معتزله
/mo~tazele/
معنی انگلیسی:
لغت نامه دهخدا
معتزله. [ م ُ ت َ زِ ل َ ] ( اِخ ) فرقه ای است که می گویند به دنیا و آخرت ، دیدن حق تعالی ممکن نیست. ونیز می گویند که نیکی از خداست و بدی از نفس و مرتکب کبیره نه مؤمن است نه کافر. واصل بن عطا که مقدم این جماعت است شاگرد شیخ حسن بصری بوده یک روز در مسجد با شاگردان دیگر این حکایت می کرد که مرتکبان کبائر نه مؤمن اند و نه کافر و اثبات منزلت بین المنزلتین می کرد، شیخ این سخن بشنید و فرمود که «اعتزل منا» یعنی جدا شده و دور افتاده از ما و از این سخن این اسم معتزله بر آن فرقه ماند. ( غیاث ) ( آنندراج ). فرقه معتبری از فرق اسلامی هستند که از اول قرن دوم هجری در اواخر عهد بنی امیه ظهور کرده تا چند قرن در تمدن اسلامی تأثیر شدید داشته اند مؤسس این فرقه یکی از شاگردان حسن بصری به نام واصل بن عطا بود که با استاد خود بر سر سرنوشت مرتکب معاصی کبیره و تعیین حدود کفر و ایمان اختلاف نظر یافت و از مجلس درس او کناره گرفت و سپس یکی از شاگردان دیگر حسن به نام عمروبن عبید به او پیوست و این دو به یاری یکدیگر فرقه جدیدی را پدید آوردند به نام معتزله یا «اهل عدل و توحید» که در فارسی آنان را «عدلی مذهب » نیز گفته اند. علت تسمیه این فرقه به معتزله بنابر قول مشهور اعتزال و اصل و عمروبن عبید است از مجلس درس حسن بصری بر اثر اختلاف در سرنوشت مرتکبین معاصی کبیره. برخلاف حسن بصری که مرتکب معاصی را منافق و در حکم کافر می دانست ، واصل بن عطا وی را در منزلی واقع در میان دو منزلت کفر و ایمان قرار داد. معروف است واصل بعد از کناره گیری از مجلس درس حسن در بصره بر ستونی تکیه کرد و شروع به القاء عقاید خود نمود و چون حسن او را بدین صورت دید گفت :
«اعتزل واصل عنا» و به همین سبب واصل و معتقدین او را معتزله نامیده اند. قول دوم در وجه تسمیه این فرقه به معتزله آن است که از باب اعتزال خود از همه اقوال محدثه بدین اسم موسوم شده اند. مراد از اقوال محدثه سراسر اقوالی است که راجع به مرتکب کبیره حادث شده و آن چنان بود که مرجئه ایشان را مؤمن و ازارقه و برخی دیگر کافر می دانستند و حسن بصری منافق می شمرد. و اصل همه این مراتب را انکار کرد و از همه آن گفتارها اعتزال جست و عقیده مشهور خود را آورد و بدین سبب پیروان او را معتزله خواندند. مسعودی در مروج الذهب گوید علت تسمیه این فرقه به معتزله آن است که می گفتند مرتکب کبیره از کفار و مؤمنین اعتزال جست و معتزله یعنی قائلین به اعتزال صاحب کبایر. معتزله درباب ایمان معتقد بودند که ایمان عبارت است از خصال خیر که چون در کسی جمع شد او را مؤمن گویند لیکن فاسق از آنجا که جامع خصال خیر نیست ، مؤمن مطلق نیست اما کافر مطلق هم نمی باشد زیرا شهادت را جاری کرده است و قسمتی از اعمال خیر هم از او سر می زند. با اعتقاد بدین اصل معتزله مجبور شدند تمام وقایعی را که تا آن وقت در اسلام رخ داده بود توجیه و تأویل کنند و چون غالب تأویلات آنان در این مسائل به سود امویان بود برخی از خلفای اخیر بنی امیه مثل یزیدبن ولید و مروان بن محمد مذهب اعتزال را پذیرفتند. با آنکه فرق معتزله در اجرای عقاید خود با یکدیگر اختلافاتی داشتند برروی هم در پنج اصل با یکدیگر شریک بودند که عبارتند از:بیشتر بخوانید ...
فرهنگ فارسی
۱ - ( صفت ) مونث معتزل .
