[ویکی اهل البیت] نام کامل آن معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعة و أسماء المصنفین منهم قدیماً و حدیثاً است، که مؤلفْ آن را در مقدمه خود چنین نامگذاری نموده است.
موضوع این کتاب چنان که از از عنوانش (دانشنامه علما) هویداست، فهرستی از کتاب های شیعه و نام مؤلّفان آنها در گذشته و حال است.
ابن شهر آشوب یادآور می شود که این کتاب، تتمّه کتاب الفهرست شیخ طوسی است و او اضافات و فوایدی بر آن افزوده، به نحوی که آن اضافات به حدود ششصد مورد رسیده است. همچنان که وی به آنچه در الفهرست حذف شده، اشاره کرده است.
سید محمدصادق آل بحرالعلوم در مقدمه ای که بر همین کتاب نگاشته و مطبعه حیدریه نجف آن را در سال ۱۳۸۰ق/۱۹۶۱م به چاپ رسانده است، می نویسد: این کتاب اولین بار در سال ۱۳۵۳ق، در تهران در ۱۴۱ صفحه به چاپ رسیده که شامل ۹۹۰ مورد ترجمه علما و تألیفات آنهاست. و عباس اقبال آن را تحقیق کرده و تعلیقه هایی بدان افزوده است.
او همچنین می افزاید: کتابی که خود آن را تحقیق کرده با نسخه ای صحیح تر از نسخه اقبال مقابله شده که حاوی ۳۱ مورد ترجمه بیشتر از نسخه اقبال است.
از آنچه آل بحرالعلوم ذکر کرد بدست می آید که تنها دو چاپ از این کتاب وجود دارد، در حالی که تعداد آنها بیشتر است؛ همان گونه که آیت اللّه مرعشی در مطلبی که در آغاز آوردیم، گفته است که این کتاب اولین بار در لکنهوی هند و بار دوم در نجف اشرف و بار سوم در تهران به چاپ رسیده است.
در نتیجه، چاپی که سید آل بحرالعلوم از آن به اولین چاپ نام برده در حقیقت، چاپ سوم بوده و چاپی که خود او تحقیق کرده، چاپ چهارم است. همچنان که چاپ پنجمی وجود دارد که در حاشیه کتاب مرآة الکتب ثقه الاسلام تبریزی از آن یاد شده و آورده است: «معالم العلماء، ص۱۰، طُبِع فی بغداد سنة ۱۳۸۴». یعنی پس از چهار سال از چاپ مطبعه حیدریه نجف.
موضوع این کتاب چنان که از از عنوانش (دانشنامه علما) هویداست، فهرستی از کتاب های شیعه و نام مؤلّفان آنها در گذشته و حال است.
ابن شهر آشوب یادآور می شود که این کتاب، تتمّه کتاب الفهرست شیخ طوسی است و او اضافات و فوایدی بر آن افزوده، به نحوی که آن اضافات به حدود ششصد مورد رسیده است. همچنان که وی به آنچه در الفهرست حذف شده، اشاره کرده است.
سید محمدصادق آل بحرالعلوم در مقدمه ای که بر همین کتاب نگاشته و مطبعه حیدریه نجف آن را در سال ۱۳۸۰ق/۱۹۶۱م به چاپ رسانده است، می نویسد: این کتاب اولین بار در سال ۱۳۵۳ق، در تهران در ۱۴۱ صفحه به چاپ رسیده که شامل ۹۹۰ مورد ترجمه علما و تألیفات آنهاست. و عباس اقبال آن را تحقیق کرده و تعلیقه هایی بدان افزوده است.
او همچنین می افزاید: کتابی که خود آن را تحقیق کرده با نسخه ای صحیح تر از نسخه اقبال مقابله شده که حاوی ۳۱ مورد ترجمه بیشتر از نسخه اقبال است.
از آنچه آل بحرالعلوم ذکر کرد بدست می آید که تنها دو چاپ از این کتاب وجود دارد، در حالی که تعداد آنها بیشتر است؛ همان گونه که آیت اللّه مرعشی در مطلبی که در آغاز آوردیم، گفته است که این کتاب اولین بار در لکنهوی هند و بار دوم در نجف اشرف و بار سوم در تهران به چاپ رسیده است.
