[ویکی فقه] معرفة القراء الکبار (کتاب). معرفة القراء الکبار علی الطبقات و الاعصار یا طبقات القراء تالیف شمس الدین ابی عبدالله محمد بن احمد بن عثمان ذهبی (متوفای ۷۴۷ قمری) در آشنایی با تاریخ قراء قرآن کریم و به زبان عربی می باشد.
تحقیق اثر توسط دکتر طیار آلئی قولاچ صورت گرفته است. قرائت قرآن و تلاوت آیات آن یکی از مهم ترین مسایل قرآن به شمار می رود، به طوری که از همان ادوار نخستین پیوسته عده ای به این کار همت گماشته و عهده دار قرائت قرآن و تعلیم آن در جامعه اسلامی بوده اند. در مرحله اول شخص پیامبر اکرم -صلی الله علیه و آله وسلّم - قرآن را بر اصحاب خویش اقراء می فرمود. گروهی از اصحاب، قرائت قرآن را بی واسطه و به طور مستقیم از آن حضرت فراگرفتند و از اینجا طبقه اول قراء شکل گرفت زیرا اینها کسانی بودند که قرآن را بر پیامبر عرضه نموده اند. افراد این طبقه عثمان بن عفان ، علی بن ابی طالب -علیه السّلام -، ابی بن کعب ، عبدالله بن مسعود ، زید بن ثابت ، ابو موسی اشعری و ابو الدرداء . صحابه پیامبر در طبقه اول که قرآن را از آن حضرت فراگرفته بودند خود به تعلیم قرآن و قرائت بر دیگران مامور بودند. در طبقه بندی قراء افرادی در طبقه دوم قرائت قرار گرفته اند که قرآن را بر طبقه اول عرضه نموده اند اینها دوازده نفر بودند. طبقه سوم گروهی از مسلمین پس از دوره صحابه و تابعین در فن قرائت قرآن افرادی مشخص و ماهر گردیدند و در این امر شهرت یافتند که سه نفر از قراء سبعه جزء همین طبقه هستند ( ابن عامر ، ابن کثیر و عاصم ) طبقه چهارم گروهی هستند که قرائت خود را عرضه بر طبقه قبل نمودند و در این امر شهرت یافتند که سه نفر از قراء شیعه خود همین طبقه هستند. ( ابو عمر و علاء ، نافع بن عبد الرحمان و حمزة بن حبیب .... ) طبقه ششم افرادی هستند که قرائت خود را از طبقه پنجم شنیده و برای خود قرائتی اختیار نموده اند. علی بن حمزه کسائی که از قراء سبعه می باشد جزء همین طبقه می باشد: و بالاخره بزرگانی دیگر تا طبقات هشتم میرسد. عهد تدوین قرائاتپس از این طبقات از قراء، عهد تدوین قرائات آغاز شد و به دنبال آن قراء سبعه تعیین گردیدند ابن مجاهد که از قاریان به نام قرآن و جزء طبقه هشتم قراء آمده در اوایل قرن چهارم (۲۴۵- ۳۲۴) قمری، قرائات را در هفت قرائت از هفت قاری به نام به رسمیت شناخت.ابتکار دیگر ابن مجاهد این بود که از میان تمام شاگردان و راویان قاریان انتخاب شده خود، تنها دو راوی را برگزید و در کتاب خود روایت آن دو را از قرائت استادشان ذکر نمود و طبقات قراء همینگونه تا قرن ذهبی ادامه داشته و آنچه ذهبی تا زمان خویش آورده به ۱۸ طبقه رسیده است مهم ترین شاگردان قراء عامل اصلی انتقال قرائت آنان به آیندگان هستند که به اینها راوی اطلاق می شود. قراء قرائت را به طریق عرض (خواندن و عرضه کردن قرائت بر استاد) بر استاد فرا می گیرد و این سلسله ادامه می یابد تا به یکی از صحابه به طبقه اول برسد مثلا قرائت عاصم ، او قرائت خود را بر ابو عبد الرحمن سلمی به طریق عرض فرا گرفت. ویژگی علمی ابو عبد الرحمن سلمی این است که او عامل انتقال قرائت قرآن از علی بن ابی طالب به قاریان کوفی از جمله عاصم بن ابی النجودات (اینک یکبار دیگر به مشایخ عاصم نظر می افکنیم: عاصم - ابو عبد الرحمن سلمی - علی بن ابی طالب- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم )
