فیض محمد کاتب معروف به کاتب ( زادهٔ ۱۶ رمضان ۱۲۷۹ ه. ق، غزنی - درگذشت ۱۷ شعبان ۱۳۴۹ ه. ق، کابل ) ( ۱۳۰۹–۱۲۴۱ ه. ش ) نویسنده و تاریخ نگار معاصر افغانستان که از قوم هزاره بود. آثار او در زمره معتبرترین منابع تاریخ معاصر افغانستان شناخته می شود. معروف ترین اثر وی کتاب سراج التواریخ است که در ۵ جلد نوشته شده است. [ ۲]
کاتب به علت مهارت بالایی که در خوشنویسی و نویسندگی داشت توانست به دربار حکومت عبدالرحمان خان و فرزند او حبیب الله خان راه پیدا کند و در سمت منشی دربار گماشته شود، از همین روکار نوشتن نامه ها و فرمان های دولتی در اختیار او گذاشته شد و لقب «کاتب» از همین رو بر وی گماشته شد. [ ۱] [ ۲]
فیض محمد کاتب زادهٔ ۱۶ رمضان ۱۲۹۷ هجری قمری در دهکده زردسنگ قره باغ در ولایت غزنی می باشد. پدر او «سعید محمد» و پدربزرگش خداداد فرزند الله داد از طایفه محمد خواجه بود که در زمان جنگ های خونین میان اقوام افغانستان به راه افتاد به ناهور کوچ کرد و وکالت و ریاست قوم محمد خواجه را بر عهده داشت. کاتب تحصیلات ابتدایی خود را در مکاتب سنتی ناهور به انجام رسانید و برای تکمیل تحصیل بیشتر نزد ملا محمد سرور اسحاقزی در قندهار به شاگردی نشست. سپس برای ادامه تحصیلاتش به لاهور رفت، بعد از لاهور برای تحصیلات حوزوی راهی قم شد و آخرین مرجع تحصیل او حوزه علمیه نجف می باشد. وی خلال این چندسال آموزش های حکمت، لغت، نجوم، حساب، جبر و زبان های عربی، پشتو، اردو و انگلیسی را فرا گرفت. تحصیلات کاتب مسلسل و روی یک رشته خاص تحت نظر استادان مشخص صورت نگرفته است؛ بنابراین چنان به نظر می رسد که وی از استعداد سرشار برخوردار بوده و آنچه را آموخته از تلاش جدیت و مطالعه مداوم شخصی خودش بوده است.
کاتب به دلیل مهارت زیاد در نویسندگی و داشتن خط زیبا به پیشنهاد محمد سرور اسحاق زایی ( معلمش ) به عضویت دارالانشاء و مجلس تألیف حکومت درآمد. [ ۱] کاتب در سال ۱۳۲۰ قمری ( ۱۲۸۱ خورشیدی ) به دستور حبیب الله خان کار نویسندگی را آغاز کرد. [ ۳] در حقیقت حبیب الله خان می خواست تاریخ افغانستان از احمدشاه درانی الی زمان خودش تحریر شود و جز کاتب کسی دیگری در درالانشا برای اجرای این مهم مناسب واقع نبود؛ بنابراین یکی از دلایل انتخاب وی برای این کار درایت و استعداد شخصی وی در نویسندگی و خوشنویسی می باشد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفکاتب به علت مهارت بالایی که در خوشنویسی و نویسندگی داشت توانست به دربار حکومت عبدالرحمان خان و فرزند او حبیب الله خان راه پیدا کند و در سمت منشی دربار گماشته شود، از همین روکار نوشتن نامه ها و فرمان های دولتی در اختیار او گذاشته شد و لقب «کاتب» از همین رو بر وی گماشته شد. [ ۱] [ ۲]
فیض محمد کاتب زادهٔ ۱۶ رمضان ۱۲۹۷ هجری قمری در دهکده زردسنگ قره باغ در ولایت غزنی می باشد. پدر او «سعید محمد» و پدربزرگش خداداد فرزند الله داد از طایفه محمد خواجه بود که در زمان جنگ های خونین میان اقوام افغانستان به راه افتاد به ناهور کوچ کرد و وکالت و ریاست قوم محمد خواجه را بر عهده داشت. کاتب تحصیلات ابتدایی خود را در مکاتب سنتی ناهور به انجام رسانید و برای تکمیل تحصیل بیشتر نزد ملا محمد سرور اسحاقزی در قندهار به شاگردی نشست. سپس برای ادامه تحصیلاتش به لاهور رفت، بعد از لاهور برای تحصیلات حوزوی راهی قم شد و آخرین مرجع تحصیل او حوزه علمیه نجف می باشد. وی خلال این چندسال آموزش های حکمت، لغت، نجوم، حساب، جبر و زبان های عربی، پشتو، اردو و انگلیسی را فرا گرفت. تحصیلات کاتب مسلسل و روی یک رشته خاص تحت نظر استادان مشخص صورت نگرفته است؛ بنابراین چنان به نظر می رسد که وی از استعداد سرشار برخوردار بوده و آنچه را آموخته از تلاش جدیت و مطالعه مداوم شخصی خودش بوده است.
کاتب به دلیل مهارت زیاد در نویسندگی و داشتن خط زیبا به پیشنهاد محمد سرور اسحاق زایی ( معلمش ) به عضویت دارالانشاء و مجلس تألیف حکومت درآمد. [ ۱] کاتب در سال ۱۳۲۰ قمری ( ۱۲۸۱ خورشیدی ) به دستور حبیب الله خان کار نویسندگی را آغاز کرد. [ ۳] در حقیقت حبیب الله خان می خواست تاریخ افغانستان از احمدشاه درانی الی زمان خودش تحریر شود و جز کاتب کسی دیگری در درالانشا برای اجرای این مهم مناسب واقع نبود؛ بنابراین یکی از دلایل انتخاب وی برای این کار درایت و استعداد شخصی وی در نویسندگی و خوشنویسی می باشد.
wiki: فیض محمد کاتب