مسجد فضیخ

[ویکی فقه] یکی از مساجد مدینه، «مسجد فضیخ» نامیده می شود.
مسجدی که در نزدیکی مشربه ام ابراهیم در شارع عوالی یا علی بن ابی طالب وجود دارد، به خطا «مسجد فضیخ» نامیده شده است. این مسجد، در اصل، مسجد بنی قریظه است.
مسجد فضیخ یا مسجد ردّ شمس، بنا به نوشته مورخان و سفرنامه نویسان کهن، در فاصله یک کیلومتری تا هفتصد متری جنوبِ شرق مسجد قبا، در کنار وادی قرار داشته است. این منطقه که بخشی از محله قربان است، پیش از آن که به تصرّف مسلمانان درآید، در اختیار طایفه بنی نضیر بود. بنا به آن چه در کتب سیره آمده است، در جریان غزوه بنی نضیر، که پس از جنگ بدر رخ داد، رسول خدا(صلی الله علیه وآله) برای محاصره دشمن در آن جا مستقر گردید و در محلی که بعدها مسجد فضیخ بنا شد، خیمه ای برای آن حضرت برپا شد.

علت نام گذاری
طبق روایتی از امام صادق(علیه السلام) نام گذاری این مسجد بدان جهت بوده که در آن جا درخت فضیخ قرار داشت. فضیخ به نوعی شیره خرما ـ یا نبیذ خرما ـ نیز اطلاق شده است.

توصیه به نماز خواندن در مسجد فضیخ
بر اساس نقل های موجود، رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در این مسجد نماز فراوان خوانده و در برخی از روایات امامانِ معصوم نیز توصیه به خواندن نماز در آن جا شده است. امام صادق(علیه السلام) خطاب به زائران شیعه در مدینه فرمودند: «هَلْ أَتَیْتُمْ مَسْجِدَ قُبَاءَ أَوْ مَسْجِدَ الْفَضِیخِ أَوْ مَشْرَبَةَ أُمِّ إِبْرَاهِیمَ.» آیا به مسجد قبا، مسجد فضیخ و مشربه امّ ابراهیم رفتید؟ گفتند: آری. حضرت فرمود: «أَمَا إِنَّهُ لَمْ یَبْقَ مِنْ آثَارِ رَسُولِ اللَّهِ(صلی الله علیه وآله) شَیْءٌ إِلاّ وَ قَدْ غُیِّرَ غَیْرَ هَذَا.» از آثار رسول خدا(صلی الله علیه وآله) چیزی باقی نمانده مگر آن که دگرگون شده، مگر این چند مورد.
در روایت دیگری، امام صادق فرمودند: از رفتن به مشاهد خودداری نکنید. مسجد قبا، مشربه امّ ابراهیم، مسجد فضیخ، قبور شهداء و مسجد احزاب که همان مسجد فتح است.
با توجه به آن چه که در تواریخ مدینه آمده، این مسجد یکی از پر زائرترین مساجد مدینه در گذر تاریخ بوده و بیشتر مورّخان و جغرافی دانان این شهر، در قرون مختلف، از آن یاد کرده اند.

نام های دیگر مسجد
...