فراوانی یک عنصر شیمیایی عبارت است از اندازه گیری این که یک عنصر نسبت به دیگر عنصرها چقدر متداول ( یا کمیاب ) است، یا چقدر از آن عنصر نسبت به دیگر عنصرها در یک محیط داده شده وجود دارد. فراوانی پیمانه های متفاوتی دارد، مانند کسر جرمی، کسر مولی ( یا کسر مولکولی برای گازها ) یا کسر حجمی. برای گازهای مخلوط مانند جو یک سیاره، بیشتر از کسر حجمی استفاده می شود که برای گازهای ایده آل ( مخلوط گازی با چگالی و فشار نسبتاً پایین ) به مقدار کسر مولی - مولکولی نزدیک است.
برای نمونه فراوانی کسر جرمی اکسیژن در آب حدود ۸۹٪ است اما فراوانی کسر مولی اکسیژن در آب تنها ۳۳٪ است چون یک اتم از سه اتم آب متعلق به اکسیژن است.
در گیتی و در جو سیاره های غول گازی مانند مشتری فراوانی نسبت جرمی هیدروژن و هلیم به ترتیب حدود ۷۴٪ و ۲۳ - ۲۵٪ است. اما کسر مولی این عنصرها به ترتیب نزدیک به ۹۲٪ و ۸٪ است. چون هیدروژن دو اتمی است، ولی هلیم این گونه نیست.
بیشتر فراوانی های آورده شده در این مقاله از نوع کسر جرمی است.
عناصر ( همه آنچه از پروتون و نوترون ساخته شده ) تنها بخش کوچکی از اجزای تشکیل دهنده جهان هستند. مشاهدات کیهانی نشان می دهند که عناصر شیمیایی، تنها ۴٫۶٪ انرژی ( و جرم معادل آن ) موجود در جهان را تشکیل می دهند. در حالی که بقیه جهان از انرژی تاریک و ماده تاریک به ترتیب با فراوانی ۷۲٪ و ۲۳٪ شکل یافته است. [ ۲]
بخش بزرگی از ماده موجود در جهان، به صورت یون یا پلاسما درون ستاره ها و ابرهای بین ستاره ای قرار دارد. هیدروژن فراوان ترین عنصر در جهان شناخته شده است و پس از آن هلیم در رتبه دوم قرار دارد. البته برای سایر عنصرها، ترتیب فراوانی مشابه با عدد اتمی نیست. اکسیژن با عدد اتمی ۸، سومین رتبه را در فراوانی دارد. می توان فراوانی عناصر سبک را با تقریب خوبی براساس مدل استاندارد کیهان شناسی پیش بینی کرد؛ زیرا بیشتر این عنصرها در فاصله کوتاهی پس از مه بانگ ساخته شده اند. در حالی که عنصرهای سنگین تر، مدت ها بعد درون ستاره ها به وجود آمده اند.
برآورد می شود که هیدروژن و هلیم به ترتیب حدود ۷۴٪ و ۲۴٪ ماده مرئی جهان را شکل داده باشند. البته عنصرهای سنگین تر با وجود این که ۲٪ باقی مانده را تشکیل می دهند، تأثیر زیادی بر فعالیت های کیهانی دارند. این عنصرهای عموماً در فرایندهای ستاره ای ساخته می شوند. جدول روبرو، فراوانی عنصرها را در کهکشان راه شیری نشان می دهد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبرای نمونه فراوانی کسر جرمی اکسیژن در آب حدود ۸۹٪ است اما فراوانی کسر مولی اکسیژن در آب تنها ۳۳٪ است چون یک اتم از سه اتم آب متعلق به اکسیژن است.
در گیتی و در جو سیاره های غول گازی مانند مشتری فراوانی نسبت جرمی هیدروژن و هلیم به ترتیب حدود ۷۴٪ و ۲۳ - ۲۵٪ است. اما کسر مولی این عنصرها به ترتیب نزدیک به ۹۲٪ و ۸٪ است. چون هیدروژن دو اتمی است، ولی هلیم این گونه نیست.
بیشتر فراوانی های آورده شده در این مقاله از نوع کسر جرمی است.
عناصر ( همه آنچه از پروتون و نوترون ساخته شده ) تنها بخش کوچکی از اجزای تشکیل دهنده جهان هستند. مشاهدات کیهانی نشان می دهند که عناصر شیمیایی، تنها ۴٫۶٪ انرژی ( و جرم معادل آن ) موجود در جهان را تشکیل می دهند. در حالی که بقیه جهان از انرژی تاریک و ماده تاریک به ترتیب با فراوانی ۷۲٪ و ۲۳٪ شکل یافته است. [ ۲]
بخش بزرگی از ماده موجود در جهان، به صورت یون یا پلاسما درون ستاره ها و ابرهای بین ستاره ای قرار دارد. هیدروژن فراوان ترین عنصر در جهان شناخته شده است و پس از آن هلیم در رتبه دوم قرار دارد. البته برای سایر عنصرها، ترتیب فراوانی مشابه با عدد اتمی نیست. اکسیژن با عدد اتمی ۸، سومین رتبه را در فراوانی دارد. می توان فراوانی عناصر سبک را با تقریب خوبی براساس مدل استاندارد کیهان شناسی پیش بینی کرد؛ زیرا بیشتر این عنصرها در فاصله کوتاهی پس از مه بانگ ساخته شده اند. در حالی که عنصرهای سنگین تر، مدت ها بعد درون ستاره ها به وجود آمده اند.
برآورد می شود که هیدروژن و هلیم به ترتیب حدود ۷۴٪ و ۲۴٪ ماده مرئی جهان را شکل داده باشند. البته عنصرهای سنگین تر با وجود این که ۲٪ باقی مانده را تشکیل می دهند، تأثیر زیادی بر فعالیت های کیهانی دارند. این عنصرهای عموماً در فرایندهای ستاره ای ساخته می شوند. جدول روبرو، فراوانی عنصرها را در کهکشان راه شیری نشان می دهد.
wiki: فراوانی عنصرهای شیمیایی