تحقیق اثر توسط دکتر طیار آلئی قولاچ صورت گرفته است. قرائت قرآن و تلاوت آیات آن یکی از مهم ترین مسایل قرآن به شمار می رود، به طوری که از همان ادوار نخستین پیوسته عده ای به این کار همت گماشته و عهده دار قرائت قرآن و تعلیم آن در جامعه اسلامی بوده اند. در مرحله اول شخص پیامبر اکرم -صلی الله علیه و آله وسلّم - قرآن را بر اصحاب خویش اقراء می فرمود. گروهی از اصحاب، قرائت قرآن را بی واسطه و به طور مستقیم از آن حضرت فراگرفتند و از اینجا طبقه اول قراء شکل گرفت زیرا اینها کسانی بودند که قرآن را بر پیامبر عرضه نموده اند. افراد این طبقه عثمان بن عفان ، علی بن ابی طالب -علیه السّلام -، ابی بن کعب ، عبدالله بن مسعود ، زید بن ثابت ، ابو موسی اشعری و ابو الدرداء . صحابه پیامبر در طبقه اول که قرآن را از آن حضرت فراگرفته بودند خود به تعلیم قرآن و قرائت بر دیگران مامور بودند. در طبقه بندی قراء افرادی در طبقه دوم قرائت قرار گرفته اند که قرآن را بر طبقه اول عرضه نموده اند اینها دوازده نفر بودند. طبقه سوم گروهی از مسلمین پس از دوره صحابه و تابعین در فن قرائت قرآن افرادی مشخص و ماهر گردیدند و در این امر شهرت یافتند که سه نفر از قراء سبعه جزء همین طبقه هستند ( ابن عامر ، ابن کثیر و عاصم ) طبقه چهارم گروهی هستند که قرائت خود را عرضه بر طبقه قبل نمودند و در این امر شهرت یافتند که سه نفر از قراء شیعه خود همین طبقه هستند. ( ابو عمر و علاء ، نافع بن عبد الرحمان و حمزة بن حبیب .... ) طبقه ششم افرادی هستند که قرائت خود را از طبقه پنجم شنیده و برای خود قرائتی اختیار نموده اند. علی بن حمزه کسائی که از قراء سبعه می باشد جزء همین طبقه می باشد: و بالاخره بزرگانی دیگر تا طبقات هشتم میرسد. عهد تدوین قرائاتپس از این طبقات از قراء، عهد تدوین قرائات آغاز شد و به دنبال آن قراء سبعه تعیین گردیدند ابن مجاهد که از قاریان به نام قرآن و جزء طبقه هشتم قراء آمده در اوایل قرن چهارم (۲۴۵- ۳۲۴) قمری، قرائات را در هفت قرائت از هفت قاری به نام به رسمیت شناخت.ابتکار دیگر ابن مجاهد این بود که از میان تمام شاگردان و راویان قاریان انتخاب شده خود، تنها دو راوی را برگزید و در کتاب خود روایت آن دو را از قرائت استادشان ذکر نمود و طبقات قراء همینگونه تا قرن ذهبی ادامه داشته و آنچه ذهبی تا زمان خویش آورده به ۱۸ طبقه رسیده است مهم ترین شاگردان قراء عامل اصلی انتقال قرائت آنان به آیندگان هستند که به اینها راوی اطلاق می شود. قراء قرائت را به طریق عرض (خواندن و عرضه کردن قرائت بر استاد) بر استاد فرا می گیرد و این سلسله ادامه می یابد تا به یکی از صحابه به طبقه اول برسد مثلا قرائت عاصم ، او قرائت خود را بر ابو عبد الرحمن سلمی به طریق عرض فرا گرفت. ویژگی علمی ابو عبد الرحمن سلمی این است که او عامل انتقال قرائت قرآن از علی بن ابی طالب به قاریان کوفی از جمله عاصم بن ابی النجودات (اینک یکبار دیگر به مشایخ عاصم نظر می افکنیم: عاصم - ابو عبد الرحمن سلمی - علی بن ابی طالب- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم )
[ویکی فقه] معرفه القراء الکبار (کتاب). معرفة القراء الکبار علی الطبقات و الاعصار یا طبقات القراء تالیف شمس الدین ابی عبدالله محمد بن احمد بن عثمان ذهبی (متوفای ۷۴۷ قمری) در آشنایی با تاریخ قراء قرآن کریم و به زبان عربی می باشد.
