قیام زید بن علی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] از بزرگ ترین قیام هایی که علیه نظام جائر اموی صورت گرفته است، قیام زید بن علی بن حسین (علیه السّلام) است؛ این قیام که در سال صد و بیست و یک هجری و به منظور امر به معروف و نهی از منکر و نیز انتقام از قاتلین شهدای کربلا در کوفه به وقوع پیوست، توانست ضربه ای مهلک بر مبانی مشروعیت خلفای اموی وارد آورد.
ظلم و ستم بی حد و حصر حکام اموی و فسق و فجور آشکارشان و نیز تاخت و تاز بی باکانه آنان بر اساس و مبانی اعتقادات اسلامی روح بلند و آزاده زید را به شدت آزرده و متأثر ساخته بود. سفرهای زید به شام و برخورد زشت و زننده هشام بن عبدالملک با او در جمع درباریان و نیز اعمال و سخنانی که از خلیفه اموی، در خلال این سفرها، سر زده بود نیز، عزم زید را برای قیام راسخ تر نموده، آتش قیام را بیش از پیش در دل او شعله ورتر ساخت.
اصرار کوفیان به قیام زید
در بازگشت از سفر شام، مردم کوفه با اطلاع از ورود زید به عراق، به دنبال او رفتند و وی را در قادسیه ملاقات کردند، آن ها او را به قیام فرا خوانده، اعلام وفاداری کردند و سوگند یاد کردند که تا آخرین قطره خون در راه او جهاد کنند و حمایتشان را از او دریغ ندارند. در پی اصرار زیاد کوفیان، سرانجام زید پذیرفت؛ اما سیاست مداران کهنه کار حجاز و عراق، زید را از این کار باز داشته، پیمان شکنی کوفیان را یادآور شدند. زید نیز به هر یک از آنان جوابی در خور داده، آماده قیام گردید.
اصرار زید به ماندن در کوفه
یوسف بن عمر (استاندار عراق) ورود زید را به کوفه برنمی تابید؛ ازاین رو خواستار خروج او از شهر شده، به عامل خویش در کوفه، دستور داد (در این ایام یوسف بن عمر ثقفی در حیره به سر می برد و مردی به نام حکم بن صلت جانشین وی در کوفه بود.) که همواره مزاحم زید باشد؛ اما زید برای ماندن در کوفه اصرار می ورزید و به بهانه های مختلف چون اشتغال به تجارت و نیز بهانه بیماری و دعوی با طلحة بن عبیدالله بر سر مالی مشترک در مدینه، هر بار از دستور والی سر باز می زد.
دعوت مخفیانه
...

[ویکی شیعه] قیام زید بن علی قیامی به رهبری زید بن علی فرزند امام سجاد(ع) بر ضد حکومت بنی امیه. این قیام در سال ۱۲۲ هجری در زمان حکومت هشام بن عبدالملک مصادف با دوره امامت امام صادق (ع) رخ داد و در نهایت به کشته شدن زید و بسیاری از یارانش انجامید. بسیاری از علمای شیعه معتقدند این قیام با اذن امام صادق انجام گرفته است. قیام زید، الهام بخش قیام های بعدی سادات حسنی گردید. برخی از بزرگان اهل سنت از جمله ابوحنیفه نیز با این قیام همکاری کردند.
زید پسر امام سجاد(ع) چهارمین امام شیعیان است. نام مادر زید به صورت های گوناگونی ضبط شده است: جیدا، جید، حیدان و حوراء از جمله این اسامی است. او ام ولد بود که مختار ثقفی او را به سی هزار درهم خرید و به دلیل ارزشی که برای این کنیز قائل بود وی را به امام سجاد(ع) هدیه کرد.
در مورد سال تولد وی اختلاف است و سال های ۷۵، ۷۸، ۸۰ و ۷۹ سال تولد وی ذکر شده است. او در مدینه به دنیا آمد.

دانشنامه عمومی

قیامی به رهبری زید بن علی نوه پسری حسین بن علی و برادر محمد باقر در ۱۲۲ق یا ۷۴۰ میلادی در کوفه علیه هشام بن عبدالملک و خلافت اموی بود که در نتیجهٔ آن، زید شکست خورد و کشته شد.
زید برای تحقیق، توسط حاکم جدید کوفه، در مورد پرداخت های حاکم قبلی، عبدالله القسری به او، به آن شهر رفته بود که مردم کوفه مطلع شدند و با او بیعت کرده و او را متقاعد کردند که برای پس گرفتن خلافت از بنی امیه قیام کند. مردم کوفه که در سال ۶۱ هجری، پدربزرگ او حسین بن علی را همین گونه حمایت نکرده و تنها گذاشتند که باعث شکست او گردید. [ ۱] قیام زید منجر به شکل گیری قیام هایی دیگری علیه امویان و مقدمه برای سقوط خلافت اموی شد و همچنین منجر به تشکیل مذهب زیدیه شد که اعتقاد به امام غایب ندارند و معتقدند هرکس از فرزندان حسن یا حسین در برابر ظلم قیام کند، امام حاضر است و باید از او تبعیت کرد. [ ۲]
در سال ۴۱ ه‍. ق معاویة بن ابی سفیان فرمانروایی قلمروی اسلامی را به دست آورده و خلافت اموی را در آن استوار کرد. [ ۳] معاویه تا زمان مرگش در سال ۶۰ ه‍. ق حکومت را در اختیار داشت و سعی کرد تا زمینهٔ انتقال موروثی خلافت برای فرزندش یزید را فراهم کند. این امر مخالفت بزرگان جامعهٔ اسلامی را در پی داشت. حسین بن علی و شیعیان هوادار وی، خواستار پایبندی معاویه به عهدنامهٔ صلح مبنی بر عدم تعیین جانشین از سوی وی و جمعی دیگر درصدد ایجاد شورای خلافت بودند. [ ۴] [ ۵] پس از مرگ معاویه، کوفیان به حسین بن علی نامه نوشتند و از او خواستند خلافت را برعهده بگیرد. حسین ابتدا نماینده ای به نام مسلم بن عقیل را به کوفه فرستاد و هزاران نفر با مسلم بیعت کردند. مسلم نامه ای خوشبینانه از اوضاع کوفه برای حسین فرستاد؛ اما در همین حین، یزید، شخصی به نام عبیدالله بن زیاد را به ولایت کوفه گماشت. ابن زیاد با مسلم برخورد کرد و مسلم ناچار شد قیام را جلو بیندازد؛ اما قیامش موفقیت آمیز نبود و او اسیر و در نهایت کشته شد. کوفیان نیز از برخورد خشن ابن زیاد ترسیدند و پشت حسین را خالی کردند. این در حالی بود که حسین در راه کوفه بود. حسین در برخورد با کوفیانِ همراه حر بن یزید ریاحی، به آنها گفت که اگر حامی اش باشند، به کوفه خواهد آمد و اگر نباشند به جای اولش باز خواهد گشت؛ اما ابن زیاد اجازهٔ هیچ حرکتی را نمی داد و راهی برای حسین غیر از بیعت کردن با یزید یا کشته شدن باقی نگذاشت. حسین کشته شدن را ترجیح داد و در نبرد کربلا در دهم محرم ۶۱ به همراه یارانش کشته شد. [ ۶] [ ۷] [ ۸] بنابراین، کوفیان به سرعت پشیمان شدند و قیام توابین و قیام مختار ثقفی شواهدی بر این مدعا هستند. [ ۹]
عکس قیام زید بن علیعکس قیام زید بن علیعکس قیام زید بن علیعکس قیام زید بن علیعکس قیام زید بن علی
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس