ماه قمری

[ویکی فقه]
...

[ویکی شیعه] ماه قمری، فاصله رؤیت دو هلال ماه، و مبنای گاه شماری قمری. طول آن متفاوت بوده و ۲۹ تا ۳۰ شبانه روز است. ماه قمری قدمتی بیش از اسلام دارد و پس از هجرت پیامبر اکرم(ص)، گاه شمار «هجری قمری» بر همین مبنا شکل گرفت. بخش قابل توجهی از عبادات و اعمال واجب و مستحب بر اساس ماه قمری انجام می شود.
فقیهان شیعه برای تعیین اول ماه، مبانی مختلفی دارند و شرایط متعدد نجومی نیز در دیده شدن ماه دخالت دارد. از این رو گاه در تعیین اول ماه، بین مسلمانان در کشورهای مختلف و گاه حتی در یک کشور اختلاف به وجود می آید. تعدادی از فقیهان شیعه معتقدند اول ماه با حکم حاکم شرع ثابت می شود. در کشورهای مختلف، مبانی متفاوتی برای تعیین اول ماه قمری وجود دارد. از لحاظ نجومی حداکثر تا ۴ ماه ۳۰ روزه و ۳ ماه ۲۹ روزه ممکن است پشت سر هم بیایند.
تا پیش از رواج گاه شماری هجری قمری ، مهمترین گاه شماری های رایج در شبه جزیره عربستان و شام عبارت بودند از: قبطی، سریانی، رومی و یهودی. پیش از اسلام، قریش از گاه شماری های نُه گانه ای استفاده می کرد که نام و ترتیب ماه های آن همین گاه شمار هجری قمری بود. پس از اسلام، مبدأ گاه شماری قمری، هجرت رسول خدا از مکه به مدینه تعیین شد.

در گاه شماری قمری، ماه قمری زمان بین دو سیزیجی متوالی از یک نوع است: ماه نو یا ماه کامل ( بدر ) . تعریف دقیق ماه قمری به ویژه برای ابتدای ماه متفاوت است.
در انگلیسی کامن لا، «ماه قمری» به طور سنتی دقیقاً به معنای ۲۸ روز یا چهار هفته بود، بنابراین یک قرارداد ۱۲ ماهه دقیقاً برابر با ۴۸ هفته بود. [ ۱] در بریتانیا، ماه قمری به طور رسمی با ماه تقویمی برای اسناد و سایر قراردادهای کتبی توسط بخش ۶۱ ( الف ) قانون مالکیت ۱۹۲۵ و برای قوانین پس از سال ۱۸۵۰ توسط قانون تفسیری ۱۹۷۸ جایگزین شد. [ ۲] [ ۳]
ماه قمری انواع مختلفی دارد. اصطلاح ماه قمری معمولاً به ماه هلالی گفته می شود، زیرا چرخه گام های مرئی ماه است. بیشتر انواع ماه های قمری زیر، به جز تمایز بین ماه های دریایی و اعتدالی، برای اولین بار در نجوم قمری بابلی شناسایی شدند.
ماه هلالی[ ۴] ( Synodic month ) فاصلهٔ زمانی متوسط دو مقارنهٔ ماه با خورشید است. به عبارت دیگر، ماه هلالی، دوره متوسط چرخش ماه نسبت به خطی است که به خورشید و زمین می پیوندد: ۲۹ روز ( زمینی ) و ۱۲ ساعت و ۴۴ دقیقه و ۲٫۹ ثانیه. این دوره گام های ماه است، زیرا ظاهر ماه بستگی به موقعیت ماه نسبت به خورشید دارد که از زمین دیده می شود. به دلیل قفل کشندی، همیشه همان نیم کره ثابت ماه رو به زمین است و در نتیجه طول یک روز قمری ( طلوع تا طلوع خورشید در ماه ) برابر با زمانی است که طول می کشد تا ماه یک دور به دور زمین بچرخد.
دوره تناوب مدار ماه که با توجه به کره آسمان ستاره های ظاهراً ثابت توسط سامانه بین المللی مرجع آسمانی ( ICRF ) تعریف شده است، به عنوان ماه نجومی[ ۵] ( Sidereal month ) شناخته می شود، زیرا زمان بازگشت ماه به موقعیت مشابه در میان ستارگان است: ۲۷٫۳۲۱۶۶۱ روز ( ۲۷ روز و ۷ ساعت و ۴۳ دقیقه و ۱۱٫۶ ثانیه ) . [ ۶] به بیان دیگر، ماه نجومی، دورهٔ متوسط گردش ماه به دور زمین نسبت به ستاره های دوردست است. این نوع ماه در میان فرهنگ های خاورمیانه، هند و چین به صورت زیر مشاهده شده است: آن ها آسمان را به ۲۷ یا ۲۸ منزل قمری تقسیم کردند، یک منزل برای هر روز از ماه که توسط ستاره ( های ) برجسته در آن ها شناسایی می شود.
ماه اعتدالی ( Tropical month ) همانند سال اعتدالی بر اساس مقدار زمان بین چرخش های درک شده خورشید به دور زمین است. ماه اعتدالی میانگین زمان بین اعتدال های مربوط است. همچنین ماه اعتدالی میانگین زمان بین لحظات متوالی عبور ماه از نیمکره آسمانی جنوبی به شمال ( یا بالعکس ) یا عبور متوالی از یک بعد معین یا طول جغرافیایی دائرةالبروجی است. کره ماه یک بار در ماه اعتدالی در قطب شمال و به همین ترتیب نیز در قطب جنوب طلوع می کند.