تحقیق اثر توسط دکتر طیار آلئی قولاچ صورت گرفته است. قرائت قرآن و تلاوت آیات آن یکی از مهم ترین مسایل قرآن به شمار می رود، به طوری که از همان ادوار نخستین پیوسته عده ای به این کار همت گماشته و عهده دار قرائت قرآن و تعلیم آن در جامعه اسلامی بوده اند. در مرحله اول شخص پیامبر اکرم -صلی الله علیه و آله وسلّم - قرآن را بر اصحاب خویش اقراء می فرمود. گروهی از اصحاب، قرائت قرآن را بی واسطه و به طور مستقیم از آن حضرت فراگرفتند و از اینجا طبقه اول قراء شکل گرفت زیرا اینها کسانی بودند که قرآن را بر پیامبر عرضه نموده اند. افراد این طبقه عثمان بن عفان ، علی بن ابی طالب -علیه السّلام -، ابی بن کعب ، عبدالله بن مسعود ، زید بن ثابت ، ابو موسی اشعری و ابو الدرداء . صحابه پیامبر در طبقه اول که قرآن را از آن حضرت فراگرفته بودند خود به تعلیم قرآن و قرائت بر دیگران مامور بودند. در طبقه بندی قراء افرادی در طبقه دوم قرائت قرار گرفته اند که قرآن را بر طبقه اول عرضه نموده اند اینها دوازده نفر بودند. طبقه سوم گروهی از مسلمین پس از دوره صحابه و تابعین در فن قرائت قرآن افرادی مشخص و ماهر گردیدند و در این امر شهرت یافتند که سه نفر از قراء سبعه جزء همین طبقه هستند ( ابن عامر ، ابن کثیر و عاصم ) طبقه چهارم گروهی هستند که قرائت خود را عرضه بر طبقه قبل نمودند و در این امر شهرت یافتند که سه نفر از قراء شیعه خود همین طبقه هستند. ( ابو عمر و علاء ، نافع بن عبد الرحمان و حمزة بن حبیب .... ) طبقه ششم افرادی هستند که قرائت خود را از طبقه پنجم شنیده و برای خود قرائتی اختیار نموده اند. علی بن حمزه کسائی که از قراء سبعه می باشد جزء همین طبقه می باشد: و بالاخره بزرگانی دیگر تا طبقات هشتم میرسد.
