکتب معتزلی می باشد خود از جمله شاگردان حسن بصری بود. وی در محضر استادش که در مورد حکم مرتکب کبیره بحث می نمود اشکال نمود و نظر خود را مبنی بر اینکه مرتکب کبیره نه مؤمن است نه کافر، ابراز نمود و از درس استاد کناره گیری نمود.
موقعیت نظریه
اولین مساله ای که باعث تشکیل مکتب معتزلی شد همین نظریه بود. این نظر از اصول مکتب معتزلی شمره می شود بطوریکه شیخ مفید می گوید: هرکسی در این نظر با معتزله هم رای باشد از معتزله است.
تعریف ایمان
برای اینکه به نظرات مذاهب کلامی در این مساله پاسخ دهیم باید ابتدا به تعریف ایشان از ایمان رجوع کرد و پاسخ را از این تعریف و نسبت آن با کفر کشف نمود. ایمان در مکاتب مختلف مانند مرجئه و خوارج و اهل حدیث بحث شده است. مرجئه، ایمان را صرفا اعتقاد قلبی می دانستند و معتقد بودند که اعمال و رفتار هیچ تاثیری بر ایمان نخواهد داشت. به همین دلیل مرجئه، مرتکبین گناه کبیره را مؤمن می دانستند. خوارج انجام واجبات و ترک محرمات را جزء لاینفک ایمان دانسته و مرتکب گناه کبیره را کافر می دانستند. حسن بصری مرتکب کبیره را منافق می دانست که قلبا ایمان ندارد ولی در ظاهر ابراز ایمان می کند.
نسبت بین ایمان وکفر
...
wikifeqh: معنای_ایمان_و_کفر_در_معتزله