فرِسْکو ( به انگلیسی: fresco ) یا فرسک ( به فرانسوی: fresque ) یا دیوارنگاره[ ۱] واژه ای است که برای اشاره به چندین شیوهٔ نقاشی - مرتبط با هم - بر روی گچ، دیوار یا سقف به کار می رود. واژهٔ فرسکو ریشه در لغت ایتالیایی فرسکو[ ۲] - به معنی تَر و تازگی - دارد. شیوهٔ نقاشی فرسکو اغلب در دورهٔ رنسانس و دوران هنری پیش از آن استفاده می شده است.
در این روش، نقاشی با استفاده از مخلوط پودر رنگ و آب بر روی یک لایهٔ کم ضخامت مرطوب ملات آهک یا گچ که به آن اینتوناکو[ ۴] گفته می شود، اجرا می شود. به خاطر خواص شیمیایی گچ، افرودن ماده ای دیگر جهت حفظ انسجام رنگ بر روی سطح، لزومی ندارد. پودر رنگ به تنهایی در ترکیب با آب، روی اینتوناکو می نشیند و مرطوب بودن اینتوناکو، از ریزش رنگ جلوگیری می کند. پودر رنگ توسط گچ مرطوب جذب می شود و پس از چند ساعت، گچ خشک می شود و با هوا واکنش نشان می دهد: این واکنش باعث می شود ذرات پودر رنگ در گچ به ثبات برسند و پس از خشک شدن سطح، رنگ پوسته نشود. یکی از اولین هنرمندان بون فرسکو، نقاش گوتیک ایتالیایی آیزاک مَستر بود که در کلیسای سن فرانچسکوی شهر اَسیزی از این تکنیک استفاده کرد.
در تکنیک بون فرسکو به لایهٔ زبر زیرین آریچو[ ۵] گفته می شود که پس از اتمام کار، سطح آن در زیر اینتوناکو ناپدید می شود. بسیاری از هنرمندان اولیهٔ فرسکو، طرح ابتدایی را با گونه ای رنگ اخری به نام سینوپیا روی آریچو ثبت می کردند. بعدها تکنیک های پیشرفته تری برای انتقال طرح از کاغذ به روی دیوار ابداع شدند. در یک شیوهٔ متداول طرح را روی کاغذ رسم می کردند، سپس در امتداد تمام خطوط تشکیل دهندهٔ طرح - با وسیله ای نوک تیز - سوراخ های ریزی ایجاد می کردند. کاغذ پانچ شده در محلی که قرار بود نقاشی در آن جا خلق شود نصب می شد و با مالیدن یا کوبیدن کیسهٔ حاوی دوده طرح را از میان سوراخ ها، روی سطح آریچو منتقل می کردند.
بون فرسکو به دلیل این که سطح گچی در زمان کار باید مرطوب می بود جزو تکنیک های دشوار نقاشی به شمار می آمد. معمولاً ۱۰ الی ۱۲ ساعت زمان لازم بود تا سطح مرطوب کاملاً خشک شود. برای به دست آمدن نتیجهٔ مطلوب بهتر بود که نقاش ۱ ساعت پس از ساخت لایهٔ مرطوب، نقاشی روی آن را آغاز کند و ۲ ساعت پیش از خشک شدن سطح، کارش را به پایان برساند. یعنی او باید در ۷ الی ۹ ساعت کار پیوسته، اثرش را به اتمام می رساند. به این دورهٔ زمانی که کار مفید هنرمند طی آن انجام می شد جورناتا[ ۶] ( به ایتالیایی: giornata ) می گفتند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر این روش، نقاشی با استفاده از مخلوط پودر رنگ و آب بر روی یک لایهٔ کم ضخامت مرطوب ملات آهک یا گچ که به آن اینتوناکو[ ۴] گفته می شود، اجرا می شود. به خاطر خواص شیمیایی گچ، افرودن ماده ای دیگر جهت حفظ انسجام رنگ بر روی سطح، لزومی ندارد. پودر رنگ به تنهایی در ترکیب با آب، روی اینتوناکو می نشیند و مرطوب بودن اینتوناکو، از ریزش رنگ جلوگیری می کند. پودر رنگ توسط گچ مرطوب جذب می شود و پس از چند ساعت، گچ خشک می شود و با هوا واکنش نشان می دهد: این واکنش باعث می شود ذرات پودر رنگ در گچ به ثبات برسند و پس از خشک شدن سطح، رنگ پوسته نشود. یکی از اولین هنرمندان بون فرسکو، نقاش گوتیک ایتالیایی آیزاک مَستر بود که در کلیسای سن فرانچسکوی شهر اَسیزی از این تکنیک استفاده کرد.
در تکنیک بون فرسکو به لایهٔ زبر زیرین آریچو[ ۵] گفته می شود که پس از اتمام کار، سطح آن در زیر اینتوناکو ناپدید می شود. بسیاری از هنرمندان اولیهٔ فرسکو، طرح ابتدایی را با گونه ای رنگ اخری به نام سینوپیا روی آریچو ثبت می کردند. بعدها تکنیک های پیشرفته تری برای انتقال طرح از کاغذ به روی دیوار ابداع شدند. در یک شیوهٔ متداول طرح را روی کاغذ رسم می کردند، سپس در امتداد تمام خطوط تشکیل دهندهٔ طرح - با وسیله ای نوک تیز - سوراخ های ریزی ایجاد می کردند. کاغذ پانچ شده در محلی که قرار بود نقاشی در آن جا خلق شود نصب می شد و با مالیدن یا کوبیدن کیسهٔ حاوی دوده طرح را از میان سوراخ ها، روی سطح آریچو منتقل می کردند.
بون فرسکو به دلیل این که سطح گچی در زمان کار باید مرطوب می بود جزو تکنیک های دشوار نقاشی به شمار می آمد. معمولاً ۱۰ الی ۱۲ ساعت زمان لازم بود تا سطح مرطوب کاملاً خشک شود. برای به دست آمدن نتیجهٔ مطلوب بهتر بود که نقاش ۱ ساعت پس از ساخت لایهٔ مرطوب، نقاشی روی آن را آغاز کند و ۲ ساعت پیش از خشک شدن سطح، کارش را به پایان برساند. یعنی او باید در ۷ الی ۹ ساعت کار پیوسته، اثرش را به اتمام می رساند. به این دورهٔ زمانی که کار مفید هنرمند طی آن انجام می شد جورناتا[ ۶] ( به ایتالیایی: giornata ) می گفتند.
wiki: فرسکو