قضیه متصله اتفاقیه

[ویکی فقه] قضیه متصله اتفاقیه، به معنای قضیه شرطیه دالّ بر لزوم حکمی و غیر حقیقی میان مقدّم و تالی است.
قضیه متصله به حسب نوع لزوم و مصاحبت، به متصله لزومیه و متصله اتفاقیه تقسیم می شود.
توضیح اصطلاح
متصله اتفاقیه، به قضیه ای می گویند که در آن به مجرد اتصال دو نسبت بدون علاقه و پیوند ذاتی و طبیعی میان آن دو، حکم شده باشد. بنابراین در متصله اتفاقیه لزوم حقیقی موجود نیست بلکه لزوم غیر حقیقی، یعنی لزوم حکمی، وجود دارد. لزوم حکمی در جایی است که گوینده حکم به لزوم کند ولی در حقیقت، ملازمه ای در بین نیست، مثل: "هرگاه در اوّل هر ماه به کبوتر نظر افکنند تا آخر ماه سالم خواهند ماند" و "اگر قارون مال اندوخت، لقمان حکمت آموخت". قضیه متصله اتفاقیه به لحاظ های مختلف قابل تقسیم است که به صورت مستقل بیان شده است.
اطلاق عنوان شرطیه بر متصله اتفاقیه
اطلاق شرطیه بر قضیه اتفاقیه از باب مجاز و توسّع است؛ زیرا ارتباط مقدم و تالی، نوعی معیت و مقارنه است، و رابطه شرط و جزای حقیقی بین آن ها نیست. البته لزوم حکمی هم نوعی از لزوم است زیرا مفاد قضیه شرطیه، حکم به لزوم است و تا لزومی (اعم از واقعی و ادعایی) در کار نباشد قضیه شرطیه منعقد نمی شود. در قضیه متصله اتفاقیه هر چند هیچ گونه اتصال و پیوستگی حقیقی بین مقدم و تالی وجود ندارد؛ ولی گاهی یا بسیاری از اوقات اتفاق می افتد که با وجود مقدم، تالی هم موجود می شود.
مقارنت اتفاقی در قضیه متصله
...