[ویکی فقه] حضرت فاطمه (سلام الله علیها) دارای نام ها و القاب متعدد بودند که یکی از آن القاب زهراء است که در روایت نقل شده از عایشه، حکمت نام گذاری آن حضرت به زهرا اشاره شده است.
حضرت زهرا (سلام الله علیها) از دیدگاه روایات فریقین، دارای نام ها و القاب متعدد است. با دقت در روایات، به دست می آید که انتخاب نام ها و القاب آن حضرت بر اساس حکمت ها و مناسبت هایی است که در فضائل وجودی آن حضرت، ریشه دارد. یکی از نام های آن حضرت، «زهراء» است که در روایات شیعه و اهل سنت برای ایشان ذکر شده است.
زهراء در لغت
از دیدگاه لغت، واژه «زهراء» از ریشه «زهر» مؤنث کلمه «ازهر» است. ابن اثیر می نویسد: الْاَزْهَرُ: الابیض المستنیر، و الزَّهْرُ و الزَّهْرَةُ: البیاض النیّر، و هو احسن الالوان. «ازهر» سفیدی روشن کننده، «زهر و زهرة» سفیدی نورانی است و رنک سفید، بهترین رنگ ها است.
ابن اثیر الجزری، ابوالسعادات المبارک بن محمد (متوفای۶۰۶ه)، النهایة فی غریب الحدیث والاثر، ج۲، ص۳۲۱، تحقیق طاهر احمد الزاوی - محمود محمد الطناحی، ناشر:المکتبة العلمیة - بیروت - ۱۳۹۹ه - ۱۹۷۹م.
در روایات شیعه، دلیل و حکمت نام گذاری حضرت فاطمه (سلام الله علیها) به «زهراء» به صورت مفصل بیان شده است که نقل این روایات مجال دیگری می طلبد. در این مختصر به روایتی از عایشه، همسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) در این باره اشاره می کنیم. احمد بن سنان قرمانی دمشقی، در کتاب «الاخبار الدول وآثار الاول فی التاریخ» گوشه ای از فضائل حضرت زهرا (سلام الله علیها) را بیان کرده و از جمله این سخن عایشه را درباره حکمت نام گذاری آن حضرت به «زهراء» نقل کرده است: ذکر فضائل فاطمة الزهراء البتول رضی الله عنهابنت رسول الله صلی الله علیه وآله، کان صلی الله علیه وسلم یحبها، لانها کانت عابدة زاهدة، وکانت تذکرة له من خدیجة، وکانت لها اسماء لها تدعی بها: احدها البتول، والثانی زهراء، والثالث طاهرة، والرابع مطهرة، والخامس فاطمة. قالت عائشة: کنا نخیط ونغزل وننظم الابرة باللیل فی ضوء وجه فاطمةوقالت: اذا اقبلت فاطمة کانت مشیتها مشیة رسول الله صلی الله علیه وسلم وکانت لا تحیض قط لانها خلقت من تفاحة الجنة، ولقد وضعت الحسن والحسین بعد العصر، وطهرت من نفاسها فاغتسلت وصلت المغربولذلک سمیت الزهراء. بیان فضائل فاطمه زهرا، بتول که خداوند از او راضی باد. وی دختر رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) است، رسول خدا او را دوست می داشت؛ زیرا او یک انسان عابد و زاهد بود. او یادآور مادرش خدیجه بود. حضرت زهرا نام هایی داشت که به آن ها خوانده می شد: اول: بتول.دوم: زهرا. سوم: طاهره. چهارم: مطهره. پنجم: فاطمه. عایشه می گوید: ما در شعاع نور صورت فاطمه، در شب تاریک خیاطی، پشم ریسی و سوزن نخ می کردیم. عایشه گفته است: هنگامی که فاطمه به سوی ما می آمد، راه رفتن او همانند راه رفتن رسول خدا (صلی الله علیه وسلّم) بود. فاطمه هرگز حیض نمی شد؛ زیرا او از سیب بهشتی آفریده شده بود. فاطمه، فرزندانش حسن و حسین را بعد از نماز عصر به دنیا آورد، و از نفاس پاک شد و غسل نمود و نماز مغرب را پاک انجام داد؛ از این جهت است که فاطمه، «زهرا» نامیده شده است.
القرمانی، احمد بن یوسف، (متوفای ۱۰۱۹هـ)، الاخبار الدول وآثار الاول فی التاریخ، ج۱، ص۲۵۶، تحقیق: الدکتور فهمی سعد و الدکتور احمد حطیط، عالم الکتب.
