[ویکی فقه] خداوند سبحان در آیاتی از قرآن کریم به صراحت از فضائل نفسانی نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) مانند تقوا، علم، عصمت، شجاعت، هدایت، بصیرت، یقین و... خبر داده است.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) مجمع فضایل و خصلت های نیکو بوده و در عین عبادت و تهجد و حمد و تسبیح به درگاه ذات احدیّت، اهل استغفار و توبه و انابه و تضرع بود و با همه پاکی و تقوایی کـه داشـت، اهل خوف از خدا بود. قاطعیّت و قدرت او همراه با توکل بر خدا و جهاد و شجاعت او همراه با مدارا و مهربانی بود. تنها روایت گری که به زیبایی و به صورت جامع، زوایای مختلف آن شخصیّت الهی را به ما نـشان داده، قرآن کریم است. زیباترین و جامع ترین توصیف قرآن مجید از آن دردانه هستی و آخرین فرستاده الهی این آیه است: «انّک لعلی خلق عظیم»
تقوا
۱. توصیه خـدا به پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بـرای رعایت تقوا:• «... قل انّ هدی اللّه هـو الهـدی و امرنا لنسلم لربّ العالمین• و ان... و اتّقوه...؛ ... بگو: «تنها هدایت خداوند، هدایت است؛ و ما دستور دادیم که تسلیم پروردگار عالمیان باشیم. • و (نیز به ما فرمان داده شده به) اینکه: نماز را برپا دارید! و از او بپرهیزید!...»• «یایّها النّبیّ اتّق اللّه...؛ ای پیامبر! تقوای الهی پیشه کن ،»۲. تثبیت روح تقوا در پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم)، بر اثر شایستگی وی برای آن:• «... فانزل اللّه سکینته عـلی رسـوله و عـلی المؤمنین و الزمهم کـلمة التـّقوی و کانوا احقّ بها و اهلها...؛ … و (در مقابل، ) خداوند آرامش و سکینه خود را بر فرستاده خویش و مؤمنان نازل فرمود و آنها را به حقیقت تقوا ملزم ساخت، و آنان از هر کس شایسته تر و اهل آن بودند؛ و خداوند به همه چیز دانا است.»۳. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) در شمار تقواپیشگان مـورد حـمایت خدا:• «و اصبر و ما صبرک الاّ باللّه و لا تحزن عـلیهم و لا تـک فـی ضـیق مـمّا یمکرون• انّ اللّه مع الّذیـن اتـّقوا و الذین هم محسنون؛ صبر کن، و صبر تو فقط برای خدا و به توفیق خدا باشد! و بخاطر (کارهای) آنها، اندوهگین و دل سرد مشو! و از توطئه های آنها، در تنگنا قرار مگیر! • خداوند با کسانی است که تقوا پیشه کرده اند، و کسانی که نیکوکارند.»۴. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) دارای تقوا و توصیه کننده دیگران به تقوا:• «و اذ تقول للّذی انعم اللّه علیه... و اتّق اللّه...؛ (به خاطر بیاور) زمانی را که به آن کس که خداوند به او نعمت داده بود... به فرزندخوانده ات «زید» می گفتی: «همسرت را نگاه دار و از خدا بپرهیز!»...»• «عبدا اذا صلّی• او امـر باتّقوی؛ بنده ای را به هنگامی که نماز می خواند (آیا مستحق عذاب الهی نیست)؟! • یا مردم را به تقوا فرمان دهد (آیا نهی کردن او سزاوار است)؟!» از آنجا که خداوند، درصدد تمجید و ستایش پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) است نمی شود تـوصیه آن حـضرت به تقوا، جدای از تقوای درونی خودش باشد.۵. پیـامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) مظهر تقواپیشگی:• «... فاصبر انّ العقبة للمتّقین؛ ... بنا براین، صبر و استقامت کن، که عاقبت از آن پرهیزگاران است!»• «و الذی جاء بـالصّدق و صـدّق بـه اولئک هـم المتقون؛ امّا کسی که سخن راست بیاورد و کسی که آن را تصدیق کند، آنان پرهیزگارانند!»
عصمت
عصمت و مصونیت پیامبر اسلام از هرگونه گمراهی، انحراف، خطا و سهو در لحظات عمر و به خصوص در دریافت و ابلاغ آیات و احکام الهی مورد تایید و تاکید آیات قرآن است.
