فیء

[ویکی فقه] فَی ءبمعنای بازگشت می باشد.
فیئی مصدر از مادّه فاءَ، یَفیٌ از باب فَعَلَ یَفْعِلُ، در لغت به معنای رجوع و بازگشت می باشد و در سوره حجرات «... حَتَّی تَفی ءَ الی امْرِاللَّهِ...» به همین معنی است.یعنی به امر خدا بازگردد و گردن نهد. نیز به معنای غنیمت و خراج استعمال شده است.
فیء در اصطلاح فقها
در اصطلاح فقها مالی از کافران است که بدون کارزار و جنگ و خونریزی عاید مسلمانان شده است، مثل جزیه، و خراج و مانند آنها.
دیدگاه علامه درباره فیء
علامه در تذکرةالفقها چنین گفته است: طبق آیه هفت سوره حشر (۵۸) «وَ ما افاءَ اللَّهُ عَلی رَسُولِهِ...» آنچه خدا به عنوان فیی ء به رسولش داد فییُ از مختصات رسول خدا (صلی الله علیه وآله) و کسی است که بعد از او از ائمه (علیهم السلام) می باشد و برای دیگران حقّی نیست. وباید بااجازه این بزرگواران مصرف شود

فَیْء
غنیمتی است بدون جنگ به دست آمده و در اختیار حاکم مسلمانان. بنابراین همه چیزهایی که می توان بدون جنگ از کفار گرفت و از غنیمت جدا کرد فیء نام دارد. به گفتۀ بسیاری از فقهای شیعه خمس فیء به پنج قسمت مساوی تقسیم می گردد و مانند خمسی که از غنیمت کسر می شود به پنج دسته از وظیفه خواران اختصاص می یابد. مبنای این عمل آیات ۵ تا ۷ سورۀ حشر قرآن است. اختلاف فقها راجع به چهارپنجم باقی ماندۀ آن است. برخی معتقدند این خمس می بایست توسط امام صرف لشکر شود و عده ای معتقدند باید در راه مصالح عمومی از جمله حقوق و مقرری سپاهیان مصروف گردد.