غیبت کبرا

[ویکی فقه] غیبت کبرا بخش دوم و طولانی پنهان زیستی امام مهدی (علیه السّلام) می باشد.
با پایان یافتن دوران غیبت صغرا در سال ۳۲۰ ق و درگذشت چهارمین سفیر حضرت مهدی (عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف)، «غیبت کبرا» و به بیان توقیع شریف غیبت تامه آغاز شد که تا امروز ادامه داشته و تا فرارسیدن روز ظهور آن حضرت نیز ادامه خواهد یافت. شاید مقصود از غیبت تامه این باشد که پنهان زیستی ای که در دوران کوتاه مدت، با ارتباط مردم به واسطه نایب های چهارگانه و نیز ملاقات هایی، به صورت ناقص بود، با پایان یافتن نیابت خاص و نیز بسته شدن در ادعای ملاقات، تمام و کامل شد.
ویژگی های دوره غیبت کبرا
برخی ویژگی های این غیبت که آن را از دوران نخست متفاوت می سازد، عبارت است از:۱. طولانی بودن: بر خلاف غیبت صغرا، این غیبت، زمانی طولانی را در بر خواهد گرفت.۲. نامشخص بودن پایان آن: اگرچه دورۀ غیبت کبرا محدود خواهد بود؛ اما پایان آن نامشخص است و جز خداوند سبحانه و تعالی از آن آگاهی ندارد.۳. قطع ارتباط ظاهری با امام زمان (عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف): به گونه ای که ارتباط موجود در زمان غیبت صغرا در این دوران وجود نخواهد داشت.۴. عام بودن نیابت در این دوران: بر خلاف دوران غیبت صغرا که ارتباط مردم با آن حضرت، از راه نواب خاص صورت می گرفت، در این دوران دیگر سفارت و نیابت خاص وجود ندارد و یگانه مرجع مردم، نایبان عام آن حضرت هستند که با ملاک هایی که در روایات ذکر شده، قابل تشخیص است. در این دوران، مجتهدان جامع شرایط در جایگاه نایب عام، وظیفه ادارۀ جامعه را بر عهده دارند.۵. فراگیر شدن حاکمیت ستم و جور در زمین: از ویژگی های مهم این دوران، گسترش ستم است. که هرچه به گاه ظهور نزدیک تر می شود بر شدت آن افزوده می شود.۶. شدت یافتن آزمایش های الهی: از سنت های الهی در همۀ دوران ها، امتحان و آزمایش بندگان است؛ اما به دلیل هایی این امتحان ها در دوران غیبت کبرا و به ویژه در آستانۀ ظهور شدت بیشتری می یابد. امام علی (علیه السّلام) فرمود: قائم ما را غیبتی است که زمانش طولانی خواهد بود. گویی شیعه را می بینم که در زمان غیبت او، به این سو و آن سو می روند. همانند گوسفندانی که چوپان خویش را گم کرده باشند، به دنبال چراگاه می روند و آن را نمی یابد. بدانید هرکس در زمان غیبت او، بر دین خویش ثابت قدم بماند، و در طول مدت ناپیدایی قائم ما، سنگدل نشده باشد، در بهشت با من و در درجۀ من خواهد بود.» بنابراین دوران غیبت کبرا مدت زمانی نامحدود است که در آن، واپسین پیشوای معصوم به دلیل هایی در پردۀ غیبت به سر می برد.

[ویکی شیعه] غیبت کبرا (غایب شدن بزرگ یا طولانی)، به معنای دوران زندگی مخفی امام دوازدهم شیعیان است که از سال ۳۲۹ ه.ق آغاز شده و تاکنون ادامه دارد. این دوران بلافاصله بعد از دوره غیبت صغرا و با وفات چهارمین نائب خاص امام زمان، آغاز می شود. ویژگی این دوران عدم امکان ارتباط با امام زمان است. در عصر غیبت کبرا شیعیان وظیفه دارند برای حل مسائل دینی به فقهای شیعه مراجعه کنند.
امام مهدی (ع) از آغاز امامت خود در سال ۲۶۰ ه.ق ارتباط خود با شیعیان را محدود به ارتباط از طریق نمایندگان خاص خود کرده بود. آخرین نائب خاص، علی بن محمد سمری بود که در نیمه شعبان ۳۲۹/ پانزدهم ماه مه ۹۴۱ درگذشت.
یک هفته قبل از درگذشت او این توقیع از سوی امام دوازدهم خطاب به او صادر شد: