محمدابراهیم کلباسی هروی اصفهانی

[ویکی فقه] حاج محمّدابراهیم کلباسی، از مشاهیر فقهاء و مجتهدین اصفهانی در قرن سیزده هجری بوده است.
حاج محمّدابراهیم کلباسی فرزند حاج محمّدحسن کلباسی هروی خراسانی اصفهانی، از مشاهیر فقهاء و مجتهدین و اکابر علماء و محقّقین است. عالم زاهد عابد ورعِ تقی، بلکه ازهد و اعبد و اورع و اتقای علمای زمان بوده، وی در سال ۱۱۸۰ ق، در اصفهان دیده به جهان گشود. در سنین نوجوانی پدر را از دست داده، و پس از پدر تحت تربیت ملا محمدرفیع گیلانی مشهور به بیدآبادی اصفهانی، قرار گرفت. وی همچنین به درس میرزا محمّدعلی بن میرزا مظفّر، شیخ محمّد خاتون آبادی، ملاّمحراب گیلانی و ملاّعلی نوری حاضر شد. سپس به سفر حج مشرّف شده، پس از بازگشت، چندی در عتبات عالیات متوطّن شده، و از علمای اعلام همچون شیخ جعفر نجفی (کاشف الغطاء)، سیّدعلی طباطبایی حائری صاحب ریاض، سیّدمحمّدمهدی بحرالعلوم، آقاسیّدمحسن اعرجی کاظمینی و سیّدمحمّدباقر وحید بهبهانی کسب فیض نموده و سپس به ایران بازگشت، و در قم و کاشان نزد میرزا ابوالقاسم قمی و ملاّاحمد نراقی تلمّذ نموده، به درجات عالی علم و اجتهاد نائل آمده، در اصفهان ساکن شد، و به تدریس و افتاء و اقامه جماعت و ارشاد خلق مشغول گردید. عدّه ای کثیر از علماء در خدمت او درس خوانده اند.
پدر و اجداد
حاج محمدقاسم کاخکی در زمره افرادی است که نسب آنان به سردار بزرگ اسلام و صحابی وارسته، جناب مالک اشتر نخعی می رسد و از این جهت با نامورانی چون ورّام بن ابی فراس مؤلف «مجموعه ورّام» و نواده دختری او یعنی سید بن طاووس، اسکندر بن دربیس خرقانی، شیخ محمدحسن بن شیخ محمدابراهیم یزدی اصفهانی (متوفّای ۱۲۶۸ هـ . ق) جدّ خاندان اشتری اصفهانی و نیز مرحوم شیخ جعفر نجفی کاشف الغطاء اشتراک نسب دارد. فرزند حاج محمّدقاسم، حاج محمّدحسن، در یکی از محلات هرات (از توابع افغانستان کنونی) محله ای شیعه نشین معروف به «حوض کرباس» روزگار می گذرانید. محمّدحسن که شخصی فاضل، پارسا و متدیّن بود، از این محل به گناباد (از توابع استان خراسان) مهاجرت نمود و در آبادی «کاخک» (کاخک گناباد) اقامت گزید. محمّدحسن به موازات تلاش های علمی و تحصیل معارف قرآنی و روایی، با رعایت موازین شرعی به کسب و کار هم مشغول بود و چون از راه حلال اندوخته ای به دست آورد، به منظور رفاه حال طلاب علوم دینی، در جوار بارگاه حضرت امام رضا (علیه السّلام) و در بست بالای مشهد رضوی مدرسه ای بنیان نهاد که به مدرسه «حاج حسن» موسوم است. «این مدرسه بین مدرسه نوّاب و حرم مقدس رضوی قرار داشت که اکنون در طرح توسعه حرم مطهر خراب شده است.» آن مرد شریف به احداث این بنای آموزشی و علمی اکتفا نکرد و نسبت به تعمیر برخی مدارس مشهد همت گماشت و اموال منقولی را وقف آنها ساخت؛ در اصفهان نیز از عمران و آبادانی مراکز علوم دینی غافل نبود.
تولد و کودکی
حاج محمّدابراهیم کلباسی در روز ۱۹ ربیع الثّانی سال ۱۱۸۰ق در اصفهان متولّد شد. پدرش، نخست، در محله «حوض کرباس» شهر هرات اقامت داشت و به همین جهت ملقب به کرباسی گردید. محمّدحسن به دلایلی که مورّخان و شرح حال نگاران بدان ها اشاره نکرده اند، کاخک گناباد را به مقصد اصفهان ترک نمود و در این شهر رحل اقامت افکند. مدتی از سکونت وی در این دیار سپری نشده بود که در نوزدهم ربیع الثانی سال ۱۱۸۰ هـ . ق صاحب فرزندی گردید که او را «محمّد ابراهیم» نامید. این کودک دوران شکوفایی خویش را تحت تربیت پدری فاضل، پارسا و اهل تقوا و مادری نیکوسرشت سپری کرد و اولین استاد او، پدرش بود. مدت ده بهار که از سن او گذشت ابرهای تیره و تاری سپهر زندگی او را تحت تأثیر قرار داد و مربّی عالی قدر، دلسوز و نخستین استاد خود؛ یعنی پدری رئوف را در سال ۱۱۹۰ هـ . ق از دست داد و این ضایعه اسف انگیز در ذهن تازه شکفته اش اثر گذاشت و بعدها آن را به عنوان خاطره ای رنج آور از ذهن می گذرانید.
تحصیل و تهذیب
...