مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل

[ویکی نور] مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، به زبان عربی، تألیف حاج میرزا حسین نوری، مشهور به «محدث نوری»، از چهره های درخشان علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری(1254 - 1320 هجری)، حاوی روایات و احادیث ائمه اطهار(ع) در باره مسائل و احکام شرعی است.
این کتاب، در جهت تدارک روایاتی که در کتاب «وسائل الشیعة» ذکر نشده، نگارش یافته است.
محدث نوری، در حدود سال 1295ق، در شهر سامرا، در جوار حرم شریف امام هادی و امام حسن عسکری(ع) و در خدمت میرزای شیرازی، نگارش کتاب را شروع کرد و در سال 1313ق؛ یعنی یک سال بعد از وفات میرزای شیرازی، بخش اصلی آن را به اتمام رساند و در سال 1319ق، در شهر نجف اشرف، بخش دوم آن را که خاتمه آن است، به پایان رساند.
وی، حدود 24 سال از عمر شریف خود را در جمع آوری این کتاب ارزش مند صرف نموده است.
علامه، آقا بزرگ تهرانی، در باره این کتاب، می فرماید: «کتاب مستدرک الوسائل، از بزرگ ترین و ارزش مندترین تألیفات محدث نوری به شمار می آید. وی، این کتاب را در جمع آوری روایاتی که در وسائل الشیعة شیخ حر عاملی نیامده، نگاشته است.

[ویکی فقه] مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل (کتاب). نام کامل کتاب «مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل» است. حاج میرزا حسین نوری، مشهور به «محدث نوری» از چهره های درخشان علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری (۱۲۵۴- ۱۳۲۰ هجری).
روایات و احادیث ائمه اطهار علیهم السّلام درباره مسائل و احکام شرعی.این کتاب در استدراک «وسائل الشیعه» شیخ حر عاملی نگاشته شده است. محدث نوری با جمع آوری بیش از۲۳ هزار روایت که در وسائل الشیعه نیامده، خدمت بزرگی برای حفظ آثار و روایات اهل بیت -علیهم السّلام- نموده است.
ارزش و اعتبار کتاب
کتاب مستدرک الوسائل از مجموعه های روایی معتبر شیعه به شمار می آید که در قرن اخیر نگاشته شده است.برای اجتهاد و استنباط احکام شرعی بعد از مراجعه به کتاب وسائل الشیعه برای جستجوی کاملتر در میان روایات، به این کتاب نیز مراجعه می شود تا یقین به فحص کامل و عدم معارض حاصل شود.محدث نوری با فحص و جستجوی عمیق خود به بسیاری از منابع و کتاب های معتبر روایی دست یافته است که در وسائل الشیعه شیخ حر عاملی نیامده اند.این منابع شامل ۷۵ کتاب روایی معتبر شیعه است که محدث نوری در خاتمه اعتبار هر یک از آنها را به اثبات رسانده است.مؤلف، روایات فراوانی از کتاب های معتبر روایی شیعه را که در معرض فراموشی بوده جمع آوری کرده و پس از تحقیق در صحت و اعتبار آنها، به مجموعه های روایی شیعه اضافه نموده و غنای آنها را بیش از پیش کرده است.
انگیزه نگارش
محدث نوری در مقدمه کتاب انگیزه خود را از نگارش این کتاب این گونه بیان می فرماید:«عالم کامل، متبحر خبیر، محدث نقاد و آگاه، نشر دهنده آثار، جمع آورنده روایات، شیخ محمد بن حسن حر عاملی (قدس الله تعالی روحه الزکیة) در کتاب وسائل الشیعه روایات و احادیث فراوانی را از میان کتاب های روایی علما و اصحاب جمع آوری نموده است. روایاتی که برای جان لذت بخش و برای دیده، نور چشم است.این کتاب به شکر خدا مرجع شیعه و جمع آورنده دستورات شریعت است که هیچ کتابی به پای آن نمی رسد و هیچ مجتهد فقیهی برای استنباط احکام شرعی از آن بی نیاز نیست. ولی ما با مراجعه به دیگر کتاب های روایی اصحاب به بخش دیگری از روایات برخوردیم که کتاب ارزشمند وسائل الشیعه آنها را در برندارد. و آن روایات بر چند بخش است:۱- روایاتی که در کتاب های روایی معتبر قدیمی بوده ولی به دست شیخ حر عاملی نرسیده است.۲- روایاتی که در کتاب هایی بوده که ایشان به نام آن و نام مؤلف آن دسترسی پیدا نکرده و ما با تحقیقات خود که در خاتمه مستدرک آورده ایم به نام و نام مؤلفان و اعتبار آنها پی برده ایم.۳- برخی روایات در کتاب های معتبری که در اختیار ایشان بوده وجود داشته، اما وی از آنها اعراض کرده و یا متوجه آنها نشده است.پس از آنکه به این روایات دسترسی پیدا کردم دیدم که جمع آوری آنها و الحاقشان به کتاب وسائل از بهترین عبادات و اعمال برای نزدیکی به درگاه خداوند متعال است چرا که در جمع آوری آنها فوائد بزرگ و مهمی برای حفظ روایات اهل بیت علیهم السّلام است و اساس دین با آن کامل گشته و شریعت پیامبر خاتم الانبیاء -صلی الله علیه و آله وسلّم -با آن درخشانتر خواهد شد.من نیز از خداوند طلب خیر نمودم و آن مرواریدهای گران بها را جمع آوری نمودم و آن جواهرات ارزشمند را به نظم درآوردم و به امید خداوند متعال این دو کتاب همچون دو ستاره درخشان در کنار یکدیگر و در طول زمان موجب هدایت و راهنمایی ره جویان راه علم و حقیقت گردد یا همچون دو دریای شگرف از دل آنها مروارید و جواهرات گران بهایی بیرون آید.شیخ حر عاملی، این دانشمند بزرگ، اگرچه میوه های رسیده و زیبایی از این باغستان بزرگ روایات اهل بیت علیهم السّلام چیده و از گلستان احادیث آن بزرگواران گلهای عطر انگیزی را به ارمغان آورده و برای جویندگان بعد از خود مقدار کمی را رها ساخته، اما به شکر خدا و منت و کرم او بعد از سعی و تلاش فراوان و جستجوی سخت در کتاب های روایی توانستم این مجموعه بزرگ و ارزشمند را جمع آوری نمایم که روایات آن در حدود روایات وسائل شده و همچون روایات آن ارزشمند و گران بها می باشد».
شیوه نگارش
...