فرهنگ عمید
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] این مذهب در اوایل قرن دوم هجری توسط واصل بن عطا (۸۰- ۱۳۱) پدید آمد، در آن زمان مسئله مرتکبان گناه و حکم دنیوی و اخروی آنان مورد بحث جدی قرار داشت. خوارج آنان را کافر و مشرک دانسته و معتقد بودند اگر بدون توبه از دنیا بروند محکوم به عذاب ابدی خواهند بود، اما اکثریت امت آنان را مؤمن فاسق می دانستند، و حسن بصری آنها را منافق می دانست.در چنین شرایطی، و اصل بن عطا که از شاگردان حسن بصری بود، رای جدیدی را ابراز نموده، گفت: ایمان اسم مدح بوده و عبارت است از مجموعه ای از خصال و صفات پسندیده، و مرتکبان کبایر فاقد برخی از آن صفاتند، فسق نیز اسم ذم است، لذا فاسقان را نمی توان مؤمن نامید. و از طرفی، چون به توحید اقرار داشته و برخی از صفات حمیده را نیز دارا هستند، نمی توان آنان را مشرک و کافر نامید. و در نتیجه باید گفت: فسق حد وسط میان ایمان و کفر بوده و مرتکبان کبایر نه مؤمنند و نه کافر، ولی از آنجا که در قیامت، انسانها دو گروه بیش نیستند، گروهی اهل بهشت و گروهی اهل دوزخ،«فریق فی الجنة و فریق فی السعیر» و بهشت نیز جایگاه مؤمنان و صالحان است.بنابر این اگر فاسقان بدون توبه از دنیا بروند اهل دوزخ و مخلد در آنند، این نظریه به عنوان «منزلة بین المنزلتین » شهرت یافت.
درباره وجه تسمیه آنان به معتزله گفته شده است: چون واصل بن عطا و پیروان او پس از ابراز این نظریه، از مجلس درس حسن بصری کناره گرفتند، به این نام شهرت یافتند. در این باره وجوه دیگری نیز گفته شده است که یادآوری آن در اینجا فایده چندانی ندارد
سیر تحول تاریخی معتزله
مذهب معتزله در طول حیات خود تحولاتی را پشت سر گذاشته است .
← عصر امویان
معتزله در بحثهای کلامی و نیز تفسیر آیات قرآن،از عقل و تفکر عقلانی استفاده می کردند،و هرگاه نتایج استدلالهای عقلی آنان با ظواهر دینی مخالفت داشت،دست به تأویل ظواهر زده و بدین وسیله میان عقل و دین ایجاد هماهنگی می کردند.فیلسوفان اسلامی نیز از همین روش پیروی می کنند،که معتزله غالبا از تفکر جدلی بهره می گرفتند،ولی فیلسوفان اسلامی از تفکر برهانی. محقق لاهیجی نیز در تعریف روش معتزله گفته است: «این جماعت،ترتیب رأی عقلی نموده،آیات و احادیثی که مضمونش به حسب ظاهر موافق آرا و عقول ایشان نبودند،به تأویل آن بر نهج قوانین عقلی مبادرت می کردند»
اصول مذهب معتزله
...
درباره وجه تسمیه آنان به معتزله گفته شده است: چون واصل بن عطا و پیروان او پس از ابراز این نظریه، از مجلس درس حسن بصری کناره گرفتند، به این نام شهرت یافتند. در این باره وجوه دیگری نیز گفته شده است که یادآوری آن در اینجا فایده چندانی ندارد
سیر تحول تاریخی معتزله
مذهب معتزله در طول حیات خود تحولاتی را پشت سر گذاشته است .
← عصر امویان
معتزله در بحثهای کلامی و نیز تفسیر آیات قرآن،از عقل و تفکر عقلانی استفاده می کردند،و هرگاه نتایج استدلالهای عقلی آنان با ظواهر دینی مخالفت داشت،دست به تأویل ظواهر زده و بدین وسیله میان عقل و دین ایجاد هماهنگی می کردند.فیلسوفان اسلامی نیز از همین روش پیروی می کنند،که معتزله غالبا از تفکر جدلی بهره می گرفتند،ولی فیلسوفان اسلامی از تفکر برهانی. محقق لاهیجی نیز در تعریف روش معتزله گفته است: «این جماعت،ترتیب رأی عقلی نموده،آیات و احادیثی که مضمونش به حسب ظاهر موافق آرا و عقول ایشان نبودند،به تأویل آن بر نهج قوانین عقلی مبادرت می کردند»
اصول مذهب معتزله
...
