مجرای قاعده الجمع

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مجرای قاعدة الجمع. مورد صلاحیت دار برای جمع دلالی و عرفی است.
مجرای قاعدة الجمع، جایی است که تعارض میان دو دلیل، بدوی و غیر مستقر می باشد؛ به بیان دیگر، تعارض میان دو دلیل، ظاهری و صوری است و مجتهد به کمک جمع دلالی و عرفی، تعارض میان آن دو را از بین می برد.مواردی که در آن جمع عرفی صورت می گیرد عبارت است از:۱. جایی که یکی از دو دلیل، نص و دیگری ظاهر می باشد؛ برای مثال، مثلا یکی خاص یا مقید و دیگری عام یا مطلق می باشد؛ در این جا جمع بین آن دو به این است که به خاص یا مقید عمل شود؛۲. جایی که یکی از دو دلیل، ظاهر و دیگری اظهر می باشد؛ در این جا دومی بر اولی مقدم می گردد؛۳. جایی که یکی از دو دلیل، حاکم و دیگری محکوم یا یکی وارد و دیگری مورود می باشد؛ در این جا حاکم و وارد بر محکوم و مورود مقدم می گردد؛۴. جایی که هر دو دلیل از نظر ظهور مساوی می باشند، اما از نظر عرف ، هر یک از دو دلیل نشان دهنده تصرف در دلیل دیگر می باشد؛ در این جا جمع بین آن دو به این است که در هر دو دلیل تصرف گردد.

[ویکی فقه] مورد صلاحیت دار برای جمع دلالی و عرفی است.
مجرای قاعدة الجمع، جایی است که تعارض میان دو دلیل، بدوی و غیر مستقر می باشد؛ به بیان دیگر، تعارض میان دو دلیل، ظاهری و صوری است و مجتهد به کمک جمع دلالی و عرفی، تعارض میان آن دو را از بین می برد.مواردی که در آن جمع عرفی صورت می گیرد عبارت است از:۱. جایی که یکی از دو دلیل، نص و دیگری ظاهر می باشد؛ برای مثال، مثلا یکی خاص یا مقید و دیگری عام یا مطلق می باشد؛ در این جا جمع بین آن دو به این است که به خاص یا مقید عمل شود؛۲. جایی که یکی از دو دلیل، ظاهر و دیگری اظهر می باشد؛ در این جا دومی بر اولی مقدم می گردد؛۳. جایی که یکی از دو دلیل، حاکم و دیگری محکوم یا یکی وارد و دیگری مورود می باشد؛ در این جا حاکم و وارد بر محکوم و مورود مقدم می گردد؛۴. جایی که هر دو دلیل از نظر ظهور مساوی می باشند، اما از نظر عرف ، هر یک از دو دلیل نشان دهنده تصرف در دلیل دیگر می باشد؛ در این جا جمع بین آن دو به این است که در هر دو دلیل تصرف گردد.

پیشنهاد کاربران

بپرس