قواعد الاحکام

[ویکی اهل البیت] علامه حلی (م 726 ق).
این کتاب از کتب مشهور و معروف فقهی نزد امامیه است که شروح و حواشی زیادی بر آن نوشته شده و حاوی 660 مسئله فقهی است. این اثر از کتاب طهارت شروع شده و به کتاب دیات پایان یافته و در آخر وصیت علامه به فرزندش آمده که بسیار مهم و جالب و خواندنی است.
علامه این کتاب را به درخواست و اصرار فرزندش نوشته و در آن فتاوای علامه به طور خلاصه و روشن بیان شده است. علامه در اول کتاب چنین می فرماید: «فهذا کتاب قواعد الاحکام فی معرفة الحلال والحرام. لخصّت فیه لب الفتاوی خاصة و بیّنت فیه قواعد الاحکام خاصة؛ اجابة لالتماس احب الناس الیّ و اعزّهم علیّ و هو الولد العزیز محمد».
جامع المقاصد، کشف اللثام، مفتاح الکرامة و...
این کتاب به کوشش منشورات الرضی قم چاپ شده است.
کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی/ نویسنده: محمدرضا ضمیری

[ویکی نور] قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام تألیف ابومنصور حسن بن یوسف بن علی بن مطهر اسدی، معروف به علاّمۀ حلّی (م 726 ق)، از بهترین و دقیق ترین متون فقهی است که پس از کتاب شرایع الإسلام محقق حلی (م 726 ق) در فقه مذهب شیعه تألیف شده است.
این کتاب در برگیرندۀ جمیع ابواب فقه از کتاب طهارت تا کتاب دیات می باشد و به دلیل همین جامعیت و اعتبار علمی، مشایخ و بزرگان از فقها از زمان نگارش آن، شرح ها و تعلیقه های متعددی بر آن زده اند بطوری که آقا بزرگ تهرانی در الذریعةحدود سی شرح و حاشیه را ذکر نموده است.
این کتاب به تقاضای شیخ محمد بن یوسف حلی، فرزند علامۀ حلّی معروف به فخر المحققین (م 771 ق) نگاشته شده است و در پایان کتاب نیز وصیت کامل و مهمی از مؤلف برای فرزندش فخر المحققین وجود دارد. این کتاب در زمان حکومت صفویه قانون ادارۀ کشور بر اساس احکام اسلامی بوده است.
با توجه به وصیت مؤلف در آخر کتاب، سال تألیف کتاب حدود 51 سالگی وی می باشد و با توجه به این که سال تولد او 648 ق بوده است، سال به پایان رسیدن کتاب 699 ق می باشد. بنابراین آنچه در أعیان الشیعة به نقل از ریاض العلماء نقل شده است که یکی از شاگردان علامۀ مجلسی سال تألیف کتاب را اواخر عمر مؤلف و حدود سال 720 ذکر نموده است صحیح نمی باشد.
همین طور در ایضاح الفوائد این گونه آمده است: قد فرغ منه فی 693 أو 692 ق کما ذکره فی کشف اللثام.

[ویکی فقه] قواعد الاحکام (کتاب). قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام مؤلف ابو منصور حسن بن یوسف بن علی بن مطهر اسدی، معروف به علامۀ حلی (م ۷۲۶ ق).
این کتاب از کتب مشهور و معروف فقهی نزد امامیه است که شروح و حواشی زیادی بر آن نوشته شده و حاوی ۶۶۰ مسئله فقهی می باشد. این اثر با بحث طهارت شروع شده و در بحث دیات پایان یافته است و در آخر نیز وصیت علامه به فرزندش آمده که بسیار مهم، جالب و خواندنی است. علامه این کتاب را به درخواست و اصرار فرزندش نوشته و در آن فتاوا ی خودش را به طور خلاصه و روشن بیان کرده است. وی در اول کتاب چنین می فرماید: «فهذا کتاب قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام. لخصّت فیه لب الفتاوی خاصه و بیّنت فیه قواعد الاحکام خاصه؛ اجابة لالتماس احب الناس الی و اعزّهم علی و هو الولد العزیز محمد».
اعتبار کتاب
کتاب قواعد الاحکام از بهترین و دقیق ترین متون فقهی است که پس از کتاب شرایع الاسلام محقق حلی (م ۷۲۶ ق) در فقه مذهب شیعه تالیف شده است.این کتاب در برگیرندۀ جمیع ابواب فقه از کتاب طهارت تا کتاب دیات می باشد و به دلیل همین جامعیت و اعتبار علمی، مشایخ و بزرگان از فقها از زمان نگارش آن، شرح ها و تعلیقه های متعددی بر آن زده اند بطوری که آقا بزرگ تهرانی در الذریعة حدود سی شرح و حاشیه را ذکر نموده است.این کتاب به تقاضای شیخ محمد بن یوسف حلی، فرزند علامۀ حلی معروف به فخر المحققین (م ۷۷۱ ق) نگاشته شده است و در پایان کتاب نیز وصیت کامل و مهمی از مؤلف برای فرزندش فخر المحققین وجود دارد. این کتاب در زمان حکومت صفویه قانون ادارۀ کشور بر اساس احکام اسلامی بوده است.
تالیف و انتشار
با توجه به وصیت مؤلف در آخر کتاب، سال تالیف کتاب حدود ۵۱ سالگی وی می باشد و با توجه به این که سال تولد او ۶۴۸ ق بوده است، سال به پایان رسیدن کتاب ۶۹۹ ق می باشد. بنابراین آنچه در اعیان الشیعة به نقل از ریاض العلماء نقل شده است که یکی از شاگردان علامۀ مجلسی سال تالیف کتاب را اواخر عمر مؤلف و حدود سال ۷۲۰ ذکر نموده است صحیح نمی باشد. همین طور در ایضاح الفوائد این گونه آمده است: قد فرغ منه فی ۶۹۳ او ۶۹۲ ق کما ذکره فی کشف اللثام. جلد اول کتاب موجود، توسط مؤسسۀ نشر اسلامی جامعۀ مدرسین در قم و در سال ۱۴۱۳ ق چاپ شده است. جلد دوم و سوم به ترتیب در جمادی الاولی سال ۱۴۱۸ ق و شوال ۱۴۱۹ ق انتشار یافته است.
تقسیم بندی مطالب
...