قضیه مطلقه عامه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] قضیه مطلقه عامه، به معنای قضیه موجهه دالّ بر فعلیت نسبت و تحقق حکم است.
یکی از قضایای موجهه بسیطه، قضیه "مطلقه عامه" است. مطلقه عامه آن است که در آن به نسبت واقعی بالفعل (نسبتی که از قوه به فعل رسیده و تحقق یافته است، چه ضروری باشد و چه دائمی؛ چه در زمان حاضر متحقق باشد یا نباشد) حکم شود، مانند: "هر انسانی بالفعل رونده است" و "هر سیاره ای بالفعل متحرک است". پس مطلقه عامه اعم از قضایای ضروریه و دائمه است. مطلقه عامه، یا موجبه است و یا سالبه. مطلقه عامه موجبه مانند: "کل انسان ضاحک بالفعل"، و مطلقه عامه سالبه مانند: "لا شئ من الانسان بماشٍ بالفعل".
وجه تسمیه
دلیل نام گذاری این قضیه به "مطلقه" این است که جهت فعلیت، اطلاق دارد و مقیّد به قید ضرورت ذاتیه یا وصفیه، یا دوام ذاتی یا وصفی، و زمان حال یا غیر آن نشده است و از این جهات اطلاق دارد. و دلیل نام گذاری آن به "عامه" یا برای این است که میان این مطلقه که از موجهات است و دارای جهت فعلیت است، با آن مطلقه ای که از غیر موجهات و قسیم موجهات است فرق باشد (از همین رو گاهی مطلقه مورد بحث را "فعلیه"، و مطلقه قسیم موجهات را "غیر موجهه" و "مهمله" می نامند تا به هم مشتبه نشوند)، و یا برای این است که این قضیه اعم است از وجودیه لادائمه و وجودیه لاضروریه، که این دو نیز اعم از ضروریه مطلقه و دائمه مطلقه و مشروطه عامه و عرفیه عامه هستند.
دیدگاه ارسطو
ارسطو در تعلیم اوّل گفته است قضیه یا مطلقه است یا ضروریه و یا ممکنه. فهم پیروان او از مطلقه، مختلف است. تئوفراسطس و ثامسطیوس گفته اند مطلقه، قضیه ای است که بر ثبوت محمول برای موضوع دلالت کند اعم از این که ماده قضیه ضرورت یا دوام یا غیردوام باشد، و این همان تفسیر مشهور است. اسکندر افرودیسی و دیگران گفته اند قضیه مطلقه، بر فعلیت ثبوت محمول برای موضوع دلالت دارد به شرط آن که ماده قضیه، ضرورت نباشد. این تفسیر از معنای اول اخصّ است و شامل ضرورت ازلیه و ذاتیه نمی شود، و فقط چهار قسم ضروریات غیرذاتیه و دائمه لاضروریه می شود. و به همین جهت آن را "مطلقه لاضروریه" نامیده اند. معنای سومی هم برای مطلقه ذکر کرده اند که تنها شامل چهار قسم ضروریات غیر ذاتیه می شود و دائمه لاضروریه از آن خارج می شود.
موجهه بودن مطلقه عامه
...

پیشنهاد کاربران

بپرس