عهد تدوین قرائات
پس از این طبقات از قراء، عهد تدوین قرائات آغاز شد و به دنبال آن قراء سبعه تعیین گردیدند ابن مجاهد که از قاریان به نام قرآن و جزء طبقه هشتم قراء آمده در اوایل قرن چهارم (۲۴۵- ۳۲۴) قمری، قرائات را در هفت قرائت از هفت قاری به نام به رسمیت شناخت.ابتکار دیگر ابن مجاهد این بود که از میان تمام شاگردان و راویان قاریان انتخاب شده خود، تنها دو راوی را برگزید و در کتاب خود روایت آن دو را از قرائت استادشان ذکر نمود و طبقات قراء همینگونه تا قرن ذهبی ادامه داشته و آنچه ذهبی تا زمان خویش آورده به ۱۸ طبقه رسیده است مهم ترین شاگردان قراء عامل اصلی انتقال قرائت آنان به آیندگان هستند که به اینها راوی اطلاق می شود. قراء قرائت را به طریق عرض (خواندن و عرضه کردن قرائت بر استاد) بر استاد فرا می گیرد و این سلسله ادامه می یابد تا به یکی از صحابه به طبقه اول برسد مثلا قرائت عاصم ، او قرائت خود را بر ابو عبد الرحمن سلمی به طریق عرض فرا گرفت. ویژگی علمی ابو عبد الرحمن سلمی این است که او عامل انتقال قرائت قرآن از علی بن ابی طالب به قاریان کوفی از جمله عاصم بن ابی النجودات (اینک یکبار دیگر به مشایخ عاصم نظر می افکنیم: عاصم - ابو عبد الرحمن سلمی - علی بن ابی طالب- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم )
ذهبی و شیوه نگارش طبقات القراء
زمانی که ذهبی کار نگارش طبقات القراء را آغاز کرد متوجه شمار فراوان قراء و حاملان قرآن در زمانها و مکانهای گوناگون شد. از این رو برای ذکر نام قراء شرایطی را در نظر گرفت. این ضوابط آن گونه که از کتاب او می توان دریافت چنین است:۱) قرائی ذکر کرده که در نزد قراء صاحب قراءات، تحصیل قرائت کرده اند و کسانی نیز بر آنها قرائت کرده اند و این اسناد تا روزگار و عهد ذهبی تداوم داشته است. با توجه به این شرط، ذهبی شرح حال قرایانی که قرائات آنها در عهدش رایج نبوده، ذکر نکرده چرا که قرائت آنها استمرار نداشته است هرچند که در بین آنها بزرگانی از صحابه و تدوین کنندگان قرآن نیز وجود داشته اند.۲) قاریانی که شهرتی داشته اند و به طرق معتبری قرائات را نقل و افراد متعددی از آنها اخذ قرائت کرده اند. بنابراین ذهبی شرح قاریانی که این ویژگی را نداشته اند نیاورده است. هرچند موارد اندکی را می توان برشمرد که از شرط خود عدول کرده است هرچند در این موارد، ذهبی علت آن را توضیح داده تا خواننده گمان نکند که شرایط خود را برای ذکر شرح حال قراء فراموش کرده است.
تحریر معرفة القراء
...
تحقیق اثر توسط دکتر طیار آلئی قولاچ صورت گرفته است. قرائت قرآن و تلاوت آیات آن یکی از مهم ترین مسایل قرآن به شمار می رود، به طوری که از همان ادوار نخستین پیوسته عده ای به این کار همت گماشته و عهده دار قرائت قرآن و تعلیم آن در جامعه اسلامی بوده اند. در مرحله اول شخص پیامبر اکرم -صلی الله علیه و آله وسلّم - قرآن را بر اصحاب خویش اقراء می فرمود. گروهی از اصحاب، قرائت قرآن را بی واسطه و به طور مستقیم از آن حضرت فراگرفتند و از اینجا طبقه اول قراء شکل گرفت زیرا اینها کسانی بودند که قرآن را بر پیامبر عرضه نموده اند. افراد این طبقه عثمان بن عفان ، علی بن ابی طالب -علیه السّلام -، ابی بن کعب ، عبدالله بن مسعود ، زید بن ثابت ، ابو موسی اشعری و ابو الدرداء . صحابه پیامبر در طبقه اول که قرآن را از آن حضرت فراگرفته بودند خود به تعلیم قرآن و قرائت بر دیگران مامور بودند. در طبقه بندی قراء افرادی در طبقه دوم قرائت قرار گرفته اند که قرآن را بر طبقه اول عرضه نموده اند اینها دوازده نفر بودند. طبقه سوم گروهی از مسلمین پس از دوره صحابه و تابعین در فن قرائت قرآن افرادی مشخص و ماهر گردیدند و در این امر شهرت یافتند که سه نفر از قراء سبعه جزء همین طبقه هستند ( ابن عامر ، ابن کثیر و عاصم ) طبقه چهارم گروهی هستند که قرائت خود را عرضه بر طبقه قبل نمودند و در این امر شهرت یافتند که سه نفر از قراء شیعه خود همین طبقه هستند. ( ابو عمر و علاء ، نافع بن عبد الرحمان و حمزة بن حبیب .... ) طبقه ششم افرادی هستند که قرائت خود را از طبقه پنجم شنیده و برای خود قرائتی اختیار نموده اند. علی بن حمزه کسائی که از قراء سبعه می باشد جزء همین طبقه می باشد: و بالاخره بزرگانی دیگر تا طبقات هشتم میرسد.