← مصونیت از شرک
...
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) مجمع فضایل و خصلت های نیکو بوده و در عین عبادت و تهجد و حمد و تسبیح به درگاه ذات احدیّت، اهل استغفار و توبه و انابه و تضرع بود و با همه پاکی و تقوایی کـه داشـت، اهل خوف از خدا بود. قاطعیّت و قدرت او همراه با توکل بر خدا و جهاد و شجاعت او همراه با مدارا و مهربانی بود. تنها روایت گری که به زیبایی و به صورت جامع، زوایای مختلف آن شخصیّت الهی را به ما نـشان داده، قرآن کریم است. زیباترین و جامع ترین توصیف قرآن مجید از آن دردانه هستی و آخرین فرستاده الهی این آیه است: «انّک لعلی خلق عظیم»
تقوا
۱. توصیه خـدا به پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بـرای رعایت تقوا:• «... قل انّ هدی اللّه هـو الهـدی و امرنا لنسلم لربّ العالمین• و ان... و اتّقوه...؛ ... بگو: «تنها هدایت خداوند، هدایت است؛ و ما دستور دادیم که تسلیم پروردگار عالمیان باشیم. • و (نیز به ما فرمان داده شده به) اینکه: نماز را برپا دارید! و از او بپرهیزید!...»• «یایّها النّبیّ اتّق اللّه...؛ ای پیامبر! تقوای الهی پیشه کن ،»۲. تثبیت روح تقوا در پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم)، بر اثر شایستگی وی برای آن:• «... فانزل اللّه سکینته عـلی رسـوله و عـلی المؤمنین و الزمهم کـلمة التـّقوی و کانوا احقّ بها و اهلها...؛ … و (در مقابل، ) خداوند آرامش و سکینه خود را بر فرستاده خویش و مؤمنان نازل فرمود و آنها را به حقیقت تقوا ملزم ساخت، و آنان از هر کس شایسته تر و اهل آن بودند؛ و خداوند به همه چیز دانا است.»۳. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) در شمار تقواپیشگان مـورد حـمایت خدا:• «و اصبر و ما صبرک الاّ باللّه و لا تحزن عـلیهم و لا تـک فـی ضـیق مـمّا یمکرون• انّ اللّه مع الّذیـن اتـّقوا و الذین هم محسنون؛ صبر کن، و صبر تو فقط برای خدا و به توفیق خدا باشد! و بخاطر (کارهای) آنها، اندوهگین و دل سرد مشو! و از توطئه های آنها، در تنگنا قرار مگیر! • خداوند با کسانی است که تقوا پیشه کرده اند، و کسانی که نیکوکارند.»۴. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) دارای تقوا و توصیه کننده دیگران به تقوا:• «و اذ تقول للّذی انعم اللّه علیه... و اتّق اللّه...؛ (به خاطر بیاور) زمانی را که به آن کس که خداوند به او نعمت داده بود... به فرزندخوانده ات «زید» می گفتی: «همسرت را نگاه دار و از خدا بپرهیز!»...»• «عبدا اذا صلّی• او امـر باتّقوی؛ بنده ای را به هنگامی که نماز می خواند (آیا مستحق عذاب الهی نیست)؟! • یا مردم را به تقوا فرمان دهد (آیا نهی کردن او سزاوار است)؟!» از آنجا که خداوند، درصدد تمجید و ستایش پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) است نمی شود تـوصیه آن حـضرت به تقوا، جدای از تقوای درونی خودش باشد.۵. پیـامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) مظهر تقواپیشگی:• «... فاصبر انّ العقبة للمتّقین؛ ... بنا براین، صبر و استقامت کن، که عاقبت از آن پرهیزگاران است!»• «و الذی جاء بـالصّدق و صـدّق بـه اولئک هـم المتقون؛ امّا کسی که سخن راست بیاورد و کسی که آن را تصدیق کند، آنان پرهیزگارانند!»
عصمت
عصمت و مصونیت پیامبر اسلام از هرگونه گمراهی، انحراف، خطا و سهو در لحظات عمر و به خصوص در دریافت و ابلاغ آیات و احکام الهی مورد تایید و تاکید آیات قرآن است.
← مصونیت از شرک
...
wikifeqh: فضائل_نفسانی_پیامبر