wikifeqh: مکتب_اعتزال
[ویکی شیعه] مُعتَزِلَه، عنوان گروهی از متکلمان مسلمانِ اهل سنّت است که به اصالت عقل در برابر نقل، شهرت دارند. معتزله معتقد بودند که عقل نظری باید بر آنچه از طریق وحی به دست ما می رسد، حاکم باشد. این اصل، ثمراتی در کلّیت نظام فکری و عقاید دینی آنان به همراه داشت و برداشتی ویژه از توحید و عدل الهی به آنان بخشید و بدین رو، به تاویل آن دسته از متون دینی که به ظاهر، با عقل ناسازگار بودند، پرداختند. برای مثال، رؤیت الهی را که در برخی متون به آن تصریح شده انکار کردند و آن را به تاویل بردند؛ زیرا به لحاظ عقلی، رؤیت بدون مکان و جهت ممکن نیست و چون خداوند از مکان و جهت منزه است، رؤیت او در این جهان و در آخرت ممکن نیست. برخی عقاید معتزله با آرای مورد اتفاق اهل سنت تضاد آشکار داشتند.
در میان متکلمان اهل سنت، معتزله به متکلمان امامیه نزدیکترند و در برخی اصول اعتقادی مانند توحید و عدل با هم مشترکند. ارتباط نزدیک شیعیان و معتزله در برخی دوره های تاریخی بیشتر شده برخی از علمای عقل گرای شیعه مانند شیخ مفید و سید مرتضی به معتزله نزدیک بودند. با این حال همواره اختلاف نظرهای مهمی بین شیعیان و معتزله وجود داشته و مجادلات بسیاری بین علمای شیعی و معتزلی درباره عقاید کلامی در گرفته است. برای نمونه شیعیان در اندیشه امامت، جایگاه مرتکب گناه کبیره و امر به معروف و نهی از منکر با معتزلیان اختلاف داشته اند.
معتزله فرقه ای کلامی است که ابتدای سده دوم هجری قمری ایجاد شد. بر اساس داستانی مشهور نخستین رهبر این گروه واصل بن عطاء بود. او با طرح نظریه ای جدید درباره جایاه مرتکب گناهان کبیره در برابر مرجئه و خوارج قرار گرفت. بر اساس نظر او مرتکب گناه کبیر نه چنان که مرجئه می گفتند مومن است و نه چنان که خوارج گفته اند کافر بلکه او فاسق است و جایگاهی بین ایمان و کفر دارد. بر اساس برخی روایات نامگزاری معتزله (که در لغت به معنای کناره گری است، به این نام نیز نتیجه جدایی او از حلقه درس حسن بصری و طرح نظریه ویژه خود است.
در میان متکلمان اهل سنت، معتزله به متکلمان امامیه نزدیکترند و در برخی اصول اعتقادی مانند توحید و عدل با هم مشترکند. ارتباط نزدیک شیعیان و معتزله در برخی دوره های تاریخی بیشتر شده برخی از علمای عقل گرای شیعه مانند شیخ مفید و سید مرتضی به معتزله نزدیک بودند. با این حال همواره اختلاف نظرهای مهمی بین شیعیان و معتزله وجود داشته و مجادلات بسیاری بین علمای شیعی و معتزلی درباره عقاید کلامی در گرفته است. برای نمونه شیعیان در اندیشه امامت، جایگاه مرتکب گناه کبیره و امر به معروف و نهی از منکر با معتزلیان اختلاف داشته اند.
معتزله فرقه ای کلامی است که ابتدای سده دوم هجری قمری ایجاد شد. بر اساس داستانی مشهور نخستین رهبر این گروه واصل بن عطاء بود. او با طرح نظریه ای جدید درباره جایاه مرتکب گناهان کبیره در برابر مرجئه و خوارج قرار گرفت. بر اساس نظر او مرتکب گناه کبیر نه چنان که مرجئه می گفتند مومن است و نه چنان که خوارج گفته اند کافر بلکه او فاسق است و جایگاهی بین ایمان و کفر دارد. بر اساس برخی روایات نامگزاری معتزله (که در لغت به معنای کناره گری است، به این نام نیز نتیجه جدایی او از حلقه درس حسن بصری و طرح نظریه ویژه خود است.
wikishia: معتزله
[ویکی اهل البیت] مذهب اعتزال در اوایل قرن دوم هـ ق توسط واصل بن عطا (131-80) پدید آمد. شیوع تفکرات افراطی اهل حدیث در اهل سنت و آسیب های آن، متفکران اهل سنت را به سمت مباحث عقلی و تاسیس مکتب معتزله کشاند.