...
حضرت زهرا (سلام الله علیها) از دیدگاه روایات فریقین، دارای نام ها و القاب متعدد است. با دقت در روایات، به دست می آید که انتخاب نام ها و القاب آن حضرت بر اساس حکمت ها و مناسبت هایی است که در فضائل وجودی آن حضرت، ریشه دارد. یکی از نام های آن حضرت، «زهراء» است که در روایات شیعه و اهل سنت برای ایشان ذکر شده است.
زهراء در لغت
از دیدگاه لغت، واژه «زهراء» از ریشه «زهر» مؤنث کلمه «ازهر» است. ابن اثیر می نویسد: الْاَزْهَرُ: الابیض المستنیر، و الزَّهْرُ و الزَّهْرَةُ: البیاض النیّر، و هو احسن الالوان. «ازهر» سفیدی روشن کننده، «زهر و زهرة» سفیدی نورانی است و رنک سفید، بهترین رنگ ها است.
ابن اثیر الجزری، ابوالسعادات المبارک بن محمد (متوفای۶۰۶ه)، النهایة فی غریب الحدیث والاثر، ج۲، ص۳۲۱، تحقیق طاهر احمد الزاوی - محمود محمد الطناحی، ناشر:المکتبة العلمیة - بیروت - ۱۳۹۹ه - ۱۹۷۹م.
در روایات شیعه، دلیل و حکمت نام گذاری حضرت فاطمه (سلام الله علیها) به «زهراء» به صورت مفصل بیان شده است که نقل این روایات مجال دیگری می طلبد. در این مختصر به روایتی از عایشه، همسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) در این باره اشاره می کنیم. احمد بن سنان قرمانی دمشقی، در کتاب «الاخبار الدول وآثار الاول فی التاریخ» گوشه ای از فضائل حضرت زهرا (سلام الله علیها) را بیان کرده و از جمله این سخن عایشه را درباره حکمت نام گذاری آن حضرت به «زهراء» نقل کرده است: ذکر فضائل فاطمة الزهراء البتول رضی الله عنهابنت رسول الله صلی الله علیه وآله، کان صلی الله علیه وسلم یحبها، لانها کانت عابدة زاهدة، وکانت تذکرة له من خدیجة، وکانت لها اسماء لها تدعی بها: احدها البتول، والثانی زهراء، والثالث طاهرة، والرابع مطهرة، والخامس فاطمة. قالت عائشة: کنا نخیط ونغزل وننظم الابرة باللیل فی ضوء وجه فاطمةوقالت: اذا اقبلت فاطمة کانت مشیتها مشیة رسول الله صلی الله علیه وسلم وکانت لا تحیض قط لانها خلقت من تفاحة الجنة، ولقد وضعت الحسن والحسین بعد العصر، وطهرت من نفاسها فاغتسلت وصلت المغربولذلک سمیت الزهراء. بیان فضائل فاطمه زهرا، بتول که خداوند از او راضی باد. وی دختر رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) است، رسول خدا او را دوست می داشت؛ زیرا او یک انسان عابد و زاهد بود. او یادآور مادرش خدیجه بود. حضرت زهرا نام هایی داشت که به آن ها خوانده می شد: اول: بتول.دوم: زهرا. سوم: طاهره. چهارم: مطهره. پنجم: فاطمه. عایشه می گوید: ما در شعاع نور صورت فاطمه، در شب تاریک خیاطی، پشم ریسی و سوزن نخ می کردیم. عایشه گفته است: هنگامی که فاطمه به سوی ما می آمد، راه رفتن او همانند راه رفتن رسول خدا (صلی الله علیه وسلّم) بود. فاطمه هرگز حیض نمی شد؛ زیرا او از سیب بهشتی آفریده شده بود. فاطمه، فرزندانش حسن و حسین را بعد از نماز عصر به دنیا آورد، و از نفاس پاک شد و غسل نمود و نماز مغرب را پاک انجام داد؛ از این جهت است که فاطمه، «زهرا» نامیده شده است.
القرمانی، احمد بن یوسف، (متوفای ۱۰۱۹هـ)، الاخبار الدول وآثار الاول فی التاریخ، ج۱، ص۲۵۶، تحقیق: الدکتور فهمی سعد و الدکتور احمد حطیط، عالم الکتب.
...
wikifeqh: لقب_حضرت_زهرا_به_روایت_عایشه