مسلم ملکوتی تبریزی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مسلم ملکوتی (متولد ۱۳۰۳ ش) مرجع مبارز تبریزی است که در سراب تبریز به دنیا آمد. وی تحصلات خود را در قم و مشهد و نجف تا درجه اجتهاد ادامه داد. وی از طرف امام خمینی به عنوان امامت جمعه تبریز منصوب شد و ۱۴ سال در این منصب به مردم و انقلاب خدمت کرد.
مسلم ملکوتی در سال ۱۳۰۳ ش. برابر با ۱۳۴۴ ق. در یکی از روستاهای نزدیک شهر سراب دیده به جهان گشود. مرحوم مشهدی یوسف، پدر آیت الله ملکوتی، مردی دیندار و با قرآن و دعا مانوس بود و با بعضی از علمای منطقه، ارتباط مستمر داشت. وی کشاورز بود و زمین وسیعی داشت و تعدادی از روستائیان نیز رعیت او به شمار می آمدند. مشهدی یوسف در عین حال به آموزش علم و خواندن و نوشتن علاقه مند بود و در کنار شغل کشاورزی، به مکتب خانه می رفت و فرزندش مسلم را نیز با خود بدان جا می برد و بدین ترتیب، پدر و پسر در کنار هم رو خوانی قرآن و خواندن و نوشتن می آموختند. مادر آیت الله ملکوتی زنی متدین، پاکدامن، مدیر و مدبر و پر کار بود. مشهدی یوسف امور زندگی را به او سپرده بود و او نیز به نحو احسن کارها را انجام می داد.
دوران تحصیل
آیت الله ملکوتی از همان دوران ابتدایی تحصیل در سراب و تبریز، اهتمام کم نظیری به تدریس داشت. او در کنار تحصیل، آموخته های خویش را به طلاب و روحانیون دیگر تعلیم می داد و در طول تدریس در حوزه های علمیه سراب، تبریز، قم، مشهد و نجف، طلاب و روحانیون بسیاری را تعلیم و تربیت نمود و هم اکنون اغلب شخصیت های برجسته حوزوی و بیشتر روحانیونی که در مسئولیت های سیاسی و اجرایی کشور فعالیت می کنند، از این عالم تلاش گر بهره برده اند و از شاگردان وی به شمار می آیند. او در اوایل دهه سی، در حوزه علمیه قم، از استادان برجسته سطوح عالی به شمار می آمد و از این جهت، مورد توجه مراجع بزرگوار و طلاب و روحانیون این حوزه بود. وی علاوه بر کتاب های رسائل، مکاسب و کفایه، کتاب شفای بوعلی را در قم برای طلاب تدریس می کرد به طوری که آوازه علمی وی به حوزه نجف رسیده بود. از این رو، چون وارد این حوزه کهن شیعی شد با این که تصمیم داشت تنها به استفاده علمی از محضر بزرگان این حوزه بسنده کند و تدریس را موقتا کنار بگذارد، اما به مجرد ورود به نجف، طلاب و روحانیون پروانه وار به دور شمع وجودش حلقه زدند و او را به تدریس و تعلیم علمی واداشتند از این رو، وی در حوزه نجف، در مقبره میرزای شیرازی به تدریس رسائل، مکاسب، کفایه شرح اشارات، شرح منظومه، اسفار ریاضیات و علم هیئت همت گماشت. آیت الله ملکوتی علاوه بر فقه و اصول، در فلسفه نیز صاحب نظر است و بر کتاب های اسفار، منظومه سبزواری و شفای بوعلی حاشیه نگاشته است. آفاق وجودی او با نام «میرزا مسلم سرابی»، حوزه نجف را تحت شعاع قرار داده بود. تدریس فلسفه او در حوزه نجف شهره آفاق شد و این در حالی بود که در اثر مخالفت برخی محافل، تدریس فلسفه در این حوزه ممنوع بود و کرسی درس فلسفه شخصیت های بزرگی همچون، شیخ صدرای بادکوبه ای و میرزا باقر زنجانی به تعطیلی و انزوا کشانده شده بود اما جسارت علمی، اهتمام ذاتی و اعتقاد قلبی او به راه و مبانی خویش از یک سو و حمایت و عنایت برخی مراجع تقلید از شخصیت علمی وی از سوی دیگر، آیت الله ملکوتی را در ادامه مسیر مقاوم و استوار ساخت و او توانست تا آخرین روز اقامت خود در آن حوزه، در کنار فقه، اصول و... همچنان به تدریس فلسفه ادامه دهد به گونه ای که فلسفه او در نجف در این اواخر، منحصر به فرد شده بود.
← طلوع دوباره از قم
...

پیشنهاد کاربران

بپرس