قطعه

[ویکی فقه] قِطعه مجموعهٔ ابیاتی را گویند که بر یک وزن و قافیه باشد، و از آغاز تا انجام همگی به یک دیگر مربوط بوده، پیرامون یک قصهٔ شیرین، یک موضوع اخلاقی، یا تهنیت و تعزیت و مدح و هجو و مانند آن پدید آمده باشد. برخلاف قصیده، بیت مَطلَع در قطعه مُصَرَّع نیست.
قطعه در اصطلاح ادبی نوع ابیاتی است که بدون مطلع، مصرّع باشد؛ یعنی مصراع اول در بیت اول قافیه ندارد و فقط مصراع های زوج با هم، هم قافیه اند که از اول تا آخر همه مربوط به یک دیگر و راجع به یک موضوع اخلاقی و حکایت شیرین و یا مدح و هجو و تهنیت و تعزیت و امثال آن باشد.
علت نام گذاری
قطعه را به این اعتبار که گویا پاره ای از اواسط قصیده است به این نام نامیده اند که جمع آن در فارسی قطعات است و گاهی مقطعات هم می گویند. قطعه را بیشتز در بیان مطالب اخلاقی و تعلیمی و مناظره و نامه نگاری و شکایت و تقاضا و از این قبیل به کار می برند.
ابن یمین
...

[ویکی اهل البیت] قطعه (شعر). قطعه در لغت به معنای تکه ای از چیزی و در اصطلاح ادبی نوع ابیاتی است که بدون مطلع، مصرع باشد؛ یعنی مصراع اول در بیت اول قافیه ندارد و فقط مصراع های زوج با هم، هم قافیه اند که از اول تا آخر همه مربوط به یکدیگر و راجع به یک موضوع اخلاقی و حکایت شیرین و یا مدح و هجو و تهنیت و تعزیت و امثال آن باشد.
قطعه را به این اعتبار که گویا پاره ای از اواسط قصیده است به این نام نامیده اند که جمع آن در فارسی قطعات است و گاهی مقطعات هم می گویند. قطعه را بیشتر در بیان مطالب اخلاقی و تعلیمی و مناظره و نامه نگاری و شکایت و تقاضا و از این قبیل بکار می برند.
«ابن یمین» از قطعه سرایان معروف است؛ نمونه ای از قطعات وی:
                      
حداقل قطعه دو بیت و حداکثر معمول و متداول آن، پانزده یا شانزده بیت است ولیکن بر حسب ضرورت تا حدود چهل، پنجاه بیت و بیشتر از آن نیز گفته اند؛ مثلاً از شعرای معروف قرن سیزدهم، قاآنی، قطعه ی طائیه ای دارد که ابیاتش از پنجاه بیت متجاوز است. در این صورت فرق آن با قصیده همان است که قطعه دارای مطلع مصرع نیست؛ یعنی قافیه را از آخر بیت اول آغاز کرده و در مصرع اول نیاورده اند، اما در قصیده شرط است که دارای مطلع مصرع باشد.
از ویژگی های قطعه آن است که تمام بیت های آن موضوع واحدی از قبیل حکمت، پند، مدح یا هجو را دنبال می کند. در میان شاعران انوری و ابن یمین مشهورترین قطعه ها را سروده اند و از معروفترین قطعه های دوره معاصر «مست و هوشیار» پروین اعتصامی و «ضلال مبین» ملک الشعرای بهار است.
قطعه از قالب هایی است که می تواند برای نوع ادبی طنز و هجو نیز استفاده شود. همچنین شعرهایی را که دو بیت دارند و مصرع اول آنها نیز با دو مصرع زوج هم قافیه باشد، در صورتی که وزن آن دو بیتی یعنی (مفاعیلن مفاعیلن فعولن) و یا وزن رباعی (مفعول مفاعلن مفاعیلن فع) نباشد، قطعه می نامند.

قطعه (ایذه). قطعه ( ایذه ) ، روستایی از توابع بخش دهدز شهرستان ایذه در استان خوزستان ایران است.
این روستا در دهستان دهدز قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بوده است.

قطعه (چاراویماق). قطعه یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان چاراویماق جنوب شرقی بخش شادیان شهرستان چاراویماق واقع شده است.

قطعه (زمین). در املاک و مستغلات، قطعه یا واحد زمین ( به انگلیسی: Land lot/plot ) ، قطعه زمینی است که مالک یا به قصد مالکیت برخی از مالکان است. یک قطعه اساساً قطعه ای از اموال غیرمنقول در برخی کشورها یا اموال غیرمنقول ( به معنای عملاً همان چیز ) در دیگر کشورها در نظر گرفته می شود. مالک ( های ) احتمالی یک قطعه می تواند یک یا چند شخص یا اشخاص حقوقی دیگر، مانند یک شرکت/ شرکت، سازمان، دولت یا بنگاه باشد. شکل متداول مالکیت یک قطعه در برخی کشورها هزینه ساده نامیده می شود.

قطعه (ادبیات). قالبی در شعر سنّتی فارسی که در آن ضمن برابری مصرع ها، فقط مصرع های زوج هم قافیه اند. موضوعات قطعه را طنز و هزل و مسائل اجتماعی و اندرز و حکمت تشکیل می دهد و همۀ بیت های آن موضوعی واحد دارد. زبان شاعر در قطعه غالباً ساده است؛ زیرا گوینده می خواهد حرف خود را به مخاطب منتقل کند که این مخاطب بیشتر عامۀ مردم یا دست کم اهل فکرند. همچنین دو بیت شعر را هم که مصرع های اول و دوم و چهارم آن هم قافیه است اما نه وزن دوبیتی دارد و نه وزن رباعی قطعه گویند. از مشهورترین قطعه سرایان شعر فارسی ابن یمین است و از مشهورترین قطعه های اوست: «طالع من ببین که از پی آب ـ گر روم سوی بحر برّ گردد...» همچنین در میان شاعران معاصر ملک الشعرای بهار، پروین اعتصامی و ایرج میرزا قطعات مشهوری سروده اند. قطعه های شاعران در دیوان آنان در بخشی مستقل به نام «مقطعات» یا «قطعات» گنجانده می شود.

قطعه (ریاضیات). قطعه (ریاضیات)(segment)
قطعه
قطعه
در هندسۀ مسطحه، بخشی از دایره یا منحنی، محدود به وتر و کمانی که آن را از دایره یا منحنی جدا می کند. بنابراین، در دایره، هر وتر مرز دو قطعه است. مساحت یک قطعۀ دایره برابر(فرمول ۱) است که در آن، r شعاع دایره و φ اندازۀ زاویۀ مرکزی روبه کمان قطعه، برحسب رادیان، است.فرمول ۱:
قطعۀ کروی. جسمی است محدود به یک کره و دو صفحۀ موازی. ممکن است دو صفحۀ موازی و کره متقاطع باشند یا یکی متقاطع و دیگری مماس بر سطح کره باشد. فاصلۀ دو صفحۀ موازی را ارتفاع و مقطع آن ها با کره را قاعده های قطعه می گویند. حجم قطعۀ کروی برابر با(فرمول ۲)است که در آن، h ارتفاع و r۱و r۲ شعاع های قاعده هایند.
فرمول ۲:سطح محصور بین دو قاعدۀ قطعه را منطقۀ کروی، و اگر فقط یک قاعده موجود باشد، یعنی یکی از دو صفحۀ موازی مماس بر کره باشد، سطح را عرقچین کروی می خوانند.