عهد تدوین قرائات
پس از این طبقات از قراء، عهد تدوین قرائات آغاز شد و به دنبال آن قراء سبعه تعیین گردیدند ابن مجاهد که از قاریان به نام قرآن و جزء طبقه هشتم قراء آمده در اوایل قرن چهارم (۲۴۵- ۳۲۴) قمری، قرائات را در هفت قرائت از هفت قاری به نام به رسمیت شناخت.ابتکار دیگر ابن مجاهد این بود که از میان تمام شاگردان و راویان قاریان انتخاب شده خود، تنها دو راوی را برگزید و در کتاب خود روایت آن دو را از قرائت استادشان ذکر نمود و طبقات قراء همینگونه تا قرن ذهبی ادامه داشته و آنچه ذهبی تا زمان خویش آورده به ۱۸ طبقه رسیده است مهم ترین شاگردان قراء عامل اصلی انتقال قرائت آنان به آیندگان هستند که به اینها راوی اطلاق می شود. قراء قرائت را به طریق عرض (خواندن و عرضه کردن قرائت بر استاد) بر استاد فرا می گیرد و این سلسله ادامه می یابد تا به یکی از صحابه به طبقه اول برسد مثلا قرائت عاصم ، او قرائت خود را بر ابو عبد الرحمن سلمی به طریق عرض فرا گرفت. ویژگی علمی ابو عبد الرحمن سلمی این است که او عامل انتقال قرائت قرآن از علی بن ابی طالب به قاریان کوفی از جمله عاصم بن ابی النجودات (اینک یکبار دیگر به مشایخ عاصم نظر می افکنیم: عاصم - ابو عبد الرحمن سلمی - علی بن ابی طالب- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم )
ذهبی و شیوه نگارش طبقات القراء
زمانی که ذهبی کار نگارش طبقات القراء را آغاز کرد متوجه شمار فراوان قراء و حاملان قرآن در زمانها و مکانهای گوناگون شد. از این رو برای ذکر نام قراء شرایطی را در نظر گرفت. این ضوابط آن گونه که از کتاب او می توان دریافت چنین است:۱) قرائی ذکر کرده که در نزد قراء صاحب قراءات، تحصیل قرائت کرده اند و کسانی نیز بر آنها قرائت کرده اند و این اسناد تا روزگار و عهد ذهبی تداوم داشته است. با توجه به این شرط، ذهبی شرح حال قرایانی که قرائات آنها در عهدش رایج نبوده، ذکر نکرده چرا که قرائت آنها استمرار نداشته است هرچند که در بین آنها بزرگانی از صحابه و تدوین کنندگان قرآن نیز وجود داشته اند.۲) قاریانی که شهرتی داشته اند و به طرق معتبری قرائات را نقل و افراد متعددی از آنها اخذ قرائت کرده اند. بنابراین ذهبی شرح قاریانی که این ویژگی را نداشته اند نیاورده است. هرچند موارد اندکی را می توان برشمرد که از شرط خود عدول کرده است هرچند در این موارد، ذهبی علت آن را توضیح داده تا خواننده گمان نکند که شرایط خود را برای ذکر شرح حال قراء فراموش کرده است.
تحریر معرفة القراء
...
wikifeqh: معرفة_القراء_الکبار_(کتاب)