قید

[ویکی فقه] قید به عبارت محدود کننده شمول مفهوم کلام دیگر اطلاق می شود.
قید، در لغت به معنای ریسمان و مانند آن است که برای حفظ چارپایان به پای آنان می بندند، و در اصطلاح، کلمه یا کلامی است که به کلمه یا کلام دیگر افزوده می شود تا عموم و شمول مفهوم آن را محدود سازد.
کاربرد اصولی
بحث از قید، در علم اصول در مباحث متعددی هم چون اطلاق و تقیید ، عام و خاص و مفهوم وصف مطرح شده است.

قید (ابزار). قید یا جیگ ( به انگلیسی: jig ) به معنای هدایت کننده بوده و برای هدایت و مهار ابزار و همچنین قطعه کار مورد استفاده قرار می گیرد. قیدها محکم به میز کار بسته می شوند تا در حین عملیات جابجا نشوند.
قید ( Jig ) ابزارها را در مسیر خاص حرکت می دهد. همچنین راهنما ممکن است ابزار را در حین عملیات نگه دارد، ولی بند ( Fixture ) قطعه کار را در جای خود نگه می دارد، درحالیکه ابزارها نسبت به آن حرکت می کنند.
• هزینهٔ پایین
• ایجاد کیفیت همسان
• سرعت تولید
• ایمنی کامل برای قطعه، اپراتور و دستگاه
• برای بستن صفحات قالب جهت ماشین کاری به دلیل تعدد سوراخ ها، اپراتور مجبور است چندین بار جای گیره ها را عوض کند تا اینکه بتواند همهٔ سوراخ ها را بر روی صفحات ایجاد کند. امروزه صفحات توسط گیره های مغناطیسی نگه داشته می شوند. [ ۱]

در اصطلاح دستور زبان، کلمه یا گروهی از کلمات که در جمله می آید و فعل یا اجزای دیگر جمله یا کلّ جمله را مقیّد و توضیحی دربارۀ آن بیان می کند. قیدها از جهاتِ مختص ـ مشترک، ساده ـ مرکب، وابستگی و مفهوم به انواعی تقسیم می شود: الف. از جهت مختص ـ مشترک، قیدها به سه گروه مختص، مشترک با اسم، مشترک با صفت تقسیم می شود: ۱. قید مختص، که فقط نقش قید را در جمله می پذیرد، مثل «البتّه»، «بدبختانه»، «هرگز»؛ همۀ کلمات تنوین دار جزو قیدهای مختص اند. قید مختص، جمله را مقیّد می کند؛ از این رو، جزوِ قیدهای جمله به حساب می آید؛ مثل: اقلاً روزی نیم ساعت مطالعه کنید. ۲. قید مشترک با اسم، اسمی است که در جمله نقش قید می پذیرد. این نوع قیدها غالباً قید زمان و قید مکان اند؛ مثل «دیشب تلفنی با او صحبت کردم»، «برادرش شیراز ازدواج کرده است». ۳. قید مشترک با صفت، صفتی که در جمله نقش قید می پذیرد؛ مثل «خوب حرف می زند، امّا درست عمل نمی کند». ب. از جهت ساختمان، همانند اسم و صفت، قیدها، به ساده، مرکب، مشتق، و مشتق ـ مرکب تقسیم می شود. ج. از جهت وابستگی، قیدها ممکن است فعل یا قید یا صفت یا تمام جمله را مقیّد کنند. از این نظر، به قید فعل، قید قید، قید صفت، و قید جمله تقسیم می شوند: ۱. قید فعل، وابستۀ فعل است و فعلِ جمله را مقید می کند. مثل «مطلب را درست فهیمده است». ۲. قید قید، گاهی قیدها به وسیلۀ قید دیگر که قبل از آن می آید مفهومِ تأکید بیشتر پیدا می کند. مثلِ «کمی تند می رفت»، «خیلی باعجله حرف می زنی». ۳. قیدِ صفت، صفت هایی که کم وبیشی می پذیرند، گاهی قبل از خود قیدی می گیرند که تعیین کنندۀ مقدار آن است. مثلِ «کتابِ بسیار ارزنده»، «هوای خیلی سرد»، «باغ فوق العاده زیبا». ۴. قید جمله، که وابستۀ کل جمله است و آن را مقیّد کند. قیدهای جمله غالباً جزء گروه قیدهای مختص اند. مثال: «متأسفانه مطلب را متوجه نشد»، «حتماً با شما تماس خواهم گرفت»، «آری چنین بود». د. از جهت مفهوم، ممکن است قیدها یکی از مفاهیمِ زمان، مکان، حالت، کیفیت، و دیگر موارد فعل را برسانند: ۱. قید زمان، که زمان وقوع فعل را نشان می دهد. مثلِ: «تابستان به ده بازگشت». ۲. قید مکان، که مکان وقوع فعل یا روی دادن حالت را نشان دهد. مثل «کنارِ استخر ایستاده بود». ۳. قید حالت، که حالت فعل یا مفعول را حین وقوع فعل بیان می کند. مثلِ «هراسان از در وارد شد»، «تشنه لب او را شهید کردند». ۴. قید کیفیت (چگونگی)، که چگونگی وقوع فعل را بیان کند. مثلِ: «خوب نگاه کن»، «آهسته سخن می گفت».