در نتیجه، چاپی که سید آل بحرالعلوم از آن به اولین چاپ نام برده در حقیقت، چاپ سوم بوده و چاپی که خود او تحقیق کرده، چاپ چهارم است. همچنان که چاپ پنجمی وجود دارد که در حاشیه کتاب مرآة الکتب ثقه الاسلام تبریزی از آن یاد شده و آورده است: «معالم العلماء، ص۱۰، طُبِع فی بغداد سنة ۱۳۸۴». یعنی پس از چهار سال از چاپ مطبعه حیدریه نجف.
wikiahlb: معالم_العلماء
[ویکی فقه] معالم العلماء (کتاب). نام کامل کتاب معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعة و أسماء المصنفین اثر ابو جعفر محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی می باشد.
حافظ ابو جعفر( ابو عبد الله) محمد بن علی بن شهرآشوب بن ابی نصر کیاکی بن ابی الجیش مازندرانی سَرَوی ملقّب به رشید الدین و عز الدین و شیخ الطائفه( ۵۸۸- ۴۸۹ ه ق/ ۱۱۹۲- ۱۰۹۶ م) مذهب او شیعه دوازده امامی است. او فقیه ، محدث ، مفسّر، ادیب، شاعر، مطّلع نسبت به رجال و احادیث، جامع هنرها و فضیلتهاست و از سوی مخالفان و بیگانگان نیز مورد احترام و تعظیم بوده است.در هشت سالگی قرآن را حفظ کرد، از دانشی گسترده برخوردار بود، عبادت بسیار می کرد همیشه با وضو بود، از بعد تألیف و تصنیف در نزد شیعه به منزلۀ خطیب بغدادی نزد اهل سنت بود.
موضوع کتاب
مؤلف در این باره می نویسد:« معالم العلماء در فهرست کتب شیعه و نامهای نویسندگان آنها چه کتب قدیمی و چه کتب جدید است. اگر چه شیخ بزرگوار ما ابو جعفر محمد طوسی - رضوان الله علیه- در آن زمان کتاب بی نظیری در این باب نوشت ولی باید گفت در کتاب مختصر ما مطالب اضافی و فوایدی هست که می تواند تتمه ای بر کتاب شیخ طوسی باشد. در این کتاب من در حدود ششصد( نسخه بدل سیصد) نویسنده افزودم و به مواردی که در کتاب شیخ محذوف است اشاره کردم گر چه کتابهای در این زمینه بیشمار است.»
تاریخ تألیف
تاریخ تألیف این کتاب دیرتر از ۵۸۱ قمری نیست چون مؤلف در اجازه اش به تاریخ ۱۵ جمادی الثانی سال ۵۸۱ قمری برای شیخ جمال الدین ابو الحسن علی بن شعرۀ حلّی جامعانی از کتاب معالم العلماء یاد کرده است. و معروف است که کتاب معالم العلماء و کتاب فهرست شیخ منتجب الدین از حیث زمان تألیف به یکدیگر نزدیک اند و هر دو کتاب ذیل و متمم فهرست شیخ طوسی می باشند.
محتوای کتاب
...
حافظ ابو جعفر( ابو عبد الله) محمد بن علی بن شهرآشوب بن ابی نصر کیاکی بن ابی الجیش مازندرانی سَرَوی ملقّب به رشید الدین و عز الدین و شیخ الطائفه( ۵۸۸- ۴۸۹ ه ق/ ۱۱۹۲- ۱۰۹۶ م) مذهب او شیعه دوازده امامی است. او فقیه ، محدث ، مفسّر، ادیب، شاعر، مطّلع نسبت به رجال و احادیث، جامع هنرها و فضیلتهاست و از سوی مخالفان و بیگانگان نیز مورد احترام و تعظیم بوده است.در هشت سالگی قرآن را حفظ کرد، از دانشی گسترده برخوردار بود، عبادت بسیار می کرد همیشه با وضو بود، از بعد تألیف و تصنیف در نزد شیعه به منزلۀ خطیب بغدادی نزد اهل سنت بود.
