محمد مؤمن قمی

[ویکی فقه] آیت الله محمد مؤمن، در روز پنج شنبه، دهم ذی القعده سال ۱۳۵۶ ق، برابر با ۲۳ دی ۱۳۱۶ ش، در خانواده ای مذهبی در شهر قم چشم به جهان گشود. پدرش، مرحوم حاج عباس مؤمن که فردی سرشناس و مورد اعتماد مردم بود، با پیشه کشاورزی روزگار می گذراند و نزدیک به صد سال زیست.
آیت الله مؤمن تحصیلات را در هفت سالگی آغاز نمود و در مکتب خانه ای واقع در محله «باغ پنبه» قم، به فراگیری قرآن مشغول شد، پس از آن، به مکتب دیگری رفته و در آن جا کتاب «نصاب الصبیان» و برخی از کتب دیگر را آموخت. پس از مدتی با سفارش برخی به پدر ایشان و موافقت پدر، تحصیلات خود را در مدارس اسلامی- ملی آن زمان، به تحصیل علوم دبستانی اشتغال پیدا کرد و در مدت دو سال تا کلاس ششم ابتدایی تحصیل کرد، بعد از آن سال اول دبیرستان را خواند، اما به دلیل کم بودن سن قانونی نتوانست در آزمون پایان سال شرکت کند. در سال ۱۳۳۲ به تحصیل علوم دینی روی آورد و طی دو سال، ادبیات عرب، بخش بسیاری از «مطول» و همه «معالم الاصول» را فراگرفت و هم زمان، به دلیل تنگی معیشت خانواده، به آموزگاری نیز می پرداخت. پس از آن، با توسل به حضرت علی بن موسی الرضا علیه السّلام و امام عصر عجّل الله فرجه الشریف توانست رضایت پدر خود را جلب نماید و صرفا به تحصیل علوم دینی بپردازد.«شرح لمعه» و «قوانین الاصول» را در طی یک سال فراگرفت و «مکاسب» و «رسائل» شیخ انصاری را پس از دو سال به اتمام رساند و در ششمین سال تحصیل، جلد اول «کفایه» را آموخت و در درس خارج اصول و فقه شرکت جست. هم زمان با تحصیلات فقهی و اصولی، به تحصیل حکمت الهی و فلسفه نیز می پرداخت و «شرح منظومه» سبزواری و «الهیات شفا» و بخش عمده «اسفار» را فرامی گرفت.در اواخر سال ۱۳۴۲، برای تحصیل عازم نجف اشرف شد و به مدت شش ماه از محضر استادان حوزه علمیه بهره مند شد و سپس به ایران بازگشت و تا سال ۱۳۵۳ به تحصیل خود ادامه داد.
اساتید
آیت الله مؤمن، در دوران تحصیل خود از محضر استادان برجسته ای بهره برده است؛ اساتید بزرگوراری همچون حاج شیخ محمد واعظ زاده، آیت الله مشکینی، آیت الله شاه آبادی، شیخ ابوالفضل خوانساری، آیت الله سلطانی، آیت الله حاج میرزا محمد مجاهدی تبریزی، امام خمینی رحمة الله علیه ، آیت الله بروجردی، آیت الله حاج آقا مرتضی حائری.استاد او در «فلسفه» و «شرح منظومه» سبزواری، مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی رحمة الله علیه بود و بعد از آن برای تحصیل «الهیات شفا» و «اسفار» به درس علامه سید محمدحسین طباطبایی رحمة الله علیه رفت و سال ها به حضور در درس تفسیر ایشان نیز توفیق یافت. ایشان عمده استادان خود را در حوزه، مرحوم امام، مرحوم محقق داماد و مرحوم شیخ مرتضی حائری می داند.
شاگردان
شاگردان بسیاری از محضر ایشان، کسب فیض نموده اند که در بین آنها، می توان از «دکتر حسن روحانی»، «حجة الاسلام و المسلمین فیاضی»، «حجة الاسلام و المسلمین ناظم زاده»، «حجة الاسلام و المسلمین برهانی» و «حجة الاسلام و المسلمین اختری»، سفیر ایران در سوریه نام برد.
تدریس
...

[ویکی شیعه] محمد دانش زادهٔ قمی (۱۳۱۶-۱۳۹۷ش) مشهور به محمد مؤمن، فقیه شیعه قرن پانزدهم، از نظریه پردازان ولایت فقیه و از فقهای شورای نگهبان و نماینده مجلس خبرگان رهبری در ایران. مؤمن از روحانیان مبارز علیه حکومت پهلوی بود و از سال ۱۳۴۲ش تا پایان عمر، در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عضویت داشت. در سال ۱۳۵۳ش در دوره حکومت محمدرضا پهلوی در ایران سه سال در شهداد از توابع کرمان و تویسرکان در تبعید زندگی کرد.
مؤمن پس از پیروزی انقلاب در شکل گیری قوه قضائیه نقش مؤثری داشت. او عضو شورای عالی قضایی، عضو شورای عالی حوزه، عضو شورای بازنگری قانون اساسی و مدیر حوزه علمیه قم بود. او یکی از فقهای شورای نگهبان، و نماینده مجلس خبرگان رهبری بود. مؤمن آثار متعددی دربارهٔ حکومت اسلامی تألیف کرد. کتاب «الحکومة الاسلامیة» در سه جلد از آثار مهم او در تبیین ولایت معصومان و ولایت فقیه است.
محمد مؤمن در ۲۲ دی ۱۳۱۶ش در قم متولد شد. پدرش عباس مؤمن، کشاورز بود. پس از تحصیل در مکتب خانه و مدرسهٔ جامع تعلیمات دینی، وارد حوزه شد. در سال های اول حوزه، همزمان با تحصیل برای معیشت، آموزگاری می کرد. امام خمینی، محمدحسین طباطبایی، علی مشکینی از اساتید وی در حوزه علمیه قم بودند.