دوده[ ۱] مخلوط کربن و مواد آلی دیگر است که از سوختن ناقص ( سوختن بدون حضور کافی اکسیژن سوختن ناقص است خلاف سوختن کامل که اکسیژن کافی برای واکنش با ماده سوختنی دارد )
هیدروکربن های سنگین تولید می شود.
زمانی که هیدروکربن ها با اکسیژن بسیار پایین در غالب سوختن ناقص سوخته می شوند دوده به عنوان فراوردهٔ فرعی به وجود می آید.
همان طور که گفته شده دوده از سوختن ناقص
هیدروکربن های سنگین به وجود می آید پس آلکان ها ( هیدروکربن های سیر شده ) با مولوکول های کوچک و سبک و با رنگ آبی - زرد می سوزند تولید دوده زیاد نمی کنند.
دوده همان عنصر کربن حاوی ایزوتوپ های ۱۲و ۱۳ و بسیار تا بسیار کمی از ۱۴ هست که به علت رادیواکتیویته با درصد فراوانی ۱ در میلیارد در دوده بسیار کم وجود دارد ( البته باید به این نکته اشاره کرد که کربن حاوی ۱۵ ایزوتوپ بوده که ایزوتوپ های ۱۲ و ۱۳ به طور هسته پایدار در طبیعت یافت شده و ایزوتوپ ۱۴، ایزوتوپ طبیعی رادیواکتیویته آن است که ۵۷۳۰ سال نیمه عمر آن است همان طور که از نظر محاسباتی واپاشی هسته ای آگاه هستید ثابت سرعت واپاشی آن با این نیمه عمر حدود 3. 9E - ۱۲ ثانیه اینورس است که ناپایداری ان را از نظر سینتیکی می توان بررسی کرد، رابطه محاسباتی آن به شرح ذیل است:
l n ( A ) − l n ( A . ) = − k t
) فرق اساسی دوده با آلوتروپ های کربن ( گرافیت، الماس، فولرن، گرافن ) نداشتن یکپارچگی در ساختار بلورین است، دوده انواع ساختارها را از هر ۴ آلوتروپ دارا می باشد و این به هم ریختگی کریستالی وجود گازهای انتشار یافته در واکنش یا وجود گازهای مختلف در سیستم و فشار کم این از هم گسیختگی را در آن بوجود آورده که باعث شده نه تنها حاوی بلور منظم نباشد بلکه از انواع بلورها در آن دیده شود.
( گیر افتادن مولکول ها در
فولرن نشان از این موضوع دارد - ترکیب Li@C60 را ملاحظه کنید )
همان طور که گفته شده است، دوده معمولاً از سوختن ناقص هیدروکربن ها از خانواده آلیافاتیک ها و حتی آروماتیک ها و … حاصل می شود و علت آن کمبود اکسیژن برای سوختن هست و بسیاری از عوامل در تعیین میزان آن در
واکنش شیمیایی مؤثر بوده و حتی با داشتن فرمول سوبسترا و به عبارتی واکنشگر و میزان اکسیژن سیستم نمی توان تعیین کرد که چه میزان دوده یا کربن منوکسید یا
کربن دی اکسید حاصل شده است، برای مثال به واکنش های زیر دقت کنید:
دوده (ژن). رنگ کت اسب که دارای ویژگی دوده ای است با موهای سیاه یا تیره تر مخلوط شده در کت اسب مشخص می شود که معمولاً در امتداد خط رویی اسب متمرکز شده و در قسمت زیرین کمتر دیده می شود. فرض بر این است که دوده یک
صفت ارثی است، اگرچه
مکانیسم ژنتیکی دقیق، یا مجموعه ای از مکانیسم ها، به خوبی درک نشده است.
در بیشتر موارد، کت های دوده ای
سایه های روشنی از خود نشان می دهند. ناحیه
پشتی تیره تر از ناحیه شکمی است. با این حال، به نظر می رسد که برخی از اشکال قسمت های پایین تر تیره تری تولید می کنند. «پشتی کاذب» یا «پشتی متقابل» می تواند نوار پشتی مرتبط با اسب های
سمندی را تقلید کند و با ویژگی دوده ای مرتبط است. گسترده ترین حالت دوده، گچ گیری تیره و غالباً داپلی شده ایجاد می کند که از خط بالایی به سمت پایین می رود. بسیاری از اسب های دارای ویژگی دوده،
ماسک تیره تری روی قسمت های استخوانی صورت دارند.
زمانی تصور می شد که ویژگی دوده ای عامل تبدیل
شاه بلوط به
شاه بلوط کبدی است، [ ۱] اما مشخص نیست که به طور یکنواخت پوشش را تیره می کند. [ ۲] صفت دوده مسئول بسیاری از
کهرهای تیره است و به ویژه تأثیر مشخصی بر روی پوست های سیاه و
پالومینو پوست سیاه ( اسب ) دارد.
اگرچه این صفت «ژن دوده» نامیده می شود، اما شرایط مشابه تیره شدن پوشش مورد مطالعه در موش نشان می دهد که تیره شدن پوشش یک صفت چندژنی است. [ ۳] درست مانند اسب ها، درجه دوده در موش ها بسیار متفاوت است. برخی از افراد دارای موهای تیره تری هستند که یک خط پشتی را تشکیل می دهند، در حالی که برخی دیگر دارای دوده شدید در سرتاسر آن هستند. [ ۴] تجزیه و تحلیل آماری از ۱۳۶۹ فرزندان پنج اسب نر فرانچ - مونتاگن نشان داد که سایه های تیره تر شاه بلوط و خلیج ممکن است از یک حالت وراثت مغلوب پیروی کنند. [ ۵]
اسب هایی که هیچ اثر دوده ای ندارند، «پوشش شفاف» نامیده می شوند.