موسس مکتب اعتزال را واصل بن عطاء الغزال می دانند. کنیه وی ابوحذیفه المخزومی است. متولد مدینه در سال هشتاد هجری است. ابوالفتح ازدی در مورد او می گوید: بد مردی است، کافر است. وی یکی از طرفین قضیه جنگ جمل را فاسق می دانست اما معین نمی نمود کدامیک از طرفین فاسق اند.
واصل در مکتب حسن بصری کسب علم می نمود و به سبب جدائی از رأی حسن بصری و حلقه درس او به معتزله مشهور شدند. وی بنیانگذار مکتب معتزله بصره می باشد. نظر او باعث اختلاف شدید در جامعه کلامی اهل سنت شد. با نظریات او و همفکرانش مکتب کلامی جدیدی در اهل سنت ظاهر شد که سرسختانه با اهل حدیث مقابله می نمودند.
واصل در سال 131 هجری دار فانی را وداع گفت. ولی اساس مذهب معتزلی که بر مبنای خردگرایی و آزاداندیشی و دوری از جمود است ادامه یافت. معتزله با همین مبنا به مخالفت با اهل حدیث و بسیاری از نظریات ایشان دست زدند.
معتزله به اصحاب العدل و توحید شهرت یافتند و مُلقّب به عدلیه و قدریه بودند.
گفته شده چون واصل بن عطاء حلقه درس حسن بصری را رها کرد و حلقه درس جدیدی بر اساس اعتقادات خود تشکیل داد این فرقه را فرقه اعتزال (اجتناب و کناره گیری) نامیده اند.
مسأله اختلافی واصل با آرای دیگران و بروز آن در مجلس درس حسن بصری این بود که آیا مسلمانی که مرتکب کبیره است، منافق است یا کافر؟ در این مساله دو نظر مطرح بود. عده ای مورد سوال را کافر می دانستند و عده ای فتوی به نفاق داده بودند اما واصل بن عطاء با طرح نظریه منزلة بین المنزلتین نه قائل به کفر این شخصیت است نه قائل به نفاق او بلکه بین کفر و ایمان و شرک و نفاق واسطه و منزلتی را برای او تعیین می نمود. این نظر اساس فکر و اندیشه معتزلی شد.
موسس مکتب اعتزال را واصل بن عطاء الغزال می دانند. کنیه وی ابوحذیفه المخزومی است. متولد مدینه در سال هشتاد هجری است. ابوالفتح ازدی در مورد او می گوید: بد مردی است، کافر است. وی یکی از طرفین قضیه جنگ جمل را فاسق می دانست اما معین نمی نمود کدامیک از طرفین فاسق اند.
واصل در مکتب حسن بصری کسب علم می نمود و به سبب جدائی از رأی حسن بصری و حلقه درس او به معتزله مشهور شدند. وی بنیانگذار مکتب معتزله بصره می باشد. نظر او باعث اختلاف شدید در جامعه کلامی اهل سنت شد. با نظریات او و همفکرانش مکتب کلامی جدیدی در اهل سنت ظاهر شد که سرسختانه با اهل حدیث مقابله می نمودند.
واصل در سال 131 هجری دار فانی را وداع گفت. ولی اساس مذهب معتزلی که بر مبنای خردگرایی و آزاداندیشی و دوری از جمود است ادامه یافت. معتزله با همین مبنا به مخالفت با اهل حدیث و بسیاری از نظریات ایشان دست زدند.
معتزله به اصحاب العدل و توحید شهرت یافتند و مُلقّب به عدلیه و قدریه بودند.
گفته شده چون واصل بن عطاء حلقه درس حسن بصری را رها کرد و حلقه درس جدیدی بر اساس اعتقادات خود تشکیل داد این فرقه را فرقه اعتزال (اجتناب و کناره گیری) نامیده اند.