موضوع کتاب
مؤلف در این باره می نویسد:« معالم العلماء در فهرست کتب شیعه و نامهای نویسندگان آنها چه کتب قدیمی و چه کتب جدید است. اگر چه شیخ بزرگوار ما ابو جعفر محمد طوسی - رضوان الله علیه- در آن زمان کتاب بی نظیری در این باب نوشت ولی باید گفت در کتاب مختصر ما مطالب اضافی و فوایدی هست که می تواند تتمه ای بر کتاب شیخ طوسی باشد. در این کتاب من در حدود ششصد( نسخه بدل سیصد) نویسنده افزودم و به مواردی که در کتاب شیخ محذوف است اشاره کردم گر چه کتابهای در این زمینه بیشمار است.»
تاریخ تألیف
تاریخ تألیف این کتاب دیرتر از ۵۸۱ قمری نیست چون مؤلف در اجازه اش به تاریخ ۱۵ جمادی الثانی سال ۵۸۱ قمری برای شیخ جمال الدین ابو الحسن علی بن شعرۀ حلّی جامعانی از کتاب معالم العلماء یاد کرده است. و معروف است که کتاب معالم العلماء و کتاب فهرست شیخ منتجب الدین از حیث زمان تألیف به یکدیگر نزدیک اند و هر دو کتاب ذیل و متمم فهرست شیخ طوسی می باشند.
محتوای کتاب
...
wikifeqh: معالم_العلماء_(کتاب)
[ویکی شیعه] معالم العلماء (کتاب). مَعالمُ العُلَماء فی فهرست کُتُب الشیعَة و أسماء المُصنّفین قَدیما و حَدیثا کتابی رجالی به زبان عربی تألیف ابن شهرآشوب مازندرانی (متوفای ۵۸۸ ق) است. وی در این کتاب که تتمیم الفهرست شیخ طوسی است، نام ۶۰۰ کتاب از تألیفات شیعه و نویسندگان آنها را می برد. آقا بزرگ تهرانی در الذریعة از کتابی با عنوان «رجال ابن شهر آشوب» نام می برد که معتقد است غیر از کتاب معالم العلماء است.
ابو عبدالله محمد بن علی بن شهر آشوب سَرَوی مازندرانی (۴۸۸/۹ - ۵۸۸ ق) معروف به ابن شهر آشوب و ملقب به «رشیدالدین» و «عزّالدین» از فقها، محدثان و عالمان بزرگ شیعهاز قرن ششم هجری است. او در ساری به دنیا آمد و برای ادامه تحصیل به بغداد رفت. وی صاحب تألیفات بسیاری نظیر المناقب و متشابه القرآن و مختلفه است.
این کتاب دیرتر از ۵۸۱ق تألیف نشده است؛ چراکه مؤلف در اجازه اش به تاریخ ۱۵ جمادی الثانی سال ۵۸۱ق برای شیخ جمال الدین ابوالحسن علی بن شعره حلّی جامعانی از کتاب معالم العلماء یاد کرده است. و معروف است که کتاب معالم العلماء و کتاب فهرست شیخ منتجب الدین از حیث زمان تألیف به یکدیگر نزدیک اند و هر دو کتاب ذیل و متمم فهرست شیخ طوسی می باشد.
ابو عبدالله محمد بن علی بن شهر آشوب سَرَوی مازندرانی (۴۸۸/۹ - ۵۸۸ ق) معروف به ابن شهر آشوب و ملقب به «رشیدالدین» و «عزّالدین» از فقها، محدثان و عالمان بزرگ شیعهاز قرن ششم هجری است. او در ساری به دنیا آمد و برای ادامه تحصیل به بغداد رفت. وی صاحب تألیفات بسیاری نظیر المناقب و متشابه القرآن و مختلفه است.
این کتاب دیرتر از ۵۸۱ق تألیف نشده است؛ چراکه مؤلف در اجازه اش به تاریخ ۱۵ جمادی الثانی سال ۵۸۱ق برای شیخ جمال الدین ابوالحسن علی بن شعره حلّی جامعانی از کتاب معالم العلماء یاد کرده است. و معروف است که کتاب معالم العلماء و کتاب فهرست شیخ منتجب الدین از حیث زمان تألیف به یکدیگر نزدیک اند و هر دو کتاب ذیل و متمم فهرست شیخ طوسی می باشد.
wikishia: معالم_العلماء_(کتاب)