مسأله اختلافی واصل با آرای دیگران و بروز آن در مجلس درس حسن بصری این بود که آیا مسلمانی که مرتکب کبیره است، منافق است یا کافر؟ در این مساله دو نظر مطرح بود. عده ای مورد سوال را کافر می دانستند و عده ای فتوی به نفاق داده بودند اما واصل بن عطاء با طرح نظریه منزلة بین المنزلتین نه قائل به کفر این شخصیت است نه قائل به نفاق او بلکه بین کفر و ایمان و شرک و نفاق واسطه و منزلتی را برای او تعیین می نمود. این نظر اساس فکر و اندیشه معتزلی شد.
wikiahlb: معتزله
[ویکی شیعه] معتزله (اصول مذهب). اصول مذهب معتزله، عبارتند از: توحید صفاتی، عدل، وعد (قول به پاداش) و وعید (قول به عذاب)، منزلتی میان دو منزلت، امر به معروف و نهی از منکر.
از مراتب یا اقسام توحید آنچه بیش از همه مورد تأکید معتزله قرار گرفته توحید صفاتی است. یعنی صفات زاید بر ذات را از خداوند نفی کرده اند و بدین جهت گاهی از آنان به نفی کنندگان صفات یا قائلان به نیابت ذات از صفات یاد شده است. ولی به نظر می رسد نظر درست تر این است که آنان صفات کمال را از خداوند نفی نکرده اند، بلکه معتقدند که صفات با ذات عینیت دارد و در این مسئله با امامیه هم عقیده اند. این مطلب از کلام شیخ مفید در « اوائل المقالات » و شهرستانی در « ملل و نحل » به روشنی استفاده می شود و مؤلفان کتاب « تاریخ فلسفه در جهان اسلامی » نیز بر آن تصریح کرده اند.
از مراتب یا اقسام توحید آنچه بیش از همه مورد تأکید معتزله قرار گرفته توحید صفاتی است. یعنی صفات زاید بر ذات را از خداوند نفی کرده اند و بدین جهت گاهی از آنان به نفی کنندگان صفات یا قائلان به نیابت ذات از صفات یاد شده است. ولی به نظر می رسد نظر درست تر این است که آنان صفات کمال را از خداوند نفی نکرده اند، بلکه معتقدند که صفات با ذات عینیت دارد و در این مسئله با امامیه هم عقیده اند. این مطلب از کلام شیخ مفید در « اوائل المقالات » و شهرستانی در « ملل و نحل » به روشنی استفاده می شود و مؤلفان کتاب « تاریخ فلسفه در جهان اسلامی » نیز بر آن تصریح کرده اند.
دانشنامه آزاد فارسی
مُعتَزِله
(یا: معتزلیان؛ معتزلیه) از فرقه ها و مکاتب مهم کلامی اسلام، پیروان واصل بن عطاء، پدیدآمده در اواخر قرن ۱ و اوایل قرن ۲ق در بصره. به اعتقاد واصل بن عطا، از شاگردان حسن بصری، کسی که مرتکب گناه کبیره می شود، نه مؤمن مطلق است و نه کافر مطلق، بلکه فاسق، یعنی «منزلة بین المنزلتین» (جایی میان کفر و ایمان)، است و گویند چون با این اظهار از استادش فاصله گرفت، حسن بصری گفت: «اِعتزل عَنّا واصل»، یعنی واصل از ما کناره گرفت و از آن پس واصل و پیروانش معتزله نامیده شدند. اعتزال در عهد مأمون و معتصم و واثق، خلفای عباسی، رونق و رواج بسیار داشت و مذهب رسمی و دولتی بود، اما در خلافت متوکل، دستگاه خلافت و عامۀ مردم به سبب برخی عقاید عقل گرایانۀ معتزله و واقعۀ محنه با آنان به مخالفت برخاستند. از آن پس اهل حدیث از مخالفان اصلی معتزله بودند. تا اوایل قرن ۴ق مکتبی کلامی معارض با معتزله وجود نداشت، اما در این زمان ابوالحسن اشعری ظهور کرد و آرای کلامی اشاعره جای عقاید معتزله را گرفت. اگرچه تا قرن ۷ق متکلمان بزرگ معتزلی همچون زمخشری و ابن ابی الحدید سر برآوردند، اما مکتب معتزله رفته رفته رو به ضعف و انقراض نهاد. ابوالهذیل علاف، ابراهیم بن سیار معروف به نظام، جاحظ، ابوعلی جبائی، ابوهاشم جبائی و قاضی عبدالجبار همدانی در ری، از معتزلیان معروف مکتب بصره (این مکتب خلفای سه گانه را بر امام علی (ع) برتری می دادند) و بشر بن معتمد، ثمامة بن اشرس و ابن ابی دؤاد از بزرگان معتزلی مکتب بغداد بودند که به امام علی (ع) گرایش داشتند. اصول عقاید کلامی معتزله بر اصول توحید (مطلق و تنزیهی)، عدل (خدا فی حد ذاته عادل است)، وعد و وعید (پاداش نیکوکاران و جزای بدکاران واجب است)، منزلة بین المنزلتین، ضرورت امر به معروف و نهی از منکر اگرچه با شمشیر همراه باشد، نفی صفات زائد بر ذات خداوند، حسن و قبح عقلی، عدم جواز رؤیت خداوند و خلق قرآن استوار است. خردگرایی، آزاداندیشی، مختاربودن انسان، برتری عقل بر حدیث ونقل از دیگر ویژگی های معتزله است. شیعۀ امامیه در اصول اعتقادی، به جز اصل امامت،به معتزله نزدیک است. از فِرَق معروف معتزله می توان بشریّه، واصلیّه، هذیلیّه، نظامیّه، حائطیه، معمّریّه، مرداویه، ثمامیّه، هشامیه، جاحظیّه، جبائیه، خیاطیّه و نجاریّه را نام برد.
(یا: معتزلیان؛ معتزلیه) از فرقه ها و مکاتب مهم کلامی اسلام، پیروان واصل بن عطاء، پدیدآمده در اواخر قرن ۱ و اوایل قرن ۲ق در بصره. به اعتقاد واصل بن عطا، از شاگردان حسن بصری، کسی که مرتکب گناه کبیره می شود، نه مؤمن مطلق است و نه کافر مطلق، بلکه فاسق، یعنی «منزلة بین المنزلتین» (جایی میان کفر و ایمان)، است و گویند چون با این اظهار از استادش فاصله گرفت، حسن بصری گفت: «اِعتزل عَنّا واصل»، یعنی واصل از ما کناره گرفت و از آن پس واصل و پیروانش معتزله نامیده شدند. اعتزال در عهد مأمون و معتصم و واثق، خلفای عباسی، رونق و رواج بسیار داشت و مذهب رسمی و دولتی بود، اما در خلافت متوکل، دستگاه خلافت و عامۀ مردم به سبب برخی عقاید عقل گرایانۀ معتزله و واقعۀ محنه با آنان به مخالفت برخاستند. از آن پس اهل حدیث از مخالفان اصلی معتزله بودند. تا اوایل قرن ۴ق مکتبی کلامی معارض با معتزله وجود نداشت، اما در این زمان ابوالحسن اشعری ظهور کرد و آرای کلامی اشاعره جای عقاید معتزله را گرفت. اگرچه تا قرن ۷ق متکلمان بزرگ معتزلی همچون زمخشری و ابن ابی الحدید سر برآوردند، اما مکتب معتزله رفته رفته رو به ضعف و انقراض نهاد. ابوالهذیل علاف، ابراهیم بن سیار معروف به نظام، جاحظ، ابوعلی جبائی، ابوهاشم جبائی و قاضی عبدالجبار همدانی در ری، از معتزلیان معروف مکتب بصره (این مکتب خلفای سه گانه را بر امام علی (ع) برتری می دادند) و بشر بن معتمد، ثمامة بن اشرس و ابن ابی دؤاد از بزرگان معتزلی مکتب بغداد بودند که به امام علی (ع) گرایش داشتند. اصول عقاید کلامی معتزله بر اصول توحید (مطلق و تنزیهی)، عدل (خدا فی حد ذاته عادل است)، وعد و وعید (پاداش نیکوکاران و جزای بدکاران واجب است)، منزلة بین المنزلتین، ضرورت امر به معروف و نهی از منکر اگرچه با شمشیر همراه باشد، نفی صفات زائد بر ذات خداوند، حسن و قبح عقلی، عدم جواز رؤیت خداوند و خلق قرآن استوار است. خردگرایی، آزاداندیشی، مختاربودن انسان، برتری عقل بر حدیث ونقل از دیگر ویژگی های معتزله است. شیعۀ امامیه در اصول اعتقادی، به جز اصل امامت،به معتزله نزدیک است. از فِرَق معروف معتزله می توان بشریّه، واصلیّه، هذیلیّه، نظامیّه، حائطیه، معمّریّه، مرداویه، ثمامیّه، هشامیه، جاحظیّه، جبائیه، خیاطیّه و نجاریّه را نام برد.
wikijoo: معتزله
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید